آلزایمر، یکی از بیماری‌های زیرمجموعه دمانس یا زوال عقل می‌باشد که درمان قطعی برای آن یافت نشده است. مراقبت از سالمندان آلزایمری با پرستاری از سایر سالمندان بسیار متفاوت و سخت‌تر است.
پرستاری سالمند آلزایمری باید توسط پرستارانی که در خصوص بیماری آلزایمر و بیماران آلزایمری آموزش دیده‌اند انجام شود و از افرادی که بدون علم و آگاهی در خصوص شرایط خاص این بیماران استفاده نشود.
سالمندان آلزایمری
افراد کهنسال با اختلال در عملکرد سلول‌های مغز دچار فراموشی می‌شوند. این عارضه ابتدا با فراموشی‌های سطحی و پیش‌پا افتاده شروع و به تدریج درخصوص مسائل مهم و حیاتی مثل شخصیت آن‌ها، تصمیم‌گیری، تکلم، مسیریابی، بیماری‌های روانی، تندخویی و بی‌اختیاری ادرار و مدفوع نمایان می‌شود.
تغذیه سالمندان آلزایمری
- تهیه غذاهای میکس شده چون آن‌ها توانایی جویدن غذا را ندارند.
- استفاده از تمام موادغدایی مورد نیاز بدن سالمند آلزایمری
- تهیه یک دستور غذایی مرتب
- تهیه یک نوع غذای مورد علاقه سالمند در ظروف ساده و بدون طرح و پرهیز از تهیه غذاهای مختلف در هر وعده
- جلوگیری از استفاده سالمند از غذاهای سفتی که نیاز به جویدن دارند چون سبب مسدود شدن راه تنفس و در نهایت خفگی آن‌ها می‌شود.
نگهداری و مراقبت از سالمندان آلزایمری
درخصوص مراقبت از سالمندان آلزایمری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رعایت بهداشت فردی: شستشو سالمندان آلزایمری نباید کمتر از 2 بار در هفته انجام شود. استحمام این افراد باید توسط نزدیکان و یا پرستار انجام شود تا بهداشت فردی آن‌ها رعایت شود. شستشو دهان و دندان سالمندان و چک کردن دهان و لثه آن‌ها نیز باید به صورت مرتب انجام شود تا دچار عارضه خاصی نشوند.
- رسیدگی به سر و وضع سالمند: رسیدگی به لباس و وضع ظاهری در بالابردن روحیه سالمندان بسیار مؤثر است و می‌تواند سبب سرزندگی آن‌ها شود؛ به همین منظور پرستار می‌تواند با انجام کارهای ساده مثل اصلاح صورت آقایان با ریش تراش و بستن ساده موی خانم‌ها، کوتاه کردن ناخن و … به این امر کمک کند.
- پوشیدن البسه: در صورت عدم توانایی فرد سالمند در پوشیدن البسه به وی در انجام این امر کمک کنید. همچنین سعی نمایید از لباس‌های ساده و راحت برای آن‌ها استفاده کنید. سالمندان آلزایمری تمایلی به پوشیدن لباس‌های متنوع ندارند و همیشه ترجیح به پوشیدن یک نوع لباس راحت دارند. به علایق آن‌ها احترام بگذارید.
- اجابت مزاج سالمند: توجه به تغییر چهره فرد در هنگام نیاز به رفتن به توالت می‌تواند به شما در مواقع ضروری کمک کند. استفاده از توالت فرهنگی برای سالمندان آلزایمری مهم است. همچنین اگر سالمند آلزایمری دچار بی‌اختیاری در ادرار است، با مشورت پزشک از مصرف مایعات در شب پرهیز کند.
- اوقات آشفتگی و بی‌قراری سالمندان: سالمندان آلزایمری در هنگام غروب دچار آشفتگی و اضطراب می‌شوند؛ به همین دلیل حفظ آرامش سالمند آلزایمری در این مواقع توسط اعضای خانواده امری ضروری است. همچنین راه رفتن بی‌دلیل این افراد در ساعات شبانه خطرناک است؛ به همین دلیل درها و پنجره‌ها را برای جلوگیری از بروز حوادث قفل کنید. برای جلوگیری از این امور بهتر است سالمندان آلزایمری را به ورزش و پرهیز از خواب عصر تشویق کنید.
- محافظت از سالمندان در با حفظ نکات ایمنی: استفاده از برخی داروها سبب اختلال در راه رفتن و تعادل در سالمندان آلزایمری می‌شود. برای جلوگیری از رخداد حوادث توجه به موارد زیر ضروری است:
- استفاده از محافظ نرده‌ای برای پله‌ها
- استفاده از حفاظ برای دیوار توالت و حمام
- محکم کردن پادری و قالیچهها برای جلوگیری از سرخوردن سالمندان آلزایمری
- غیرقابل دسترس کردن وسایل تیز و برنده و داروها و مواد ضدعفونی و شستشو
- تنظیم آب گرم حمام به هنگام استحمام
- جلوگیری از رانندگی سالمندان آلزایمری
- جاگذاری آدرس و شماره تلفن منزل خود به هنگام خروج سالمندان آلزایمری
خانه سالمندان
باتوجه به شرایط خاص و ویژه‌ای که سالمندان آلزایمری از آن رنج می‌برند، تنها مراقبت اعضای خانواده آن‌ها کافی نیست و وجود مراکز نگهداری ومراقبت از سالمندان آلزایمری الزامی است که در صورت عدم توانایی اعضای خانواده برای مراقبت از آن‌ها بتوانند جایگزین آن‌ها بشوند و از تنها ماندن این افراد در خانه و خطرات ناشی از آن جلوگیری شود. بنابراین بهترین راه برای مراقبت از سالمندان آلزایمری استخدام پرستار و یا سپردن این عزیزان به خانه سالمندان می‌باشد.
جمع‌بندی
سالمندان آلزایمری با توجه به شرایط خاص و ویژه‌ای که دارند و باتوجه به فراموشی‌های کوتاه و بلند مدت آن‌ها، مراقبت از آنان امری ضروری و مهم است که نیازمند صرف وقت و انرژی ویژه‌ای می‌باشد که باید توسط اعضای خانواده یا پرستار متخصص و یا مراکز نگهداری ویژه سالمندان آلزایمری انجام شود.
