به نظر شما چرا پیشگیری از عفونت بیمارستانی مهم است؟ عفونت‌های بیمارستانی شامل مشکلاتی هستند که در زمان دریافت مراقبت‌های بهداشتی مانند تماس با وسایل پزشکی همچون کاتترهای ادراری، ونتیلاتورها و … یا در زمان عمل جراحی و مواردی از این قبیل ایجاد می‌شوند. اطلاع داشتن از روش های پیشگیری از عفونت بیمارستانی کمک می‌کند تا مشکلاتی که پس از مرخص شدن در بیمار ایجاد می‌شوند به حداقل رسیده و آسیب‌های جدی به بدن فرد وارد نشوند. در این مطلب از مرکز پرستاری زندگی برتر می‌خواهیم روشهایی برای جلوگیری از عفونت بیمارستانی به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.
دلایل ایجاد عفونت بیمارستان
دلایل مختلفی در ایجاد این عارضه نقش دارند که داشتن اطلاعات کافی در مورد آن‌ها، می‌تواند به روش کنترل عفونت بیمارستانی کمک کند. این موارد را می‌توانید در اینجا ببینید:
- کارکنان بیمارستان، از جمله پزشکان، پرستاران و کمک پرستاران، می‌توانند به عنوان منابع اصلی انتقال عفونت‌های بیمارستانی شناخته شوند. اگر این افراد دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت نکنند، میکروب‌ها را از سطوح یا فردی به فرد دیگر منتقل خواهند کرد.
- استفاده از تجهیزات پزشکی آلوده نیز می‌تواند منجر به انتقال عفونت‌های بیمارستانی شود. اگر تجهیزات بهداشتی مانند سوزن‌ها، کاتترها، لوله‌های تنفسی و … به درستی ضدعفونی نشده یا به طور نادرستی استفاده شوند، می‌توانند میکروب‌ها را به بیماران انتقال دهند.
- برخی از بیمارستان‌ها ممکن است شرایط بهداشتی نامناسبی داشته باشند که همین موضوع نیز می‌تواند باعث انتشار میکروب‌ها و عفونت‌های بیمارستانی شود. سطوح آلوده، هوای آلوده و سیستم‌های تهویه ناکارآمد به انتقال عفونتها کمک میکنند.
- اگر بیماران به دستورالعمل‌های بهداشتی مانند شست‌وشوی دست و استفاده از ماسک توجه نکنند، به منابع انتقال عفونت‌های بیمارستانی تبدیل خواهند شد. با رعایت نکردن اصول بهداشتی از سوی برخی بیماران، همه‌ی افراد به خصوص بیمارانی با سیستم ایمنی ضعیف یا زخم‌های باز، بیشتر در معرض خطر عفونت‌های بیمارستانی قرار خواهند گرفت.
همچنین بخوانید: زخم بستر بیمار در منزل ، علل و روش های درمان آن
چه کسانی بیشتر باید با راه های پیشگیری از عفونت بیمارستانی آشنا باشند؟
اگرچه اغلب افرادی که در بیمارستان بستری می‌شوند، در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های بیمارستانی قرار دارند، اما این موضوع در برخی افراد بیشتر از سایرین دیده میشود. در ادامه افرادی که بیشتر در معرض عفونت‌های بیمارستانی هستند را معرفی کرده‌ایم:
- نوزادانی که تازه به دنیا آمده‌اند و قادر به تقویت سیستم ایمنی خود نیستند، نسبت به عفونتها حساس‌تر خواهند بود.
- افرادی که با بیماری‌های جدی مانند سرطان، بیماری‌های قلبی و بیماری‌های سیستم ایمنی درگیر هستند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این عفونتها قرار خواهند گرفت.
- با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن ضعیف‌تر میشود و بنابراین افراد مسن، بیشتر در معرض خطر هستند.
- شرایطی مانند تغذیه نامناسب، کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی، بیماری‌های مزمن، کاهش فعالیت بدنی و استرس می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی شود و افراد را در معرض ابتلا به عفونت‌های بیمارستانی قرار خواهد داد.
- افراد مبتلا به بیماری‌های خاص مانند دیابت، سیستم ایمنی ضعیف‌تری داشته و این موضوع خطر ابتلا به عفونت‌های بیمارستانی را بالاتر می‌برد. در واقع اختلال در میزان قند خون می‌تواند باعث کاهش عملکرد سیستم ایمنی شود.
- افرادی که سیستم ایمنی آن‌ها ضعیف است، مانند بیماران خودایمنی یا افرادی که در حال شیمی درمانی یا درمان‌های استروئیدی هستند، به میزان بیشتری به عفونت‌های بیمارستانی آلوده خواهند شد.
بیمارستان‌ها معمولا مراقبت‌های ویژه‌ای را برای کاهش خطر ابتلا به عفونت در نظر می‌گیرند. این مراقبت‌ها شامل استفاده از مواد ضدعفونی کننده، استفاده از لباس‌ها و تجهیزات محافظ و ضدعفونی کردن محیط بیمارستان و … هستند که همه این کارها، برای این افراد با دقت بسیار بالاتری صورت می‌گیرد.
همچنین بخوانید: مدیریت رفتارهای شایع در آلزایمر و اصول مراقبت آن
راه های کنترل عفونت بیمارستانی
اما سوال اینجاست که چگونه از عفونت بیمارستانی جلوگیری کنیم؟ عفونتها توسط باکتریها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها ایجاد می‌شوند. این میکروارگانسیم‌ها وارد بدن شده، تکثیر می‌شوند و عملکرد طبیعی بدن را با اختلال روبه‌رو میکنند. بیماری‌های عفونی در برخی مواقع می‌توانند عامل اصلی یک بیماری جدی یا مرگ و میر در جهان باشند.
برای افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری قلبی یا سرطان هستند، درمان این عفونتها سخت‌تر است و به همین دلیل توصیه میشود با روشهایی از بروز آن پیشگیری کرد. برخی از این موارد توسط کادر درمان و برخی نیز باید توسط خود فرد رعایت شوند. در ادامه در مورد چگونگی پیشگیری از عفونت بیمارستانی به شما توضیح خواهیم داد.
- تجویز آنتی‌بیوتیک قبل از عمل جراحی در زمان مناسب
- اطمینان از وضعیت بیمار
- استفاده از محلول‌های ضدمیکروبی
- رعایت نکات استریل
- تمیز کردن کامل پوست قبل از جراحی
- استفاده هر چه کمتر از بخیه
- انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب بعد از عمل
- مدت زمان مناسب مصرف آنتی‌بیوتیک
- کوتاه کردن موها
- نگهداری سطح قندخون در حد مناسب
- حفظ دمای بدن در حد طبیعی
1. تجویز آنتی‌بیوتیک قبل از عمل جراحی در زمان مناسب
استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها قبل از عمل می‌تواند به کاهش عفونتها و عوارض پس از جراحی یا درمان‌های تهاجمی کمک کند. زمان تجویز و نوع آنتی‌بیوتیک مورد نیاز، بستگی به نوع عمل جراحی و شرایط فرد دارد. به عنوان مثال، در جراحی دستگاه گوارش، استفاده از آنتی‌بیوتیک قبل از عمل، می‌تواند به استریل شدن لوله گوارشی کمک کند.
2. اطمینان از وضعیت بیمار
قبل از جراحی، لازم است بیمار در بهترین وضعیت ممکن قرار داشته باشد؛ به این معنی که بیماری‌های او کنترل شده و رژیم غذایی و دارویی او نیز رعایت شود.
3. استفاده از محلول‌های ضدمیکروبی
استفاده از محلول‌های ضدمیکروبی در اطراف برش جراحی یا زخم‌ها، می‌تواند رشد باکتریها را کنترل کرده و خطر عفونت را کاهش دهد.
4. رعایت نکات استریل
حفظ شرایط استریل در محیط اتاق عمل یا اتاق بیمار و استفاده از لباس، کلاه و ماسک تمیز برای کارکنان اتاق عمل بسیار مهم است. همچنین، استریل کردن وسایل عمل و رعایت نکات بهداشتی در اطراف محل جراحی نیز ضروری خواهد بود.
5. تمیز کردن کامل پوست قبل از جراحی
قبل از جراحی، تمیز کردن کامل پوست در منطقه عمل یا زخم ضروری است تا رشد باکتریها و سایر میکروارگانیسم‌ها کاهش یافته و خطر عفونت نیز به حداقل برسد.
6. استفاده هر چه کمتر از بخیه
روش اصلی بستن زخم در عمل جراحی، استفاده از بخیه است. هر چه کمتر از بخیه‌ها استفاده شده و به جای آن از روشهای مدرن مانند چسب‌های جراحی استفاده شود، خطر ابتلا به عفونتها کمتر شده و ترمیم زخم سریع‌تر انجام خواهد شد
7. انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب بعد از عمل
پس از جراحی، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها لازم است تا عفونتها را کنترل کنند. پزشک معالج، آنتی‌بیوتیک مناسب را بر اساس نوع جراحی، عوارض و شرایط فرد تجویز خواهد کرد.
8. مدت زمان مناسب مصرف آنتی‌بیوتیک
مصرف آنتی‌بیوتیک باید مطابق دستور پزشک صورت گیرد. استفاده طولانی مدت و همچنین قطع زودهنگام آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به مقاومت دارویی باکتریها شود.
9. کوتاه کردن موها
قبل از جراحی، توصیه میشود موهای موجود در نزدیکی منطقه جراحی کوتاه شوند. این کار جزء روش های جلوگیری از عفونت بیمارستانی بوده و باعث میشود تمیز کردن آن ناحیه راحت‌تر انجام شود.
10. نگهداری سطح قندخون در حد مناسب
در بیماران دیابتی، نگهداری سطح قندخون در سطح نرمال قبل، حین و بعد از جراحی بسیار مهم است. کنترل قند خون می‌تواند به افزایش سرعت ترمیم زخم و کاهش خطر عفونت کمک کند. این موضوع در برخی از جراحی‌ها مانند جراحی قلب اهمیت بیشتری دارد.
11. حفظ دمای بدن در حد طبیعی
در بیمارانی که جراحی روده بزرگ انجام می‌دهند، حفظ دمای بدن در حد طبیعی بسیار مهم است. دمای بدن پایین می‌تواند به عوارض جدی مانند ایجاد عفونتها و تاخیر در ترمیم زخم منجر شود.
پیشگیری از عفونت‌های بیمارستانی باید جدی گرفته شوند
در این مطلب به روش های پیشگیری از عفونت بیمارستانی به کمک پرستار بیمار و دلایل بروز آن پرداختیم و اکنون می‌دانید که بر اثر چه مواردی این مشکلات ایجاد می‌شوند. با رعایت روش های پیشگیری از عفونت بیمارستانی ، می‌توانید از بروز مشکلات جدی‌تر در فرد بیمار جلوگیری کنید. بنابراین، توضیحات بالا را به خاطر بسپارید و سعی کنید مراکزی که نکات بهداشتی را بیشتر رعایت میکنند، انتخاب کنید. با این کار، ریسک ابتلا به عفونتها کاهش یافته و فرد کمتر در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
سوالات متداول
عوامل عفونت زای بیمارستانی کدامند؟
عوامل عفونت زای بیمارستانی، باکتریها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و میکروب‌ها هستند.
آیا همه بیماران در بیمارستان ممکن است عفونت بگیرند؟
خیر. اما بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا عمل جراحی انجام می‌دهند، بیشتر در معرض خطر عفونت بیمارستانی خواهند بود.
آیا عفونت بیمارستانی قابل انتقال است؟
بله. عفونت بیمارستانی می‌تواند از طریق تماس مستقیم با بافت آلوده، هوا، آب، تغذیه، دست‌های آلوده و وسایل پزشکی منتقل شود.
علائم ایجاد عفونت بیمارستانی چیست؟
علائم عفونت بیمارستانی می‌تواند شامل تب، التهاب، درد، تورم و قرمزی باشد.
