به طورکل وجود تب نوعی بیماری محسوب میشود و گاها با درد همراه است. اما باید گفت وجود تب در سالمند نشانهی خوبی است. تب نوعی سیستم دفاعی بدن در مقابل عفونت است. سالمندی که دچار تب شده یعنی بدن او از سیستم ایمنی قوی برخوردار است پس جای نگرانی نخواهد داشت.
همچنین دمای طبیعی بدن در سالمندان معمولا کمی پایینتر از افراد دیگر است که در این مقاله مفصل راجع به این موضوع توضیح خواهیم داد که به شما در راستای پرستاری سالمند خود کمک بسزایی خواهد داشت.
دمای طبیعی بدن سالمندان
دمای بدن بزرگسالان بهصورت طبیعی باید روی 37 درجه سانتیگراد باشد، البته دمای نواحی مختلف بدن متفاوتند و به عوامل مختلفی دیگری هم مثل این که در چه ساعتی از شبانه روز قرار داریم متفاوت است؛ مثلا ابتدای صبح بدن کمترین دمای خود و در انتهای بعدازظهر بیشترین دما را دارد.
تب در سالمندان
افزایش دمای طبیعی بدن که به اصطلاح «تب» گفته میشود؛ معمولا به خاطر مبارزات طبیعی بدن با میکروبها و ویروسها اتفاق میافتد و دماهایی که نشان دهنده اعلام و بروز تب هستند به شرح زیر میباشند:
- دمای 38 درجه سانتیگراد که دمای شروع و به معنی داشتن تب است.
- دمای بیشتر از 39.5 درجه سانتی گراد که نشان دهنده تب شدید بدن است.
- دمای بالاتر از 41 درجه سانتی گراد که نشان دهنده تب بسیار شدید و بالا است که برای همه گروههای سنی بسیار خطرناک است.
علل بروز تب در سالمندان
تب در سالمندان به دلایل مختلفی ایجاد میشود که بیشتر آن ریشه در عفونتهای بدن دارد. بیماریهای عفونی معمولا به طور متفاوتی از نوجوانان و بزرگسالان در سالمندان ظاهر میشود که با علائم و نشانههای متفاوتی است. علل بروز تب در سالمندان به شرح زیر است:
1. عفونتهای گوارشی
اگر سالمند به دلیل کهولت سن نتواند بهداشت شخصی خود را رعایت کند عفونت گوارشی پیش خواهد آمد. این عفونت واگیردار و قابل انتقال است و بیشتر در خانه سالمندان دیده میشود.
2. عفونتهای تنفسی
عفونت تنفسی بسیار شایع است و متاسفانه مشکلی که دارد طول بهبودی این بیماری در سالمندان طولانی است. به دلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی سالمند توانایی سرفه و نفس عمیق در آنها کم میشود. بیماری سل یکی از عفونتهای تنفسی شایع است که با تب در سالمندان همراه است.
3. عفونتهای ادراری
پروستات در مردان سالمند شروع به بزرگ شدن میکند و به مجرای ادراری فشار وارد میکند و مانع خروج ادرار میشود. ادرار به طورکل استریل و تمیز است اما با راکد بودن آن باعث عفونت ادراری میشود. در بیماری دیابت و خشکی واژن زنان عفونت ادراری بسیار شایع است.
4. عفونت پوستی یا سلولیت
سالمندانی که دچار عفونتهای پوستی میشوند معمولا تحرک کمی دارند و یا کاملا در تخت به سر میبرند که طولانی ماندن فرد در تخت زخم بستر به وجود میآورد که باید عفونت در بافتهای پوست خواهد شد. بیمار متوجه این زخمها نخواهد شد، بنابراین پرستار در منزل یا فردی که مسئول مراقبت از سالمند است باید در هنگام حمام روی تخت او یا موارد دیگر دائما بدن بیمار را بررسی کند و قبل از بزرگ شدن زخم آن را با پانسمانهای مخصوص در زمان درست آن درمان کند.
تب سالمند نشانه از چه بیماری هایی دارد؟
افزایش دمای بدن سالمند دلایل مختلفی دارد که به آن پرداختیم اما گاها پیش میآید که انتقال از فرد دیگر یا تب به صورت طبیعی نخواهد بود و نشان دهنده بیماری خطرناک باشد. بیماریهایی که ممکن است با تب در سالمندان به وجود آید در ادامه آورده شده است:
- عفونت ادراری (UTI) در زنان و یا هرنوع عفونت یاکتریایی
- عفونتهای ویروسی
- شروع زخم بستر
- بیماریهای مزمن مثل آرتریت روماتوئید
- هرنوع عفونتهای پوستی مثل زونا در سالمندان
- انواع عفونتهای دستگاه گوارشی
- سپتیسمی در سالمندان
- وجود استرس گرمایی
تاثیر بیماری روی دمای طبیعی بدن
در آخرین تحقیقات پزشکی انجام شده؛ مشخص شده است که خیلی از بیماریها روی دمای طبیعی بدن تاثیر خاصی دارند و باعث افزایش یا کاهش آن میشوند. به طور مثال افرادی که تیروئیدشان کم کار است دمای بدن پایینتری نسبت به بقیه افراد دارند و از طرف دیگر بیماران سرطانی معمولا دمای بدنشان بالاتر از بقیه افراد است.
کاهش دمای طبیعی بدن سالمندان
گاهی اوقات ممکن است افت و کاهش در دمای طبیعی بدن در سالمندان اتفاق بیافتد و این کاهش دما وقتی اتفاق میافتد که دمای بدن به 35 درجه سانتی گراد یا پایینتر از آن برسد که این حالت هم برای سالمندان خطر زیادی دارد و باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
در این مواقع بدن به وسیله بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس واکنشی طبیعی نشان میدهد که سالمند شروع به لرزیدن خواهد کرد و در اصطلاح هم به این حالت «لرز» گفته میشود.
به نقل از سایت griswoldcare:
تب های بدون علت شناخته شده در میان بزرگسالان جوان نسبتا شایع است. اما در میان سالمندان، تب بیشتر نشان دهنده یک عفونت ویروسی یا باکتریایی جدی است. آنها همچنین می توانند نتیجه استرس گرمایی، سپسیس، رشد بدخیم، عوارض جانبی دارو، یا نشانه ای از شرایط مزمن شایع مانند آرتریت باشند. به طور خلاصه، تب در افراد مسن اغلب نشان دهنده یک مشکل اساسی جدی تری است.
علاوه بر این، افراد مسن بیشتر مستعد ابتلا به عفونتها هستند، زیرا با افزایش سن، سیستم ایمنی ضعیفتر میشود. به این ترتیب، افراد مسن در معرض خطر بسیار بیشتری از بستری شدن در بیمارستان و مرگ ناشی از عفونت های رایج، به ویژه با وجود مشکلات سلامتی همراه هستند. اما دقیقا چقدر بالاست و چه زمانی باید نگران تب در افراد مسن باشید؟
در هنگام کدام تب به پزشک مراجعه کنیم؟
در خیلی از موارد تب به خاطر بیماریهای چند روزه اتفاق میافتد و خیلی هم بالا نمیرود؛ اما اگر با تب علائم خاص دیگری مانند موارد زیر دیده شد، باید به پزشک مراجعه کنید.
- کم شدن آب بدن
- احساس سبک شدن سر
- گرفتگی شدید عضلات
- طولانی شدن مدت زمان تب در سالمند
چه افرادی تب برایشان خطرناکتر است؟
اگرچه افزایش دمای طبیعی بدن در سالمندان برای همه آنها خطرناک است و نیاز به مراجعه به پزشک دارند اما در میان آنها گروههای خاصی که به بیماریهایی دچارندکه نیاز به مراقبت بیشتری در این مواقع دارند. این گروههای پرخطر شامل: افرادی که به تازگی عمل پیوند قلب داشته اند، افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است، افرادی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده میکنند و افرادی که به تازگی تحت درمانهای سرطان بودهاند جز این گروههای حساساند.
راهکارهای کاهش تب در سالمندان
زمانی که دمای طبیعی بدن در سالمندان مقدار کمی افزایش یابد و حس کنید نیازی به مراجعه به پزشک نیست اقدامات و کارهایی وجود دارد که میتوانید در منزل انجام دهید تا دمای بدن فرد سالمند را پایین بیاوردید:
- ابتدا اندازه تب او را با استفاده از تب سنجهای سادهای که در اکثر خانهها وجود دارند بگیرید
- اگر تب داشت به او استراحت بدهید و اجازه ندهید از جایش بلند شود.
- در این شرایط نوشیدن زیاد آب و مایعات میتواند بسیار کمک کننده باشد و تب سالمند را پایین بیاورد.
- تا حد امکان مصرف ادویجات بهخصوص نمک را برای سالمند کم کنید.
- در کاهش تب سالمند مصرف انواع پروبیوتیکها به اون کمک زیادی خواهد کرد.
اقدامات ساده دیگری مثل پاشویه کردن سالمند، دوش گرفتن با آب ولرم، گذاشتن دستمال مرطوب روی پیشانی، زیربغل و شکم فرد هم میتواند در پایین آوردن تب فرد بسیار کمک کننده باشند. از طرف دیگر هم حواستان به دادن به موقع و سر وقت داروها به فرد هم باشد چون این مورد تاثیر بسیار زیادی را در بهبود هرچه سریعتر بیمار دارد.
سوالات متداول
1. رایجترین علت تب در سالمندان چیست؟
علل تب برای یک فرد مسن میتواند عفونت ویروسی، عفونت باکتریایی و عفونت در زخم ها از جمله زخم بستر است.
2. چگونه تب را در سالمندان کاهش دهیم؟
مایعات به خصوص آب زیاد باعث کاهش تب در سالمند میشود. از الکل، چای و قهوه خودداری کنید زیرا این نوشیدنی ها می توانند باعث کم آبی بدن شوند.
3. چه زمانی برای تب سالمند به پزشک مراجعه کنیم؟
دمای بالاتر از 40 درجه سانتیگراد را باید به پزشک معالج خود گزارش دهید، در غیر این صورت ممکن است لازم باشد او را به اورژانس ببرید.
4. سریعترین راه کاهش تب سالمند چیست؟
هوای منزل را متعادل نگه دارید و داشتن تهویه مطبوع در شرایط گرم بسیار مهم است. هرچندوقت یکبار تب سالمند را با تب سنجهای خانگی اندازهگیری کنید.
