کودکان در سن رشد هستند و به همین دلیل باید یک رژیم غذایی سالم و اصولی داشته باشند تا مواد مغذی مورد نیاز بدن تامین شود. تغذیه نوزاد با شیر مادر آغاز می‌شود و رفته رفته غذاهای کمکی نیز به رژیم غذایی اضافه می‌شوند. در نهایت خوردن غذا به طور کامل جایگزین شیر مادر شده و می‌توان در رژیم غذایی کودک از غذاهای مختلف استفاده کرد. اکنون این سوال پیش می‌آید که برای نوزادان و کودکان باید چه غذاهایی تهیه نمود؟ در این مطلب از مجله مرکز پرستاری زندگی برتر تغذیه صحیح کودک را معرفی کنیم، پس تا انتها همراه ما باشید.
قوانین تغذیه کودکان
اصول تغذیه‌ای نوزاد در سنین مختلف یکسان نیست و باید غذای مناسب برای رشد کودک و نوزاد را بر اساس رده سنی او مورد استفاده قرار داد. در این بخش راهنمای کامل تغذیه برای اطفال را بر اساس سن آن‌ها ارائه می‌دهیم مانند:
- تغذیه نوزاد پس از تولد تا 6 ماهگی
- تغذیه نوزاد ۶ ماهه تا 1 ساله
- تغذیه کودک 1 تا 2 ساله
- تغذیه کودک 2 تا 3 ساله
- تغذیه کودکان 3 تا 5 ساله
- تغذیه کودک ۵ ساله
در ادامه به توضیح کامل‌تری از فهرست این مطالب می‌پردارزیم.
1. تغذیه نوزاد پس از تولد تا 6 ماهگی
از بدو تولد نوزاد تا سن 6 ماهگی، تنها می‌توان نوزاد را با شیر مادر تغذیه نمود. البته در مادرانی که شیر کمتری دارند، می‌توان شیر خشک نیز استفاده کرد. علاوه بر شیر خشک، با توجه به توصیه و تجویز پزشک باید قطره‌های مولتی ویتامین را نیز مصرف کرد.
2. تغذیه نوزاد ۶ ماهه تا 1 ساله
پس از آن که نوزاد 6 ماهگی را تمام کرد، علاوه بر شیر مادر، غذاهای کمکی ساده نیز به رژیم غذایی کودک اضافه می‌شوند. از جمله غذاهایی که می‌توان در این بازه سنی مصرف کرد، می‌توان به پوره میوه و سبزیجات، ماست، سوپ‌های ساده و بیسکوییت ساده اشاره کرد. در واقع تغذیه نوزاد تا یک سالگی را شیر مادر و غذاهای کمکی ساده تشکیل می‌دهد.
3. تغذیه کودک 1 تا 2 ساله
با ورود کودک به یک سالگی میزان مصرف غذا و تعداد وعده‌های غذایی افزایش می‌یابد، اما همچنان شیر مادر بخشی از غذای کودک را تشکیل می‌دهد. در فاصله سنی 1 تا 2 سالگی کودک می‌توان از غذاهایی مانند تخم مرغ پخته شده، شیر جوشیده، پنیر پاستوریزه، انواع میوه، ماست، انواع ماهی و نان تست استفاده کرد.
4. تغذیه کودک 2 تا 3 ساله
در این سن کودک می‌تواند انواع غذاهای مختلف را مصرف کند، البته دقت داشته باشید که یک رژیم غذایی سالم تهیه کرده و از غذاهای ناسالم دوری کنید. رژیم غذایی کودک در این سن باید دارای حبوبات، نان، غلات، میوه و سبزیجات، لبنیات، برنج، گوشت و ماهی باشد تا نیاز بدن کودک به مواد مغذی تامین شود.
پیشنهاد مقاله : تغذیه کودک نوپا با 16 ماده غذایی شگفت‌انگیز
5. تغذیه کودکان 3 تا 5 ساله
در این سن کودک می‌تواند تمامی غذاها را مصرف کرده و از فواید آن‌ها بهره‌مند شود. بهتر است تا تعداد وعده‌های غذایی کودک به 5 تا 7 وعده افزایش یابد اما حجم غذای مصرف شده در هر وعده کمتر شود. کودک در این سن علاقه دارد تا غذایی را مصرف کند که والدین می‌خورند. شما می‌توانید با اصلاح رژیم غذایی خود، تغذیه کودک را بهبود دهید.
6. تغذیه کودک ۵ ساله
تغذیه سالم برای رشد کودک در این سن نیز اهمیت زیادی دارد. پس از 5 سالگی کودک باید در کنار والدین غذا بخورد تا زمان وعده‌های غذایی تنظیم شده و موعد مشخصی داشته باشند. در این سن، بدن کودک به تمامی مواد غذایی نیاز دارد و به همین دلیل تهیه رژیم غذایی سالم به اولویت والدین تبدیل می‌شود.
غذاهای ممنوعه برای نوزاد و کودک
مصرف برخی از مواد غذایی در کودکان ممنوع است و باید آن‌ها را از رژیم غذایی کودک حذف کرد. در واقع مصرف این غذاها برای رشد و سلامت بدن کودک توصیه نمی‌شود:
- تخم‌مرغ خام یا نیمه‌پخته در غذاها
- غذاها و نوشیدنی‌های غیرپاستوریزه مانند شیر خام
- جوانه‌های خام
- ماهی یا صدف خام یا نیم‌پز
- گوشت و مرغ خام یا نیم‌پز
- غذاهای چسبنده یا چرب مانند کره بادام زمینی با احتمال خفگی کودک
- مصرف بیش از حد شیرینی و شکلات
همچنین بهتر است تا غذاهای ناسالم همچون غذاهای سرخ شده مانند مرغ یا سیب زمینی، چیپس و شیرینی‌های صنعتی را با مواد غذایی سالم‌تر جایگزین کنید.
تدوین برنامه تغذیه صحیح کودک
در این مطلب راهنمای کامل تغذیه برای اطفال را معرفی کردیم و شما را با تغذیه نوزاد و کودک آشنا ساختیم. فراهم کردن تغذیه سالم برای رشد کودک نیازمند یک برنامه غذایی اصولی است. والدین ابتدا باید با پزشک مشورت کرده و میزان کالری مورد نیاز بدن در سنین مختلف کودکی را مشخص کنند. در ادامه باید یک برنامه غذایی مناسب برای وعده‌های مختلف تدوین کرده و به کودک داد. در خانواده‌هایی که برای نگهداری فرزند خود از پرستار کودک در منزل کمک می‌گیرند، تهیه برنامه غذایی اصولی برای کودک از جمله مهارت‌های پرستار محسوب می‌شود.
سوالات متداول
چرا مصرف غذای مناسب برای رشد کودک و نوزاد ضروری است؟
کودکی سن مهمی است که بدن در حال رشد و تکامل بوده و به ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی نیاز دارد. این مواد مغذی باید از طریق مصرف مواد غذایی جذب بدن شوند. این موضوع لزوم یک تغذیه سالم در کودکان را نشان می‌دهد.
تغذیه نوراد تا یک سالگی چگونه است؟
کودک از بدو تولد تا 6 ماهگی تنها می‌تواند از شیر مادر تغذیه کند. در مادرانی که میزان شیر آن‌ها کمتر از نیاز کودک است، می‌توان از شیر خشک نیز استفاده نمود. پس از 6 ماهگی و تا یک سالگی کودک، علاوه بر شیر مادر، غذاهای کمکی نیز به رژیم غذایی کودک اضافه می‌شوند. از جمله این غذاهای کمکی می‌توان به پوره میوه و سبزیجات، ماست، سوپ‌های ساده و بیسکوییت ساده اشاره کرد.
مواد غذایی ممنوعه برای کودکان چیست؟
بر اساس نظر متخصصان، مصرف برخی مواد غذایی برای کودکان ممنوع است. این مواد غذایی ممنوعه شامل تخم‌مرغ خام یا نیمه‌پخته در غذاها، جوانه‌های خام، غذاها و نوشیدنی‌های غیرپاستوریزه مانند شیر خام، ماهی یا صدف خام یا نیم‌پز، گوشت و مرغ خام یا نیم‌پز، غذاهای چسبنده یا چرب مانند کره بادام زمینی با احتمال خفگی کودک و مصرف بیش از حد شیرینی و شکلات است.
چگونه می‌توان کودک را به خوردن غذاهای سالم عادت داد؟
اغلب کودکان از والدین و دیگر اعضای خانواده خود تاثیر می‌پذیرند و به خوردن غذاهایی علاقه دارند که دیگر اعضای خانواده میل می‌کنید. پس اولین گام برای عادت دادن کودک به مصرف غذاهای سالم، اصلاح رژیم غذایی دیگر اعضای خانواده است.
تغذیه نوزاد از بدو تولد به چه صورت است؟
از بدو تولد نوزاد تا سن 6 ماهگی، تنها می‌توان نوزاد را با شیر مادر تغذیه نمود. البته در مادرانی که شیر کمتری دارند، می‌توان شیر خشک نیز استفاده کرد.
