مراقبت از بیماران دیابتی و پرستاری از آن‌ها موضوع بسیار حائز اهمیتی است، که نکات و روش‌های آن امروزه جزء نیازهای اصلی جامعه می‌باشد. در مرکز پرستاری زندگی برتر به مقاله نگهداری و پرستاری بیمار در منزل پرداخت شده است.
وظایف پرستاران و مراقبین بیماران دیابتی
پرستاران و مراقبین این نوع بیماری می‌بایست، همواره و بطور مداوم سلامت روح و روان بیمار را کنترل کنند و درصورت مشاهده بیماری‌های روانی ازجمله:
و مرتبط با آن، حتماً جهت جلوگیری به پزشک مربوطه گزارش دهند. یکی دیگر از لزومات بیماران دیابتی، یادگیری کنترل مستمر قندخون است که موجب افزایش توانایی مراقبت بیمار از خود، در مواقع عدم حضور پرستار یا مراقب می‌شود.
برخی آموزش‌های لازم جهت مراقبت در منزل
آموزش مراقبت در منزل برای بیماران دیابتی سبب تداوم رفتارهای مراقبت از خود و کنترل قند خون آن‌ها می‌شود. پرستار و مراقبین می‌توانند یاور بیماران، در اجرای برنامه‌های مراقبت از خود در منزل و عاملی جهت تقویت توانایی‌های آنان باشند. در صورت مبتلا بودن به دیابت نوع یک بسیار مهم است که دوزهای انسولین خود را با غذایی که می‌خورید و فعالیتی که انجام می‌دهید متعادل کنید. برنامه‌ریزی برای آینده و دانستن چگونگی واکنش قند خون و بدن به ورزش و دیگر فعالیت‌های بدنی، میتواند به حفظ و کنترل قند خون بسیار کمک کند. پاسخ قند خون شما نسبت به تحرک و فعالیت بدنی وابسته است به:
- میزان قند خون قبل از شروع فعالیت
- شدت فعالیت
- مدت زمان فعالیت
- و تغییراتی که در دوزهای انسولین مورد مصرف ایجاد شده
علائم قند خون در افراد دیابتی به چه صورت است؟
از علائم قند خون بعد از غذا در افراد دیابتی می‌توان به پرادراری اشاره کرد. یعنی فرد تکرر ادرار پیدا می‌کند و موجب تشنگی و پرنوشی می‌شود. مسئله‌ی بعدی کاهش وزن سریع و غیر طبیعی است که میتواند از علائم قند خون بالا باشد به این دلیل که، قند یا گلوکز فوری از طریق ادرار دفع می‌شود. سرگیجه، تاری دید، ضعف و بی‌حالی نیز از مهم‌ترین علائم قند خون بالا هستند.
دیگر نکات لازم برای نگهداری از بیماران دیابتی
یکی دیگر آموزش‌های لازم به بیماران دیابتی، مراقبت از پا است. سعی کنید هر روز پاهای خود را با آب ولرم بشویید و سپس کاملاً آن‌ها را خشک کنید. برای نرم کردن پوست خشک، از لوسیون حاوی رانولین یا کرم‌های نرم کننده استفاده کنید. در موقع کوتاه کردن ناخن‌های پایتان به جای اینکه گوشه‌های ناخن را از ته بگیرید، نوک ناخن‌ها را به صورت یک خط صاف باقی گذارید. همچنین از جوراب‌های سفید رنگ استفاده کنید، تا اگر عارضه‌ای در پاها ایجاد شود به موقع تشخیص دهید و در آخر، در انتخاب کفش دقت کنید.
نقش قند خون در دیابت و سطح ایده‌آل آن
افت قند خون در دیابت نوع یک بسیار شایع است. قند خون بالا خطرناک است، اما افت شدید قند خون که هیپوگلیسمی خوانده می‌شود نیز ممکن است موجب ضعف در بیماران دیابتی، سرگیجه، تعریق و لرزش شود. در موارد شدید میتواند فرد را بیهوش و حتی تهدید کننده‌ی زندگی باشد. گرچه هرکسی میتواند تا حدی آن را تجربه کند، اما در افراد مبتلا به دیابت نوع یک بسیار رایج است. به همین دلیل نیاز است تا مقدار انسولین دریافتی از طریق تزریق یا پمپ، بر اساس سوخت‌وساز بدن با دقت محاسبه شود. اگر مبتلا به علائم هیپوگلیسمی هستید، باید برای افزایش سریع قند خون اقدامی نمائید. که این امر ممکن است به معنای نوشیدن یک لیوان آب میوه، خوردن مقداری آب نبات و مصرف قرص یا ژل حاوی گلوکز باشد.
پیشنهاد مقاله : آیا درمان قطعی زخم معده وجود دارد؟
نکات مهم نحوه کنترل و مراقبت از بیمار دیابتی
افرادی که مراقبت و پرستاری در بیماران دیابتی را به عهده می‌گیرند، باید الفبای آموزش در دیابت را به خوبی بشناسند. چهار مورد که هر روز برای قند خون بالا لازم است انجام دهید:
- خوردن غذای سالم
- داشتن رژیم غذایی سالم
- انجام ورزش منظم
- دریافت داروهای دیابت
- آزمایش روزانه قندخون
اگر دیابت دارید باید سعی کنید سطح قند خون خود را تا حد امکان نزدیک به افرادی که دیابت ندارند، حفظ کنید. این کار شاید برای همه ممکن نباشد. در مورد محدوده مناسب قند خونتان با پزشک خود مشورت کنید. لیست غذاهایی که در رژیم غذایی مناسب دیابت یافت می‌شود، همان‌هایی هستند که برای تمامی افراد مفید است. سعی کنید غذاهای کم‌چرب، کم‌نمک و با قند پایین و فیبر بالا مانند: لوبیا، میوه‌ها، سبزی‌ها و غلات کامل مصرف کنید.
مقدار فشارخون مناسب برای افراد دیابتی
فشارخون بالا یکی از فاکتورهای خطر در بروز عوارض دیابت و تشدید این عوارض است. به‌طور کلی فشار خون نباید از130 بر روی 80 میلی‌متر جیوه بیشتر شود. با حفظ وزن بدن در محدوده‌ی طبیعی، ترک سیگار، رعایت رژیم غذایی سالم، انجام ورزش و کاهش مصرف نمک می‌توان از مبتلا شدن به فشارخون بالا جلوگیری کرد. رسیدن و ماندن در وزن مناسب نیز برای بیماران دیابتی بسیار مهم و حائز اهمیت است. برنامه غذایی این افراد، بهتر است توسط یک سیستم حمایتی و دارای متخصصان مجرب تنظیم شود و در مقاطع زمانی، بر اساس نیازهای فرد تغییر کند.
دیابت بارداری و علائم آن
دیابت بارداری نیز امروزه بسیار شایع شده است.دیابت بارداری در 3 تا 6 درصد از زنان طی دوران بارداری بروز می‌کند و معمولاً بعد از تولد نوزاد برطرف می‌شود. علائم دیابت بارداری شبیه به علائم بقیه انواع دیابت است. اغلب در سه ماه دوم بارداری شروع می‌شود و از علائم آن می‌توان به: افزایش اشتها، تشنگی زیاد، پرادراری، عفونت‌ها، قند خون بالا و تغییرات غیر عادی وزن اشاره کرد. با آزمایش ادرار میزان گلکوکز موجود در آن مشخص می‌شود.
زن باردار دچار عفونت‌های مکرری در مثانه، واژن و پوست می‌شود. انجام آزمایشات تشخیص دیابت بارداری، به عنوان بخشی از مراقبت‌های پیش از زایمان برای زن‌های در معرض خطر، بین هفته‌های 24 تا 28 بارداری لازم است. یک خانم باردار به طور متوسط در سه ماه دوم بارداری، نیم کیلوگرم وزن در هفته اضافه می‌کند، ولی اگر خیلی بیشتر وزن اضافه کرد، یا افزایش وزن او متوقف و یا وزنش کم شد، باید به پزشک متخصص خودش مراجعه کند.
آموزش قلب تپنده‌ی درمان در فرد مبتلا به بیماری مزمن، به ویژه دیابت است. جایگاه آموزش در صدر مراقبت از بیمار دیابتی است. روش و دوز تزریق انسولین، کنترل قند خون، چگونگی تغذیه، مقدار و شدت فعالیت بدنی از موارد مهمی هستند که باید به فرد مبتلا به دیابت آموزش کامل داده شود.
سوالات متداول
وظایف پرستاران بیماران دیابتی چیست؟
حتماً جهت جلوگیری به پزشک مربوطه گزارش دهند. یکی دیگر از لزومات بیماران دیابتی، یادگیری کنترل مستمر قندخون است که موجب افزایش توانایی مراقبت بیمار از خود، در مواقع عدم حضور پرستار یا مراقب می‌شود.
دیابت بارداری چیست؟
از علائم قند خون بعد از غذا در افراد دیابتی می‌توان به پرادراری اشاره کرد. یعنی فرد تکرر ادرار پیدا می‌کند و موجب تشنگی و پرنوشی می‌شود. مسئله‌ی بعدی کاهش وزن سریع و غیر طبیعی است که میتواند از علائم قند خون بالا باشد به این دلیل که، قند یا گلوکز فوری از طریق ادرار دفع می‌شو
نکات مهم در نحوه کنترل و مراقبت از بیمار دیابتی چیست؟
اگر دیابت دارید باید سعی کنید سطح قند خون خود را تا حد امکان نزدیک به افرادی که دیابت ندارند، حفظ کنید. این کار شاید برای همه ممکن نباشد. در مورد محدوده مناسب قند خونتان با پزشک خود مشورت کنید.
قند خون در دیابت چه نقشی دارد؟
افت قند خون در دیابت نوع یک بسیار شایع است. قند خون بالا خطرناک است، اما افت شدید قند خون که هیپوگلیسمی خوانده می‌شود نیز ممکن است موجب ضعف در بیماران دیابتی، سرگیجه، تعریق و لرزش شود.
- استرس شدید
- افسردگی
- علائم انکار
- خشم
و مرتبط با آن، حتماً جهت جلوگیری به پزشک مربوطه گزارش دهند. یکی دیگر از لزومات بیماران دیابتی، یادگیری کنترل مستمر قندخون است که موجب افزایش توانایی مراقبت بیمار از خود، در مواقع عدم حضور پرستار یا مراقب می‌شود.
برخی آموزش‌های لازم جهت مراقبت در منزل
آموزش مراقبت در منزل برای بیماران دیابتی سبب تداوم رفتارهای مراقبت از خود و کنترل قند خون آن‌ها می‌شود. پرستار و مراقبین می‌توانند یاور بیماران، در اجرای برنامه‌های مراقبت از خود در منزل و عاملی جهت تقویت توانایی‌های آنان باشند. در صورت مبتلا بودن به دیابت نوع یک بسیار مهم است که دوزهای انسولین خود را با غذایی که می‌خورید و فعالیتی که انجام می‌دهید متعادل کنید. برنامه‌ریزی برای آینده و دانستن چگونگی واکنش قند خون و بدن به ورزش و دیگر فعالیت‌های بدنی، میتواند به حفظ و کنترل قند خون بسیار کمک کند. پاسخ قند خون شما نسبت به تحرک و فعالیت بدنی وابسته است به:
- میزان قند خون قبل از شروع فعالیت
- شدت فعالیت
- مدت زمان فعالیت
- و تغییراتی که در دوزهای انسولین مورد مصرف ایجاد شده
علائم قند خون در افراد دیابتی به چه صورت است؟
از علائم قند خون بعد از غذا در افراد دیابتی می‌توان به پرادراری اشاره کرد. یعنی فرد تکرر ادرار پیدا می‌کند و موجب تشنگی و پرنوشی می‌شود. مسئله‌ی بعدی کاهش وزن سریع و غیر طبیعی است که میتواند از علائم قند خون بالا باشد به این دلیل که، قند یا گلوکز فوری از طریق ادرار دفع می‌شود. سرگیجه، تاری دید، ضعف و بی‌حالی نیز از مهم‌ترین علائم قند خون بالا هستند.
دیگر نکات لازم برای نگهداری از بیماران دیابتی
یکی دیگر آموزش‌های لازم به بیماران دیابتی، مراقبت از پا است. سعی کنید هر روز پاهای خود را با آب ولرم بشویید و سپس کاملاً آن‌ها را خشک کنید. برای نرم کردن پوست خشک، از لوسیون حاوی رانولین یا کرم‌های نرم کننده استفاده کنید. در موقع کوتاه کردن ناخن‌های پایتان به جای اینکه گوشه‌های ناخن را از ته بگیرید، نوک ناخن‌ها را به صورت یک خط صاف باقی گذارید. همچنین از جوراب‌های سفید رنگ استفاده کنید، تا اگر عارضه‌ای در پاها ایجاد شود به موقع تشخیص دهید و در آخر، در انتخاب کفش دقت کنید.
نقش قند خون در دیابت و سطح ایده‌آل آن
افت قند خون در دیابت نوع یک بسیار شایع است. قند خون بالا خطرناک است، اما افت شدید قند خون که هیپوگلیسمی خوانده می‌شود نیز ممکن است موجب ضعف در بیماران دیابتی، سرگیجه، تعریق و لرزش شود. در موارد شدید میتواند فرد را بیهوش و حتی تهدید کننده‌ی زندگی باشد. گرچه هرکسی میتواند تا حدی آن را تجربه کند، اما در افراد مبتلا به دیابت نوع یک بسیار رایج است. به همین دلیل نیاز است تا مقدار انسولین دریافتی از طریق تزریق یا پمپ، بر اساس سوخت‌وساز بدن با دقت محاسبه شود. اگر مبتلا به علائم هیپوگلیسمی هستید، باید برای افزایش سریع قند خون اقدامی نمائید. که این امر ممکن است به معنای نوشیدن یک لیوان آب میوه، خوردن مقداری آب نبات و مصرف قرص یا ژل حاوی گلوکز باشد.
پیشنهاد مقاله : آیا درمان قطعی زخم معده وجود دارد؟
نکات مهم نحوه کنترل و مراقبت از بیمار دیابتی
افرادی که مراقبت و پرستاری در بیماران دیابتی را به عهده می‌گیرند، باید الفبای آموزش در دیابت را به خوبی بشناسند. چهار مورد که هر روز برای قند خون بالا لازم است انجام دهید:
- خوردن غذای سالم
- داشتن رژیم غذایی سالم
- انجام ورزش منظم
- دریافت داروهای دیابت
- آزمایش روزانه قندخون
اگر دیابت دارید باید سعی کنید سطح قند خون خود را تا حد امکان نزدیک به افرادی که دیابت ندارند، حفظ کنید. این کار شاید برای همه ممکن نباشد. در مورد محدوده مناسب قند خونتان با پزشک خود مشورت کنید. لیست غذاهایی که در رژیم غذایی مناسب دیابت یافت می‌شود، همان‌هایی هستند که برای تمامی افراد مفید است. سعی کنید غذاهای کم‌چرب، کم‌نمک و با قند پایین و فیبر بالا مانند: لوبیا، میوه‌ها، سبزی‌ها و غلات کامل مصرف کنید.
مقدار فشارخون مناسب برای افراد دیابتی
فشارخون بالا یکی از فاکتورهای خطر در بروز عوارض دیابت و تشدید این عوارض است. به‌طور کلی فشار خون نباید از130 بر روی 80 میلی‌متر جیوه بیشتر شود. با حفظ وزن بدن در محدوده‌ی طبیعی، ترک سیگار، رعایت رژیم غذایی سالم، انجام ورزش و کاهش مصرف نمک می‌توان از مبتلا شدن به فشارخون بالا جلوگیری کرد. رسیدن و ماندن در وزن مناسب نیز برای بیماران دیابتی بسیار مهم و حائز اهمیت است. برنامه غذایی این افراد، بهتر است توسط یک سیستم حمایتی و دارای متخصصان مجرب تنظیم شود و در مقاطع زمانی، بر اساس نیازهای فرد تغییر کند.
دیابت بارداری و علائم آن
دیابت بارداری نیز امروزه بسیار شایع شده است.دیابت بارداری در 3 تا 6 درصد از زنان طی دوران بارداری بروز می‌کند و معمولاً بعد از تولد نوزاد برطرف می‌شود. علائم دیابت بارداری شبیه به علائم بقیه انواع دیابت است. اغلب در سه ماه دوم بارداری شروع می‌شود و از علائم آن می‌توان به: افزایش اشتها، تشنگی زیاد، پرادراری، عفونت‌ها، قند خون بالا و تغییرات غیر عادی وزن اشاره کرد. با آزمایش ادرار میزان گلکوکز موجود در آن مشخص می‌شود.
زن باردار دچار عفونت‌های مکرری در مثانه، واژن و پوست می‌شود. انجام آزمایشات تشخیص دیابت بارداری، به عنوان بخشی از مراقبت‌های پیش از زایمان برای زن‌های در معرض خطر، بین هفته‌های 24 تا 28 بارداری لازم است. یک خانم باردار به طور متوسط در سه ماه دوم بارداری، نیم کیلوگرم وزن در هفته اضافه می‌کند، ولی اگر خیلی بیشتر وزن اضافه کرد، یا افزایش وزن او متوقف و یا وزنش کم شد، باید به پزشک متخصص خودش مراجعه کند.
آموزش قلب تپنده‌ی درمان در فرد مبتلا به بیماری مزمن، به ویژه دیابت است. جایگاه آموزش در صدر مراقبت از بیمار دیابتی است. روش و دوز تزریق انسولین، کنترل قند خون، چگونگی تغذیه، مقدار و شدت فعالیت بدنی از موارد مهمی هستند که باید به فرد مبتلا به دیابت آموزش کامل داده شود.
سوالات متداول
وظایف پرستاران بیماران دیابتی چیست؟
دیابت بارداری چیست؟
نکات مهم در نحوه کنترل و مراقبت از بیمار دیابتی چیست؟
قند خون در دیابت چه نقشی دارد؟
