بیماری دیابت علل، علائم و درمان آن

با گسترش زندگی شهرنشینی، بیماری دیابت هم بیش از پیش گسترش پیدا کرد. بیماری دیابت شامل دو نوع مختلف است که به‌صورت اکتسابی یا ارثی منتشر می‌شود. در بیماری دیابت بدن نمی‌تواند گلوکز لازم برای تامین انرژی سلول‌ها را تامین کند. فردی که دچار دیابت می‌شود؛ همواره سطح گلوکز بالایی در بدن دارد و هورمون انسولین قادر نیست که قند موجود در بدن را به انرژی تبدیل کند. به‌این‌ترتیب میزان گلوکز در خون بالا رفته و فرد علائم دیابت را بروز می‌دهد. بیماری دیابت خود به انواع مختلفی شامل پیش‌دیابت، دیابت بارداری، دیابت نوع 1 و 2 تقسیم می‌شود. این بیماری با تزریق انسولین یا اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی قابل کنترل است.

مهم‌ترین مسئله‌ای که برای کنترل علائم دیابت باید در نظر گرفت؛ این است که بیماران دیابتی در رژیم غذایی خود از سبزیجات و میوه‌های بیشتری استفاده کنند که میزان فیبر بیشتری داشته و در مقابل از مصرف کربوهیدرات‌های ساده و مواد قندی تا حد ممکن پرهیز کنند. با رعایت این موارد می‌توان نشانه‌های دیابت را تا اندازه زیادی کنترل کرد. همچنین برای کاهش علائم دیابت می‌توان از خدمات پرستار بیمار نیز بهره برد.

گلوکز چیست؟

گلوکز یا قند خون اهمیت زیادی برای سلول‌های مغزی و سلول‌های بدن دارند. این ماده برای حفظ مکانیسم‌های بدن ضروری است. زمانی که در بدن گلوکز به‌اندازه و بهینه وجود دارد؛ نشانه‌های دیابت  بروز نمی‌کند و این ماده مورد توجه قرار نمی‌گیرد؛ اما زمانی که میزان گلوکز از میزان مجاز فراتر رود؛ متوجه تاثیر ناسالم گلوکز روی عملکرد طبیعی بدن می‌شوید. گلوکز درواقع ساده‌ترین کربوهیدرات موجود در بدن است که از دسته قندهای موتوساکارید است.

گلوکز از منابع سوخت مورد علاقه بدن است. مردم معمولا گلوکز را از میوه‌ها، سبزیجات و محصولات لبنی دریافت می‌کنند. درحالت عادی بدن چند بار پردازش گلوکز را انجام می‌دهد. زمانی‌که غذا می‌خوریم؛ بلافاصله بدن بعد از کار کردن گلوکز پردازش می‌کند. آنزیم‌ها روند تجزیه گلوکز را از پانکراس شروع می‌کنند. لوزالمعده مسئول ترشح هورمون‌های انسولین است. زمانی که غذا می خوریم؛ بدن به پانکراس اطلاع می‌دهد که برای افزایش میزان سطح قند خون باید انسولین کافی ترشح شود. هرچند دربرخی از کیس‌ها پانکراس عملکرد خوب در این پروسه ندارد. برای پیشگیری از دیابت بدن همواره باید میزان متعادل گلوکز را داشته باشد.

دیابت چیست؟

این بیماری یکی از بیماری‌های متابولیک است که جزو شایع‌ترین بیماری‌های غدد به شمار می‌رود. دیابت در اثر نقص در ترشح یا عملکرد هورمون انسولین در بدن انسان به وجود می‌آید. جالب است بدانید که انسولین توسط غده پانکراس تولید و وارد جریان خون می‌شود. اگر این هورمون به درستی ترشح نشود یا نتواند عملکرد لازم در بدن را داشته باشد، گلوکز موجود در خون وارد سوخت و ساز نمی‌شود.

در چنین شرایطی میزان گلوکز یا قند موجود در خون افزایش پیدا کرده و فرد دچار بیماری دیابت می‌شود. این بیماری در طولانی مدت به وجود می‌آید و تا سال‌ها همراه بیمار است. البته برخی افراد هستند که در یک دوره موقت مانند دوران بارداری یا پس از برخی عمل‌های جراحی دچار دیابت شوند. مهم‌ترین روش‌های درمان بیماری دیابت عبارتند از تغییر سبک زندگی با تغذیه مناسب و تحرک کافی، مصرف داروها و کنترل منظم میزان سطح قند خون. در صورتی که در خانواده خود سابقه ابتلا به این بیماری را دارید، پیشنهاد ما به شما رعایت راه‌های پیشگیری از بیماری دیابت است. از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از این بیماری می‌توان به داشتن یک برنامه غذایی متعادل به همراه تحرک و ورزش به طور مداوم به خصوص ورزش در سالمندان نیز اشاره کرد.

بعد از این که متوجه شدید بیماری دیابت چیست، احتمالا این که چگونه شخص را درگیر می‌کند ذهن شما را به خود مشغول خواهد کرد. در حالت طبیعی بدن برای حفظ عملکرد بخش‌های مختلف خود نیاز به پیام‌رسان‌های شیمیایی دارد که به آن‌ها هورمون می‌گوییم. یکی از انواع هورمون‌هایی که غدد درون‌ریز بدن تولید می‌کنند، هورمون انسولین است که در لوزالمعده تولید شده و قند موجود در غذاهای دریافتی را از جریان خون به تمام سلول‌های بدن می‌برد. اگر بدن نتواند انسولین مورد نیازش را تولید کرده یا به درستی از آن استفاده کند، سطح گلوکز در خون افزایش پیدا می‌کند. این افزایش سطح قند خون در افراد، دیابت نام دارد.

البته برخی از افراد به خاطر بیماری یا برخی از جراحی‌ها دچار افزایش سطح قند خون می‌شوند که موقتی بوده و پس از مدتی درمان می‌شود. زنان در دوران بارداری و برخی از افراد در اثر استرس پیش از جراحی‌ها دچار قند خون بالای موقتی می‌شوند. نکته مهم در این موارد، رعایت در برنامه غذایی و کنترل میزان قندخون است، تا قند خون در فرد کاهش یافته و از ابتلا به دیابت در امان بماند.

قند خون بالا چند است؟

بالا بودن قند خون با هیپرگلیسیمی به وضعیتی گفته می‌شود که در آن سطح گلوکز خون به‌‌شکل غیرطبیعی بالا می‌رود. این وضعیت به خاطر دلایل متعددی مانند دیابت، استرس، بیماری‌های خاص و مصرف بیش ازحد کربوهیدرات رخ می‌دهد. سطح قند خون ناشتا بین 100 تا 125 میلی گرم در هر دسی‌لیتر است. این میزان پیش‌دیابت محسوب می‌شود. اگر در دو آزمایش جداگانه قند خون شما 126 میلی‌گرم در هر دسی‌لیتر یا بیشتر باشد؛ نشان دهنده این است که فرد دچار دیابت است. قند خون همواره می‌تواند با دلایل متعدد نوسان داشته باشند و همواره نشانه و دلیل دیابت نیست. نشانه‌های شروع دیابت، تشنگی بیش از اندازه، تکرر ادرار، کاهش وزن غیرقابل توضیح، خستگی مداوم، تاری دید و درمان آهسته زخم‌ها است.

علل ایجاد بیماری قند خون چه مواردی است؟

علت بروز علائم دیابت یا مرض قند می‌تواند اختلالات خودایمنی یا رفتارهای غلط در سبک زندگی باشد. انواع دیابت معمولا علت‌های متعددی دارند. برخی از داروها از جمله داروهای ضدافسردگی (Proventil، Alupent، Serevent، Foradil، Brethine، (Theo-Dur، کافئین و کورتیکواستروئیدها (پردنیزون، دکادرون، دپومدرول) باعث بروز علائم دیابت می‌شود. برای پیشگیری از دیابت، پیش از مصرف این داروها می‌توانید از مشاوره دارویی استفاده کنید.

نشانه های قطعی بیماری دیابت

یکی از سوالاتی که مخاطبان ما زیاد می‌پرسند، این است که نشانه‌های قطعی بیماری دیابت چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم برخی از علائم نشان دهنده وجود بیماری دیابت در بدن انسان هستند. نشانه‌ های مهم بیماری دیابت عبارتند از:

• تشنگی‌ بسیار شدید
• تکرر ادرار
• اختلال در اشتها
• کاهش وزن سریع و بی‌دلیل
• اختلال در بینایی
• تاری دید در شب
• زخم و عفونت پوستی
• دیر جوش خوردن زخم
• گزگز کردن انگشتان دست و پا
• خستگی مفرط در اثر انجام کارهای روزمره

این نشانه‌ها برخی از مهم‌ترین علائم وجود بیماری دیابت در بدن انسان به شمار می‌روند. اگر شما هم یک یا چند مورد از نشانه‌های قطعی بیماری دیابت را دارید، حتماً با یک پزشک متخصص مشورت کنید. نکته بسیار مهم درباره بیماری دیابت یا مرض قند این است که، با تشخیص سریع و به موقع می‌توانید هر چه سریع‌تر درمان خود را شروع کنید. پس وجود این نشانه‌ها را جدی گرفته و برای تشخیص و درمان بیماری دیابت در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام کنید.

علائم بیماری دیابت

بیماری مزمن دیابت یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند منجر به ابتلا به بیماری‌های خطرناکی در بدن شود. به همین دلیل است که تشخیص سریع این بیماری می‌تواند به شما کمک کند تا هرچه سریع‌تر آن را درمان کنید. در واقع با درمان دیابت از ابتلای بیمار به بیماری‌های ثانویه جلوگیری می‌شود. ما در این قسمت از این مقاله قصد داریم تا به این سوال پاسخ دهیم که علائم اولیه و مهم بیماری دیابت چیست؟ در پاسخ به این سوال باید با مهم‌ترین نشانه‌های ابتلا به بیماری دیابت آشنا شویم. برخی از مهم‌ترین علائم بیماری دیابت عبارتند از:

1. احساس گرسنگی زیاد و خستگی بی‌دلیل
2. تشنگی زیاد، تعدد و تکرر ادرار
3. خشکی دهان و پوست

در ادامه به توضیح بیشتری از این موارد می‌پردازیم.

به نقل از سایت mayoclinic

عوامل خطر ابتلا به دیابت به نوع دیابت آن بستگی دارد. سابقه خانوادگی ممکن است در همه انواع نقش مهمی داشته باشد. عوامل محیطی و جغرافیا می‌تواند خطر دیابت نوع 1 را افزایش دهد.
گاهی‌اوقات اعضای خانواده مبتلا به دیابت نوع 1 برای وجود سلول‌های سیستم ایمنی دیابت (اتوآنتی بادی) آزمایش می‌شوند. اگر این اتوآنتی بادی‌ها را دارید، خطر ابتلا به دیابت نوع 1 در شما افزایش می‌یابد. اما همه کسانی که این اتوآنتی بادی‌ها را دارند به دیابت مبتلا نمی‌شوند.
نژاد یا قومیت نیز ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهد. اگرچه مشخص نیست که چرا، برخیافراد از جمله سیاه پوستان، اسپانیایی تبارها، سرخپوستان آمریکایی و مردم آسیایی آمریکایی در معرض خطر بیشتری هستند.

1) احساس گرسنگی زیاد و خستگی بی‌دلیل

وقتی غذا می‌خوریم، این غذا تبدیل به گلوکز می‌شود و سلول‌های بدن آن را برای تبدیل به انرژی می‌سوزانند. سلول‌ها برای دریافت گلوکز موجود در غذا نیاز به هورمونی به نام انسولین دارند. اگر بدن نتواند انسولین مورد نیاز سلول‌ها را تولید کند یا اینکه سلول‌ها در برابر انسولین مقاوم شده باشند، سلول نمی‌تواند گلوکز را دریافت کند. در نتیجه بدن برای انجام فعالیت‌های روزمره انرژی نداشته و در چنین شرایطی انسان دچار خستگی بی‌دلیل می‌شود. بنابراین مغز برای ایجاد انرژی جدید احساس گرسنگی را در بدن ایجاد می‌کند.

2) تشنگی زیاد، تعدد و تکرر ادرار

معمولاً هر فرد در طول روز بین ۴ تا ۷ بار نیاز به دفع ادرار دارد. اما زمانی که فرد به دیابت مبتلا شده باشد، تعداد دفعات ادرار او افزایش پیدا می‌کند. دلیل این اتفاق این است که گلوکز در کلیه باز شده و جذب سلول‌ها می‌شود. در نتیجه زمانی که قند خون فرد از حد نرمال بیشتر شود، کلیه نمی‌تواند تمام گلوکز را جذب کند. بنابراین فعالیت کلیه افزایش پیدا کرده و تعداد دفعاتی که فرد نیاز به دفع ادرار پیدا می‌کند، افزایش می‌یابد. در این شرایط بدن آب بیشتری از دست داده و فرد دچار تشنگی بیشتری می‌شود. یکی از نشانه‌های مهم بیماری دیابت، دفعات بیشتر ادرار و تشنگی زیاد است.

3) خشکی دهان و پوست

زمانی که بیمار دیابتی تکرر ادرار پیدا می‌کند، مایعات زیادی از دست داده و بدن فرد اصطلاحاً دچار کم آبی و همچنین خشکی دهان می‌شود. زمانی که این اتفاق در دفعات بیشتری تکرار شود، پوست بدن بیمار هم دچار خشکی شده و همین باعث خارش پوستی در او می‌شود. مواردی که بیان کردیم، برخی از مهم‌ترین علائم بیماری دیابت در بدن انسان است. اگر شما هم یک یا چند تا از این علائم و نشانه‌ها دارید، حتماً به یک پزشک مراجعه کرده و برای انجام آزمایش قند خون اقدام کنید.

علائم دیابت در زنان

از رایج‌ترین علائم دیابت در زنان، بروز بیماری‌های قلبی است. نشانه‌های دیابت باعث می‌شود که احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی در زنان تا 4 برابر افزایش پیدا کند. این درحالی است که دیگر افراد افزایش دو برابری ابتلا به بیماری‌های قلبی را تجربه می‌کنند. نابینایی، تاری دید، بیماری‌های کلیوی، عفونت مجاری ادراری و افسردگی از دیگر عوارض ابتلا به دیابت در خانم‌ها است. رایج‌ترین علائم بروز دیابت در خانم‌ها عبارت‌اند از:

• عفونت‌های قارچی واژن و برفک واژن: بالا رفتن قند خون ارتباط مستقیمی با عفونت‌های قارچی واژن دارد. خانم‌هایی که به دیابت نوع 1 یا 2 مبتلا هستند؛ بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به عفونت‌های قارچی هستند. از علائم دیابت در خانم‌ها عفونت‌های قارچی واژن و برفک واژن است. بالا رفتن قند ممکن است رشد بیش از اندازه مخمرها را در این ناحیه به‌همراه داشته باشد.
• خارش واژن: خارش واژن از علائم آزاردهنده ابتلا به دیابت است. این مشکل ناشی از آلرژی‌ها و تحریکات پوستی است که ناشی از یماری‌هایی مانند دیابت است. عفونت و قارچ در ناحیه تناسلی، خارش واژن را در پی دارد.
• ادرار دردناک: خانم‌هایی که علائم بیماری قند را بروز می‌دهند؛ دچار اختلال در گردش خون شده و دچار عفونت‌های دستگاه ادراری و تناسلی می‌شوند. این مشکل ادرار دردناک و سوزش ادرار ناشی از وجود عفونت در ادرار است که اگر درمان نشود؛ عفونت کلیه را در پی دارد.
• عفونت‌های ادراری: عفونت‌های ادراری در بیماران دیابتی زیاد دیده می‌شود. برای جلوگیری از این عارضه بهتر است از لباس‌های زیر نخی استفاده کنید؛ زیاد آب بنوشید و ادرار را برای مدت طولانی نگه ندارید.
• اختلال عملکرد جنسی در خانم‌ها: از علائم دیابت در خانم‌ها، اختلال عملکرد جنسی است. اختلال عملکرد جنسی از مشکلات شایع و مهم در خانم‌های است که علائم بیماری قند را نشان می‌دهند. بروز مشکلات ناشی از این بیماری و درگیری دستگاه تناسلی با آن، از عوامل اصلی بروز این اختلال است. از طرفی قند خون بالا سبب می‌شود که نوروپاتی دیابتی ایجاد شود و اعصاب تحت تاثیر قرار بگیرد و حس در پا و دست کمتر شود. این عارضه باعث کمتر شن تمایلات جنسی خانم‌ها می‌شود. با مراقبت از پای دیابتی می‌توان از بروز علائم دیابت که اختلالات جنسی را در پی دارد؛ پیشگیری کرد.
• سندروم تخمدان پلی‌کیستیک: سندروم تخمدان پلی‌کیستیک از شایع‌ترین دلایل ناباروری در خانم‌ها است. خانم‌هایی که به این سندروم دچار می‌شوند؛ در برابر انسولین مقاوم هستند. درواقع بدن آن‌‌ها می‌تواند به‌اندازه کافی انسولین تولید کند؛ اما سلول‌ها نمی‌توانند از انسولین موجود استفاده کنند.

انواع دیابت

به طور کلی بر اساس علت ابتلا به این بیماری، انواع دیابت را به می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد:

1. پیش دیابت
2. دیابت نوع 1
3. دیابت نوع 2
4. دیابت بی‌مزه

1. پیش دیابت چیست؟

دوره پیش‌دیابت، به‌دوره‌ای گفته می‌شود که فرد هنوز نشانه‌های دیابت را نشان نمی‌دهد؛ اما برخی از نشانه‌های دیابت را با شدت کمتر دارد. این حالت معمولا در کسانی دیده می‌شود که والدین آن‌ها درگیر دیابت باشند. همچنین خانواده‌هایی که سبک زندگی و رژیم غذایی ناسالمی دارند؛ درگیر بروز علائم پیش دیابت می‌شوند. قند خون در این افراد معمولا افزایش پیدا می‌کند؛ اما سطح آن به‌اندازه‌ای نیست که بتوان نام آن را دیابت گذاشت. در این مرحله فرد باید مراقبت‌های لازم را برای پیشگیری از دیابت انجام دهد تا درگیر بیماری مرض قند نشود. برای درمان پیش‌دیابت، می‌توانید موارد زیر را مد نظر قرار دهید:

• تمرکز روی تناسب وزن و لاغری
• انجام تمرینات ورزشی برای 20 دقیقه
• استفاده از متفورمین به‌خصوص برای خانم‌های مبتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، بیماران قلبی و افرادی که در دوران پیش‌دیابت به‌سر می‌برند.
• داروهایی که سطح کلسترول خون را کنترل می‌کند.
• داروهای کنترل کننده فشار خون
• استفاده از آسپرین در دوزهای پایین

2. دیابت نوع یک چیست؟

دیابت نوع 1 را به‌عنوان دیابت وابسته به انسولین هم می‌شناسند. این بیماری معمولا زمینه ژنتیکی و محیطی دارد و هنوز دلیل دقیق بروز آن مشخص نیست. شیوع دیابت نوع 1 کمتر از نوع 2 است. شیوع بیماری دیابت نوع 1 ارتباطی به سن خاصی ندارد؛ اما معمولا این بیماری در کودکان و جوانان بیشتر شایع است.

دلیل بروز این بیماری این است که در بدن مقدار کمی انسولین تولید می‌شود. این افراد با تزریق انسولین می‌توانند این کمبود را جبران کنند. برخی از عوامل بروز دیابت نوع 1 عبارت‌اند از:

• ژنتیک
• محل زندگی
• بیماری‌های خودایمنی
• بیماری‌هایی غدد و لوزالمعده
• فاکتورهای محیطی
• سبک زندگی

این بیماری شامل از بین رفتن آنتی‌بادی‌ها توسط سیستم ایمنی خود فرد است که درنهایت به آسیب‌های بافتی منجر می‌شود. در این نوع بیماری سیستماتیک به سلول‌های بتای پانکراس که مسئول تولید انسولین در بدن هستند؛ حمله کرده و سلول‌های پانکراس را تخریب می‌کنند. با کاهش سطح انسولین در خون، میزان قند خون بالا رفته و علائم دیابت نوع 1 مشاهده می‌شود.

این بیماری با تزریق انسولین، چک کردن کربوهیدرات دریافتی و استفاده از پمپ انسولین قابل کنترل است.

3. دیابت نوع دو چیست؟

بیماری دیابت چه علائمی دارد؟ علائم دیابت نوع 2 معمولا در بزرگسالان رایج است. زندگی کم‌تحرک امروز، محیط‌های کوچک، رژیم غذایی غلط، غذاهای فراوری شده و اضافه وزن در سنین پایین، معمولا زمینه بروز علائم بیماری قند را فراهم می‌کند. در بیماری دیابت نوع 2 بدن بیمار انسولین کافی تولید می‌کند؛ اما سلول‌های بدن نمی‌توانند از آن استفاده کنند. به‌این ترتیب گلوکز در خون باقی می‌ماند. اصلی‌ترین دلایل بروز این بیماری عبارت‌اند از:

• بالا رفتن سن
• ژنتیک
• چاقی
• سندروم تخمدان پلی‌کیستیک
• سابقه ابتلا به دیابت بارداری
• کلسترول و تری‌گلیسرید بالا
• فشار خون مزمن
• بیماری قند خون در بارداری

برای درمان این بیماری تغییر سبک زندگی، داشتن رژیم غذایی سالم و استفاده از برخی داروها می‌تواند مفید باشد.

4. دیابت بی‌مزه چیست؟

دیابت بی‌مزه یا دیابت اینسیپیدوس یک بیماری غدد نادر است که ناشی از اختلال عملکرد کلیه‌ها می‌باشد. این بیماری سبب می‌شود که کلیه‌ها دیگر نتوانند آب را داخل خودشان نگه دارند؛ درنتیجه فرد همواره تشنگی شدید و تکرر ادرار را تجربه می‌کند. افراد مبتلا به دیابت بی‌مزه معمولا 9 برابر افراد معمولی ادرار می‌کنند. این بمیاری قابل درمان است. در دیابت بی‌مزه میزان قند خون به‌اندازه نرمال است. این بیماری ارتباطی با سایر انواع دیابت ندارد و ناشی از عملکرد بد سیستم غدد و ترشح نشدن هورمون وازوپرسین است.

تغذیه بیماران دیابتی

حالا که می‌دانید بیماری دیابت چه علائمی دارد بهتر است درخصوص تغذیه این افراد اطلاعاتی کسب کنید. افراد دیابتی بهتر است که رژیم غذایی اصولی و درستی داشته باشند. هرچند نسخه یکسانی برای همه بیماران دیابتی وجود ندارد؛ اما رعایت برخی از نکات برای تمام بیماران دیابتی لازم است.  فرد دیابتی همواره باید از غذاهای سالم در زمان‌بندی مناسب استفاده کند. رژیم دیابتی بر اساس خوردن سه وعده غذایی در روز در زمان‌های منظم تنظیم می‌شود تا بدن بهترین استفاده را از انسولین تولید شده در بدن یا انسولین دریافت شده از داروها داشته باشد. برای کنترل علائم دیابت در رژیم دیابت مصرف این غذاها توصیه می‌شود:

چهار نوع ماده غذایی وجود دارند که انتخاب درست از بین آن‌ها می‌تواند به تنظیم قند خون شما کمک کند.

• کربوهیدرات‌ها: سبزیجات نشاسته‌ای، حبوبات، غلات کامل و میوه‌ها
• پروتئین‌ها: ماهی‌، مرغ، تخم‌مرغ، لبنیات بدون چربی
• چربی‌های سالم: مانند آجیل، زیتون و ماهی
• فیبر: از جمله سبزیجات غیرنشاسته‌ای، مانند کلم‌بروکلی، هویج، سبزی، فلفل و گوجه‌فرنگی

بیماران قندخون چه غذاهایی را نباید بخورند؟

بیماران دیابتی بهتر است از مصرف مواد غذایی زیر پرهیز کنند:

• شکر و انواع نوشیدنی‌های شیرین شده با شکرها و قندهای مصنوعی
• چربی‌های ترانس
• ماست‌های طعم‌دار
• آبمیوه
• نوشیدنی‌های قهوه طعم‌دار
• سیب‌زمینی سرخ کرده
• نان سفید، برنج و ماکارانی
• غلات صبحانه شیرین شده

بیماری‌های خطرساز با وجود دیابت

دیابت همواره ارگان‌های مختلف را در بدن درگیر می‌کند و عوارض متعددی دارد. معمولا آسیب‌های چشمی، آسیب به کلیه و غیره از عوارض رایج بیماری دیابت است. درصورتی‌که عفونت ناشی از دیابت منتشر شود؛ تنها راهکار موجود قطع عضو می‌باشد. همچنین از دیگر عوارض ناشی از بیماری دیابت، اختلالات جنسی در آقایان است. در ادامه بیماری‌های خطرساز ناشی از دیابت را بررسی می‌کنیم:

• کمای دیابتی

کمای دیابت از خطرناک‌ترین عوارض بیماری دیابت است که در آن فرد هوشیاری خود را از دست می‌دهد. این عارضه می‌تواند به مرگ ختم شود و باید خیلی سریع توسط پزشک بررسی شود.

• زخم پا دیابتی

از رایج‌ترین عوارض ابتلا به علائم دیابت، بیماری زخم پا دیابتی است که در آن پا فرد بی‌حس و لمس شده و زخم و تاول گسترده در پا ایجاد می‌شوند. این بیماری در شدیدترین نوع خود می‌تواند قطع عضو را در پی داشته باشد.

• مشکلات کلیوی

بیماری نفروپاتی یک نوع آسیب کلیوی است که طی آن بیماران مبتلا به قند خون با مشکلات کلیه دست و پنجه نرم می‌کنند. آسیب‌های ناشی از بالا رفتن قند خون باعث از بین رفتن رگ‌های خونی داخل کلیه شده و فرد نارسایی کلیه را تجربه می‌کند.

• بیماری‌های دهان و لثه

بیماری‌های دهان و دندان به‌خصوص در بیماران دیابتی که به بهداشت دهان و دندان خود توجه نمی‌کنند؛ رایج است. دیابت باعث می‌شود که سیستم ایمنی بدن ضعیف باشد و با بروز هر مشکل جزئی، زخم لثه ایجاد شود. ایجاد پلاک در دهان در بیماران دیابتی که توجه کافی به شرایط بهداشتی خود ندارند؛ بسیار رایج است. پلاک دندان می‌تواند باعث ایجاد عفونت و التهاب در لثه‌ شود.

• مشاهده کتون زیاد در خون

کتواسیدوز دیابتی با افزایش میزان کتون در ادرار رخ می‌دهد. افراد دیابتی با این عارضه دست و پنچه نرم می‌کنند. زمانی که سلول‌های فرد از هم گسسته شوند؛ برای تامین انرژی لازم است که چربی‌ها تجزیه شوند. این عمل اسیدهای سمی تحت عنوان کتون را افزایش می‌دهد که می‌تواند باعث ایجاد برخی علائم از جمله ضعف، نداشتن اشتها، تب، درد معده و گاهی استفراغ شود.

• دردهای نوروپاتی در دیابتی‌ها

حالا که می‌دانید بیماری دیابت چه علائمی دارد جالت است بدانید که زیاد شدن میزان قند خون می‌تواند باعث ایجاد آسیب در دیواره رگ‌های خونی و مویرگ‌ها شود. این مویرگ‌ها وظیفه تغذیه سلول‌های عصبی در بدن را برعهده دارند. با آسیب به این سلول‌ها اعضا بدن فرد به‌خصوص در ناحیه پاها تحت تاثیر قرار گرفته و عوارضی مانند سوزن‌سوزن شدن آن‌ها، درد یا سوزش در انگشتان دست و پا ایجاد می‌شود. این درد می‌تواند منتشر شده و به تمام بدن سرایت کند.

تقریبا 25 درصد از افرادی که از قند خون بالا از نوروپاتی دیابتی یا دردهای مزمن عصبی ناشی از دیابت رنج می‌برند؛ در شرایط حادتر و با عدم درمان مناسب، این عارضه را در اندام‌های دیگر هم تجربه می‌کنند. حتی ممکن است که اعضا سیستم گوارشی هم آسیب دیده و تحت تاثیر قرار بگیرد.

• هیپوگلیسیمی حاد

هیپراسولار هیپر گلیسیمی نام بیماری تهدید کننده برای افرادی است که به مرض قند دچار هستند. در کیس‌هایی که قند خون بیش از 600 میلی‌گرم در هر دسی‌لیتر خون باشد؛ علائمی مانند تشنگی زیاد، خشکی دهان، خواب‌آلودگی، سردرگمی، تب، ضعف بینایی و حتی توهم ایجاد می‌شود. درصورت بروز این علائم باید به اورژانس مراجعه کنید.

• بیماری‌های قلبی و عروقی

جالب است بدانید که بالا رفتن میزان قند خون می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش دهد. به‌خصوص بیماری عروق کرونر که با درد قفسه سینه همراه است. سکته‌های قلبی و تنگی شریان‌ها و سکته‌های مغزی هم ناشی از بالا رفتن میزان قند خون است. در این عارضه بهتر است از خدمات پرستار در منزل استفاده کنید.

• آسیب‌های بینایی

بیماری‌های چشمی رتینوپاتی دیابتی که در نهایت به نابینایی فرد منتهی می‌شود؛ ناشی از آسیب عروق شبکیه چشم است. بالا رفتن میزان قند خون می‌تواند خطر بیماری‌های چشمی مانند گلوکوم یا حتی آب مروارید را ایجاد کند.

• آسیب‌های شنوایی

در افرادی که به نشانه‌های دیابت مبتلا هستند؛ معمولا درگیر بیماری‌های شنوایی و ضعف در شنوایی می‌شوند. این اختلال از رایج‌ترین عوارض دیابت است که ناشی از آسیب رگ‌های خونی و مویرگ‌های داخل گوش است. این عارضه درنهایت می‌تواند به ناشنوایی منجر شود.

• آسیب‌های پوستی

بیماری‌های پوستی مرتبط با انوع عفونت‌های باکتریایی و قارچی از دیگر عوارض رایج ناشی از دیابت است. تاخیر در ترمیم زخم‌ها می‌تواند ناشی از مشکلات پوستی در افراد دیابتی باشد.

• افسردگی و زوال عقل

افرادی که به زوال عقل مبتلا هستند؛ بیماری‌هایی مانند افسردگی یا آلزایمر را هم تجربه می‌کنند. بالا رفتن قند خون در بدن می‌تواند احتمال ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد. بیماران دیابتی مبتلا به دیابت 1 یا 2 بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستند.

تشخیص بیماری دیابت

افرادی که سابقه خانوادگی دیابت دارند، معمولا این سوال را از ما می‌پرسند که روش های شناسایی بیماری دیابت چیست؟ یا چگونه بدانیم دیابت داریم؟ در پاسخ به این سوالات باید بگوییم که صرفا توجه به علائم بیماری دیابت برای تشخیص ابتلا به آن کافی نیست. روش‌های رایج در تشخیص بیماری دیابت عبارتند از:

• آزمایش قند ناشتا
• آزمایش قند تصادفی
• آزمایش قند خون پنهان یا HbA1c
• آزمایش تحمل گلوکز

پیشگیری از بیماری دیابت

دیابت نوع 1 قابل پیشگیری نیست؛ اما با داشتن یک زندگی سالم می‌توان از بروز علائم دیابت بارداری و علائم دیابت نوع 2 پیشگیری کرد. ‌همچنین می‌توان علائم پیش‌دیابت را نیز با کنترل برخی از رفتارها برطرف کرد.

افرادی که غذاهای چرب و پرکالری مصرف می‌کنند؛ شانس بیشتری برای کنترل دیابت دارند.

تلاش کنید که برای 30 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشند. پیاده‌روی تند روزانه، دوچرخه‌سواری یا هر ورزش دیگری از بروز علائم دیابت جلوگیری می‌کند. حتی تمرینات کوتاه‌تر هم برای کنترل علائم دیابت مفید است.

برای اینکه وزن خود را در محدوده وزن سالم نگه دارید؛ لازم است که تغییرات در عادت‌های غذایی یا ورزشی خود ایجاد کنید.

افرادی که به دیابت مبتلا شده‌اند؛ لازم به نگرانی نیست؛ چرا که با مصرف انسولین و دارو می‌توان بسیاری از علائم دیابت را کنترل کرد.

درمان بیماری دیابت

راهکارهای متعددی برای درمان نشانه‌های دیابت وجود دارد. از مصرف انسولین و داروهای خوراکی تا تغییر سبک زندگی و داشتن تحرک و فعالیت‌های ورزشی منظم، برای مدیریت قند خون کاربرد دارد. راهکارهای درمانی که برای درمان علائم دیابت استفاده می‌شوند؛ عبارت‌اند از:

• اصلاح رژیم غذایی و داشتن تغذیه سالم و خوراکی‌های مفید برای تنظیم قند خون
• تزریق انسولین
• مصرف قرص گلیمپراید
• قرص گلوکوفاژ
• چکاپ منظم قند خون
• داشتن ورزش و فعالیت‌های منظم ورزشی
• جراحی باریاتریک

سخن آخر

خیلی از افراد درگیر بیماری دیابت هستند؛ اما اطلاعی از علائم دیابت نداشته و درنتیجه نمی‌دانند که بیمار هستند. همچنین هیچ آزمایش مشخصی برای تشخیص قطعی این بیماری وجود ندارد. درنتیجه بهتر است درصورت مشاهده موارد مشکوک نزد دکتر فوق تخصص غدد، دکتر داخلی یا دکتر دیابت بروید. همچنین برای پیشگیری از علائم دیابت می‌توانید برخی موارد را در سبک زندگی رعایت کنید و با تست قند خون و نگه داشتن قند خود در یک بازه دائمی، از بروز بیماری جلوگیری کنید.

سولات متداول

1. دیابت چیست؟‌

به افزایش میزان سطح قند خون بیش از حد نرمال بیماری قند خون یا دیابت گفته می‌شود.

2. از کجا بفهمیم دیابت داریم؟

برای تشخیص بیماری دیابت در صورت داشتن سابقه خانوادگی این بیماری به همراه هر یک از علائم تکرر ادرار، دیر خوب شدن زخم، گزگز کردن انگشتان دست و پا، احساس خستگی بی‌دلیل و تشنگی زیاد به پزشک مراجعه کنید.

3. آیا دیابت بارداری درمان می‌شود؟

بله، دیابت بارداری به صورت موقت بوده و با رعایت در تغذیه و مقداری تحرک بیشتر درمان قابل درمان است.

4. روش‌های تشخیص دیابت چیست؟

در صورت داشتن علائم بیماری دیابت، پزشک با توجه به نیاز بیمار هر یک از آزمایشات قند ناشتا، قند پنهان، تصادفی یا تست تحمل گلوکز را تجویز می‌کند.

5. کدام نوشیدنی‌ها برای درمان و کنترل علائم دیابت مناسب است؟

لیموترش، چای‌های گیاهی، آب، دمنوش‌های کم‌شکر و آبمیوه‌های طبیعی برای درمان و کنترل علائم دیابت کاربرد دارند.

6. دیابت و ناتوانی‌های جنسی چه ارتباطی با هم دارند؟

بروز علائم دیابت به‌خصوص در مردان می‌تواند اختلال نعوظ را در پی داشته باشد. اختلال نعوظ باعث ناتوانی نعوظ یا عدم حفظ نعوظ در رابطه جنسی می‌شود. بیماری دیابت در ادامه باعث آسیب رگ و اعصاب می‌شود و با گذشت زمان شدت می‌گیرد.

7. برای درمان دیابت بارداری، کدام خوراکی‌ها را توصیه می‌کنید؟

مصرف زیاد میوه و سبزیجات، پروتئین بدون چربی و چربی‌های سالم برای درمان دیابت بارداری کاربرد دارد.

8. کدام میوه‌ها قاتل دیابت هستند؟

انوع توت، مرکبات، آلو، گریپ‌فروت، هلو و سیب از بهترین میوه‌ها برای کنترل علائم دیابت هستند.