التهاب روده در کودکان یکی از مشکلات جدی و پیچیدهای است که میتواند تاثیرات مهمی بر سلامت و کیفیت زندگی کودک داشته باشد. این بیماری نه تنها جسم کودک را تحت تاثیر قرار میدهد، بلکه میتواند بر سلامت روانی و رشد اجتماعی او نیز اثرات منفی داشته باشد.
انواع مختلفی از بیماریهای التهاب روده کودکان وجود دارند که هر کدام از آنها میتوانند علائم و علل متفاوتی داشته باشند. گاهی اوقات به دلیل این بیماریهای متعدد، ممکن است تشنج در کودکان رخ دهد. توجه به بیماری و درمان آن بسیار مهم است. در این مقاله، به بررسی انواع بیماریهای التهابی روده در کودکان، علائم شایع آنها، علل ایجاد این بیماریها، روشهای تشخیص، درمان ، وظایف پرستار کودک بیمار و همچنین عوارض احتمالی آنها خواهیم پرداخت.
التهاب روده در کودکان
التهاب روده در کودکان به شرایطی اطلاق میشود که در آن دیواره داخلی رودهها دچار التهاب میشوند. این التهاب میتواند ناشی از علل مختلفی مانند عفونتها، بیماری خودایمنی روده یا حتی استرس باشد. در کودکان، این بیماری میتواند به سرعت به یک مشکل جدی تبدیل شود و نیاز به مراقبتهای ویژه و درمانهای دقیق دارد. از آنجایی که دستگاه گوارش کودکان در حال رشد است، هر گونه اختلال در آن میتواند به مشکلات بلندمدت منجر شود.
انواع بیماری التهاب روده در کودک
التهاب روده کودکان به عنوان یکی از اختلالات مزمن شناخته شده که باعث التهاب و آسیب دستگاه گوارش میشود. این بیماریها میتوانند تأثیرات عمدهای بر کیفیت زندگی کودکان داشته باشند و نیاز به مراقبت و مدیریت دقیق دارند. بیماریهای التهابی روده به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: بیماری کرون و کولیت اولسراتیو.
بیماری کرون
بیماری کرون یکی از انواع بیماریهای التهابی روده است که میتواند هر قسمتی از دستگاه گوارش، از دهان تا مقعد، را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری در کودکان میتواند از سنین مختلف شروع شده و به شکلهای مختلفی ظاهر شود. التهاب در بیماری کرون به صورت تکهای یا نقطهای رخ میدهد، به این معنا که بخشهایی از روده سالم باقی میمانند در حالی که بخشهای دیگر دچار التهاب هستند. این ویژگی باعث میشود که بیماری کرون تشخیص و درمان پیچیدهتری نسبت به کولیت اولسراتیو داشته باشد.
علاوه بر این، التهاب در بیماری کرون میتواند به لایههای عمقیتر دیواره روده نیز نفوذ کند که این امر میتواند به بروز عوارض جدیتری مانند تنگی روده، زخمهای عمیق، و حتی فیستول (اتصال غیرطبیعی بین اندامها یا سطح بدن) منجر شود. کودکان مبتلا به بیماری کرون ممکن است علائمی همچون درد شکم، اسهال مزمن، کاهش وزن و تأخیر در رشد را تجربه کنند.
کولیت اولسراتیو
کولیت اولسراتیو نوع دیگری از التهاب روده اطفال است که برخلاف بیماری کرون، عمدتاً روده بزرگ (کولون) و راست روده (رکتوم) را تحت تأثیر قرار میدهد. التهاب در کولیت اولسراتیو به صورت پیوسته و یکنواخت رخ میدهد، به این معنا که مناطق التهابی بدون فاصله از هم قرار دارند. این بیماری معمولاً به لایههای سطحی دیواره روده محدود شده و باعث تشکیل زخمهای سطحی در دیواره داخلی روده میشود.
کودکان مبتلا به کولیت اولسراتیو ممکن است با علائمی مانند اسهال خونی، درد و گرفتگی شکم، و احساس نیاز مکرر به دفع مدفوع مواجه شوند. در موارد شدیدتر، کولیت اولسراتیو میتواند منجر به عوارضی مانند مگاکولون توکسیک (اتساع خطرناک روده بزرگ) و حتی پرفوراسیون روده (سوراخ شدن روده) شود. در برخی موارد، برای کنترل علائم و جلوگیری از عوارض بیشتر، نیاز به جراحی و برداشتن قسمتهای آسیبدیده روده وجود دارد.
به نقل از وبسایت childrenshospital :
بیماری التهابی روده یک وضعیت پزشکی است که با التهاب بخشهایی از دستگاه گوارش بروز پیدا میکند و شامل دو نوع اصلی کولیت اولسراتیو و بیماری کرون است. این بیماری باعث علائمی مانند درد شکم، اسهال مزمن، و خونریزی در مدفوع میشود. در برخی موارد، التهاب روده در کودکان به درمانهای استاندارد پاسخ نمیدهد و ممکن است با جهشهای ژنتیکی مرتبط باشد. درمانهای التهاب روده کودکان شامل تغییرات رژیم غذایی، داروها (مانند آمینوسالیسیلاتها، ایمونومدولاتورها، بیولوژیکها)، و گاهی جراحی برای مواردی که به دارو پاسخ نمیدهند، میشود. علاوه بر این، تحقیقات و نوآوریها در زمینه درمان و درک بهتر این بیماری در حال پیشرفت است.
نحوه مراقبت از بیمار التهابی
وقتی فرد به یک بیماری عفونی مبتلا میشود یا این که سیستم ایمنی بدن او به اشتباه به سلولها و بافتهای بدن حمله کند، دچار بیماریهای خودایمنی و التهابات مزمن یا حاد خواهد شد. بیماریهای التهابی با توجه به این که سیستم ایمنی بدن، بافت کدام اندام را مورد حمله قرار دهد، انواع مختلفی دارند. انواع بیماریهای التهابی عبارتند از التهاب روده در دستگاه گوارش، التهاب مفاصل، التهاب دندان، التهاب تنفسی و التهاب قلب. در مورد نحوه مراقبت از بیمار التهابی این نکته را باید در نظر داشت که با توجه به نوع و همچنین شدت التهابات در بدن، نحوه درمان آن متفاوت خواهد بود.
در واقع نوع التهاب و میزان شدت آن در نحوه پرستاری بیمار التهابی برای تجویز دارو و همچنین روش تغذیه مناسب تاثیر خواهد داشت. استفاده از داروهای ضدالتهابی به همراه یک رژیم غذایی مناسب باعث میشود تا بیمار روند بهبود خود را در شرایط بهتری سپری کند. علاوه بر این مصرف مکملهای گیاهی یکی دیگر از عوامل موثر در درمان این نوع از بیماریها موثر هستند. البته مصرف مکملهای گیاهی باید برای مدت طولانی انجام شود و نتیجه گرفتن از آنها زمان زیادی لازم دارد. به طور کلی گیاهان زیر میتواند در کاهش و درد ناشی از التهابات بدن موثر باشد:
- چای سبز
- زنجبیل
- زردچوبه
- کندر
- زوفا
- گیاه پنجه گربه
- شاهدانه
در ادامه میخواهیم یکی از پرتکرارترین سوالاتی که شما عزیزان در مورد این بیماریها یعنی علائم وجود بیماری التهابی در بدن را پاسخ دهیم. در صورتی که هر یک از علائم زیر را دارید، یا اینکه از قبل آنها را داشتهاید و حالا شدت آن بیشتر شده حتما به پزشک مراجعه کنید.
علائم التهاب روده کودکان
علائم التهاب روده در کودکان میتواند بسته به نوع بیماری و شدت آن متفاوت باشد. برخی از علائم شایع عبارتند از:
- درد شکم: یکی از اولین و شایعترین علائم، درد مداوم یا متناوب در ناحیه شکم است که ممکن است با تغییرات در عادات غذایی و مدفوع همراه باشد.
- اسهال: کودکانی که به بیماریهای التهابی روده مبتلا هستند، ممکن است به اسهال مزمن دچار شوند که گاهی با خون و مخاط همراه است.
- کاهش وزن و تاخیر در رشد: این علائم به ویژه در کودکان قابل توجه است، زیرا رشد آنها در دوران کودکی بسیار مهم است. التهاب روده میتواند جذب مواد مغذی را مختل کند و به کاهش وزن و کاهش سرعت رشد منجر شود.
- خستگی و ضعف: به دلیل التهاب و از دست دادن مواد مغذی، کودکان ممکن است احساس خستگی و ضعف مداوم داشته باشند. و در برخی از موارد حتی باعث تشنج در کودکان شود.
- تب و عفونتهای مکرر: برخی از کودکان ممکن است به علت التهاب مزمن و ضعف سیستم ایمنی، دچار تبهای مکرر و عفونتهای مختلف شوند.
با شناسایی این علائم میتوانید به این بیماری پی ببرید و هر چه سریعتر برای درمان آن اقدام کنید.
علل ایجاد التهاب در روده کودکان
علت التهاب روده در کودکان هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل مختلفی میتوانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- ژنتیک: سابقه خانوادگی بیمار التهابی روده میتواند خطر ابتلا به این بیماریها را در کودکان افزایش دهد. اگر یکی از والدین یا بستگان نزدیک به این بیماری مبتلا باشد، احتمال ابتلای کودک نیز افزایش مییابد.
- عوامل محیطی: برخی از عوامل محیطی مانند عفونتهای ویروسی یا باکتریایی، استفاده از آنتیبیوتیکها در سنین کودکی و حتی استرسهای روانی میتوانند به تحریک سیستم ایمنی بدن و ایجاد التهاب در روده منجر شوند.
- اختلالات خودایمنی: التهاب روده میتواند ناشی از یک واکنش خودایمنی باشد که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافتهای سالم روده حمله میکند. این اختلال میتواند به التهاب مزمن و تخریب دیواره روده منجر شود.
- تغذیه: اگرچه نقش تغذیه در بروز التهاب روده به طور دقیق مشخص نیست، برخی مطالعات نشان دادهاند که رژیمهای غذایی پرچرب و کمفیبر میتوانند خطر ابتلا به بیماریهای التهابی روده را افزایش دهند.
باتوجه به این علتها شما میتوانید به سرعت از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید.
روش تشخیص التهاب روده اطفال
تشخیص دقیق التهاب روده اطفال نیازمند مجموعهای از آزمایشها و ارزیابیهای پزشکی است. برخی از روشهای متداول تشخیص عبارتند از:
- آزمایشهای خونی: آزمایشهای خونی میتوانند نشانههایی از التهاب در بدن را نشان دهند، مانند افزایش سطح پروتئینهای التهابی (CRP) و کاهش سطح هموگلوبین که میتواند نشاندهنده کمخونی ناشی از التهاب باشد.
- آزمایش مدفوع: نمونههای مدفوع ممکن است برای بررسی وجود خون مخفی، عفونتها و نشانگرهای التهابی مورد بررسی قرار گیرند.
- تصویربرداری: از روشهای تصویربرداری مانند سونوگرافی، رادیوگرافی با ماده حاجب یا MRI برای مشاهده تغییرات در ساختار روده استفاده میشود. این تصاویر میتوانند به شناسایی نواحی ملتهب یا آسیبدیده کمک کنند.
- آندوسکوپی و بیوپسی: در این روش، یک لوله نازک با یک دوربین کوچک (آندوسکوپ) از طریق دهان یا مقعد وارد روده میشود تا داخل روده بررسی شود.
علاوه بر این روشها امکان دارد که در صورت لزوم، نمونههایی از بافت روده برای بررسی میکروسکوپی برداشته و علائم التهاب و آسیبهای بافتی مشخص شود.
درمان التهاب روده در کودک
اینکه علت التهاب روده در کودکان چیست را برای شما بیان کردیم، حال درمان این بیماری را بررسی میکنیم. درمان التهاب روده یکی از موضوعات مهم و حساس در پزشکی کودکان بوده که بسته به نوع بیماری، شدت آن و وضعیت عمومی کودک متفاوت است. هدف اصلی درمان، کاهش التهاب، بهبود علائم و جلوگیری از عوارض طولانیمدت است.
روشهای درمانی متعددی برای مدیریت این بیماری وجود دارند که میتوانند شامل داروها، تغییرات در رژیم غذایی، پشتیبانی روانی و در برخی موارد جراحی باشند. در برخی از این روشهای درمانی، نیاز به تزریق سوزن است. با این حال ترس از آمپول در کودکان از دیگر مشکلاتی بوده که باید در حیطه درمان مورد توجه قرار گیرد.
داروها
یکی از اساسیترین روشهای درمانی التهاب روده در کودک، استفاده از داروهاست. داروهای ضد التهابی مانند کورتیکواستروئیدها به طور معمول برای کاهش التهاب و کنترل علائم تجویز میشوند. این داروها میتوانند در مدت زمان کوتاه علائم را بهبود بخشند، اما استفاده طولانیمدت از آنها ممکن است عوارض جانبی داشته باشد که باید تحت نظر پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
علاوه بر این، داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی مانند آزاتیوپرین و متوترکسات نیز به منظور کاهش واکنشهای ایمنی که باعث التهاب میشوند، به کار میروند. داروهای بیولوژیک نیز که به تازگی مورد توجه قرار گرفتهاند، به طور خاص بر روی مولکولها و مسیرهای التهابی خاصی تاثیر میگذارند و میتوانند در کنترل بهتر بیماری موثر باشند.
تغییرات در رژیم غذایی
تغییرات در رژیم غذایی یکی از مهمترین اقدامات درمانی برای کودکان مبتلا به التهاب روده است که به عنوان درمان التهاب روده کودکان در طب سنتی هم استفاده میشود. رژیم غذایی مناسب میتواند به کنترل علائم و بهبود وضعیت عمومی کودک کمک کند. برای مثال، حذف غذاهای تحریککننده مانند غذاهای تند، چرب و پرادویه از رژیم غذایی کودک میتواند مفید باشد. همچنین، افزایش مصرف فیبر از منابع طبیعی مانند میوهها و سبزیجات میتواند به بهبود عملکرد روده کمک کند.
برخی از کودکان ممکن است به برخی از مواد غذایی حساسیت داشته باشند و حذف آنها از رژیم غذایی میتواند به کاهش علائم کمک کند. به عنوان مثال، رژیم بدون گلوتن برای کودکانی که به بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن مبتلا هستند، میتواند بهبود علائم را تسریع کند. مصرف مکملهای ویتامینی و مواد معدنی نیز ممکن است برای کودکانی که دچار سوء تغذیه شدهاند یا نیاز به تقویت سیستم ایمنی دارند، ضروری باشد.
پشتیبانی روانی
التهاب روده در کودکان میتواند تاثیرات روانی قابل توجهی داشته باشد. این بیماری میتواند منجر به اضطراب، افسردگی و مشکلات اجتماعی در کودکان شود؛ بنابراین، پشتیبانی روانی و مشاوره از اهمیت ویژهای برخوردار است. ارائه مشاوره روانی به کودک و خانواده او میتواند به بهبود کیفیت زندگی کودک کمک کند و او را در مقابله با چالشهای روزمره و استرسهای ناشی از بیماری یاری کند.
جراحی
در موارد شدید و مقاوم به درمان دارویی، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن بخشهای آسیبدیده روده باشد. این تصمیم به طور معمول زمانی گرفته میشود که داروها و تغییرات در رژیم غذایی نتوانند التهاب را کنترل کنند و یا عوارض خطرناکی مانند انسداد روده، خونریزی شدید، یا پرforation (سوراخ شدن روده) رخ دهد. جراحی میتواند شامل برداشتن بخشهای آسیبدیده روده یا در موارد نادرتر، کلکتومی (برداشتن تمام یا بخشی از روده بزرگ) باشد.
قرص آرتریت چیست؟
آرتریت یکی از انواع بیماریهای التهابی است که باعث التهاب و درد زیاد در مفاصل فرد میشود. برای درمان این بیماری التهابی از داروهای ضد روماتوئید و بیولوژیک استفاده میشود. سوالی که مخاطبان سایت زندگی برتر در مورد بیماری آرتریت به دفعات از مشاوران ما میپرسند این است که بهترین قرص آرتریت چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که با توجه به نیاز بیمار بر اساس سن و شدت بیماری، پزشک داروهای مورد نیاز او را تجویز میکند. اما به طور کلی داروهایی چون سولفا سالازین، آزاتیوپرین، آپرمیلاست، آدالیموماب، ریتوکسیماب، آناکینرا و …. بنا به نیاز بیمار برای درمان آرتریت تجویز میشود.
عوارض التهاب روده کودکان
اگر التهاب روده اطفال به موقع تشخیص داده نشده و درمان آن عقب بیفتد، میتواند به عوارض جدی منجر شود. برخی از این عوارض عبارتند از:
- انسداد روده: التهاب مزمن میتواند باعث تنگی روده و در نهایت انسداد آن شود. این وضعیت نیاز به جراحی اورژانسی دارد.
- کمخونی: به دلیل از دست دادن خون از طریق مدفوع و کاهش جذب مواد مغذی، کمخونی میتواند یکی از عوارض شایع باشد.
- سوء تغذیه: التهاب روده میتواند جذب مواد مغذی را مختل کند که منجر به سوء تغذیه و مشکلات رشد در کودکان میشود.
- فیستول: در بیماری کرون، تشکیل فیستولها که ارتباط غیرطبیعی بین روده و اندامهای دیگر است، میتواند به عفونتهای شدید و مشکلات پیچیده منجر شود.
- خطر ابتلا به سرطان روده: التهاب مزمن روده به ویژه در کولیت اولسراتیو، میتواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را در سنین بالاتر افزایش دهد.
برای جلوگیری از این عوارض، حتما علل به وجود آمدن و علائم بیماری را مطالعه کنید. در صورت مشاهده این عوارض به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید.
سخن پایانی
التهاب روده در کودکان یک وضعیت جدی است که نیاز به توجه و مراقبت ویژه دارد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب میتواند به بهبود علائم و جلوگیری از عوارض طولانیمدت کمک کند. مهم است که والدین علائم این بیماری را بشناسند و در صورت مشاهده هرگونه نشانه نگرانکننده، به موقع به پزشک مراجعه کنند.
با مراقبتهای مناسب، بسیاری از کودکان مبتلا به التهاب روده میتوانند زندگی سالم و فعالی داشته باشند. در نهایت، همکاری نزدیک با تیم پزشکی و پشتیبانی روانی از کودک با کمک پرستار کودک از اهمیت بالایی برخوردار است تا او بتواند با چالشهای بیماری مقابله کند و کیفیت زندگی مطلوبی داشته باشد.
سوالات متداول
1- آیا التهاب روده در کودک قابل درمان است؟
بله، التهاب روده کودکان با استفاده از داروها، تغییرات در رژیم غذایی و در موارد شدید، جراحی قابل درمان است. هدف اصلی درمان، کاهش التهاب و جلوگیری از عوارض بلندمدت است.
2- علائم اولیه التهاب روده در کودکان چیست؟
علائم اولیه التهاب روده در کودکان ممکن است شامل درد شکم، اسهال مزمن، کاهش وزن، و خستگی مداوم باشد. اگر کودک شما این علائم را دارد، باید به پزشک مراجعه کنید.
3- چه غذاهایی باید از رژیم غذایی کودک مبتلا به التهاب روده حذف شوند؟
غذاهای تحریککننده مانند غذاهای چرب، فست فود، و برخی لبنیات ممکن است علائم را تشدید کنند و بهتر است از رژیم غذایی کودک حذف شوند. همچنین، در برخی موارد، پزشک ممکن است رژیمهای خاصی را توصیه کند.
4- آیا التهاب روده اطفال ژنتیکی است؟
سابقه خانوادگی میتواند نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به التهاب روده داشته باشد، اما عوامل محیطی نیز میتوانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند.
روش های مراقبت از بیمار التهابی شامل چه مواردی میشود؟
در حقیقیت نوع و میزان شدت التهاب در نحوه مراقبت از بیمار التهابی برای تجویز دارو و همچنین روش تغذیه مناسب تاثیر خواهد داشت. استفاده از داروهای ضدالتهابی به همراه یک رژیم غذایی مناسب باعث میشود تا بیمار روند بهبود خود را در شرایط بهتری سپری کند.
داروهای خانگی برای درمان التهاب روده وجود دارد؟
بله، میتوان از گیاهانی مثل چای سبز، زنجبیل، زردچوبه، کندر، زوفا و یا گیاه پنجه گربه در منزل استفاده کرد.
علت به وجود آمدن التهاب در بدن چیست؟
ابتلا به بیماریهای عفونی و خودایمنی باعث بروز التهاب در بدن است. التهاب در بدن به دو صورت حاد و مزمن ممکن است به وجود بیاید.
طول عمر بیماران خود ایمنی چقدر است؟
طبق تحقیقاتی که پزشکان انجام دادهاند، مشخص شد که طول عمر بیماران خود ایمنی تشخیص دقیقی ندارد. بنا به گفته محققان پزشکی بیماران خود ایمنی ممکن است مانند دیگر افراد عمر کنند.
