درمان سریع استفراغ کودکان؛ برای حالت تهوع بچه ها چی خوبه؟

برای درمان سریع استفراغ کودکان، بهتر است از روش‌های خانگی استفاده کنید که می‌تواند به بهبود وضعیت کودک کمک کند. معمولاً در اولین 48 ساعت بعد از استفراغ، باید به کودک مایعات خنک بدهید و از دادن غذاهای جامد اجتناب کنید. این کار کمک می‌کند تا معده کودک آرام شود و از دهیدراسیون جلوگیری شود. اگر استفراغ کودک شما با دل درد شدید همراه باشد یا وضعیت او بدتر شود، باید به پزشک مراجعه کنید. در بسیاری از موارد، درمان‌های خانگی مناسب و مؤثر بوده و دل درد کودکان معمولا در خانه درمان می‌شود و نیازی به داروهای شیمیایی در این دوره نیست. توجه به علائم و مراقبت‌های اولیه می‌تواند به بهبودی سریع‌تر کودک شما کمک کند.

حالت تهوع و استفراغ کودکان Vomiting of children یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که گاهی باعث بروز نگرانی در والدین می‌شود. معمولاً مشکل استفراغ در کودکان خطرناک نیست و با درمان‌های خانگی به‌سرعت بهبود می‌یابد. علل اصلی بروز استفراغ در کودکان معمولاً آلودگی‌های ویروسی معده و مسمومیت‌های غذایی است. لازم است به یادآوری است که در کودکان کوچک‌تر از 12 هفته بروز استفراغ مداوم نگران‌کننده و خطرناک است و لازم است نوزاد سریعاً تحت درمان قرار گیرد.

علت حالت تهوع و استفراغ در کودکان

اگر می‌خواهید نسبت به درمان سریع استفراغ کودکان اقدام کنید، باید با علل وقوع آن آشنا باشید. حالت تهوع در کودکان می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و شناخت این علل می‌تواند به درمان مؤثرتر کمک کند. در ادامه به برخی از دلایل رایج استفراغ در کودکان اشاره می‌کنیم:

1. عفونت‌های ویروسی
   ویروس‌هایی مانند روتاویروس می‌توانند باعث التهاب معده و روده شوند و در نتیجه منجر به استفراغ کودک شوند.
2. مسمومیت غذایی
   مصرف غذاهای آلوده به باکتری‌ها یا سموم، یکی دیگر از دلایل رایج استفراغ در کودکان است.
3. مشکلات گوارشی
   مشکلات و بیماری های گوارشی کودکان نظیر رفلاکس معده، انسداد روده یا حساسیت‌های غذایی می‌توانند باعث استفراغ مکرر شوند.
4. عوامل روانی
   استرس و اضطراب نیز ممکن است در برخی از کودکان باعث حالت تهوع و استفراغ شود. بنابراین برای درمان حالت تهوع نوزادان و کودکان گاهی اوقات نیاز است این عامل را حذف کرده و مراحل درمان را ادامه دهید.
5. بیماری حرکت (بیماری مسافرتی)
   در طول مسافرت، برخی کودکان ممکن است دچار حالت تهوع شوند که معمولاً موقتی است.
6. مشکلات سیستم عصبی
   مسائلی مانند سردرد میگرنی یا سندرم استفراغ دوره‌ای، ممکن است باعث استفراغ شوند.
7. دارو
   عوارض جانبی برخی داروها می‌تواند موجب حالت تهوع و استفراغ شود.

در صورت مواجهه با چنین علائمی، کمک گرفتن از پرستار کودک یا مراجعه به پزشک برای شناسایی دقیق علت و انتخاب درمان مناسب می‌تواند مفید باشد.

درمان سریع استفراغ کودکان

برای درمان سریع استفراغ کودکان، ابتدا باید به آرامی و با احتیاط عمل کرد. پس از 30 تا 60 دقیقه از آخرین بار استفراغ، می‌توانید به کودک مایعات بدهید. هدف این است که در هر ساعت، حداقل 30 میلی‌لیتر مایع به او دهید. انتخاب مایعات مناسب بر اساس سن کودک مهم است. برای درمان استفراغ کودکان، چندین روش وجود دارد که به دو دسته اصلی دارویی و خانگی تقسیم می‌شوند:

درمان‌های دارویی حالت تهوع بچه ها

اگر استفراغ ناشی از یک بیماری جدی باشد، پزشک ممکن است داروهای خاصی تجویز کند و مراقبت‌های ضروری را به شما آموزش دهد. محلول‌های الکترولیت؛ مانند ORS، در مواردی که کودک قادر به نگه‌داشتن مایعات در معده است ممکن است تجویز شوند. این محلول‌ها باید به تدریج و به آرامی به کودک داده شوند. به هیچ عنوان بدون مشورت پزشک نباید داروهای ضد استفراغ یا محلول‌های الکترولیت را به کودکان زیر شش ماه داد.

داروهای مؤثربرای بهبود تهوع و استفراغ در کودکان

معمولاً مشکل استفراغ در کودکان با گذشت زمان بهتر می‌شود و استفاده از داروهای بدون نسخه برای درمان استفراغ در کودکان توصیه نمی‌شود. اگر عامل بروز این مشکل ویروسی باشد، معمولاً استفاده از این داروها کمکی به بهبود وضعیت کودک نخواهد کرد. کلید اصلی بهبود استفراغ در کودکان استفاده از مایعات به‌جای داروهای مختلف است. اما اگر استفراغ کودک شدید باشد لازم است پزشک برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ داروی خاصی را تجویز کند.

درمان‌های خانگی استفراغ کودک

در کنار روش‌های دارویی، درمان حالت تهوع کودکان به صورت خانگی نیز می‌تواند مؤثر باشد. این درمان‌ها شامل استفاده از مواد طبیعی مانند دمنوش‌های آرام‌بخش (مثلاً دمنوش زنجبیل یا نعنا)، سرکه سیب (برای کودکان بالای یک سال) و دانه‌های رازیانه است. این مواد می‌توانند به کاهش حالت تهوع و آرامش معده کمک کنند. در عین حال، اگر استفراغ کودک پس از استفاده از درمان‌های خانگی یا دارویی بهبود نیافت یا همراه با اسهال و تب در کودکان بود، مراجعه به پزشک ضروری است.

نوشیدن آب کافی بعد از بالا آوردن در کودکان

نوشیدن آب کافی بهترین راه برای پیشگیری و رفع کم‌آبی بدن در کودکان است. در مواقع ابتلای کودک به استفراغ لازم است کودک بیشتر از قبل آب بنوشد. حتی اگر استفراغ ادامه پیدا کند، بازهم مقداری از آب نوشیده شده جذب بدن خواهد شد. برای این کار توصیه می‌شود که بعد از استفراغ هرچند دقیقه یک‌بار چند قاشق غذاخوری آب به کودک داده شود. با گذشت زمان، می‌توان این مقدار را افزایش داد همچنین لازم است والدین و پرستار کودک از این موضوع اطمینان حاصل کنند که کودک به‌صورت منظم رفع ادرار دارد.

محلول‌های الکترولیت موثر در بهبود حالت تهوع

برای سال‌های متمادی، والدین در هنگام بروز استفراغ در کودکان از نوشابه‌های لیمویی و لیموناد و دمنوش زنجبیل برای آب‌رسانی به کودک استفاده می‌کردند و بسیاری از پزشکان هنوز هم استفاده از این مایعات را توصیه می‌کنند. اما تحقیقات نشان می‌دهد که محلول‌های آب‌رسانی خوراکی یا “او آر اس” برای جایگزینی مایعات ازدست‌رفته کودکان مؤثرتر است. این نوشیدنی‌ها حاوی مقادیر مناسبی از شکر و نمک هستند و برای تعادل الکترولیت‌های بدن کودک به خوبی عمل می‌کنند.

زنجبیل قاتل حالت تهوع و استفراغ در کودکان 

هزاران سال است که برای کاهش درد و بیماری‌های معده از این گیاه شگفت‌انگیز استفاده می‌شود. محققان معتقدند مواد شیمیایی موجود در زنجبیل باعث کنترل علائم تهوع در معده، روده، مغز و سیستم عصبی می‌شود. اگرچه به‌صورت علمی ثابت نشده است که زنجبیل باعث توقف تهوع و استفراغ در کودکان می‌شود، اما ممکن است ارزش امتحان کردن را داشته باشد. این گیاه برای کودکان بالای ۲ سال بی‌خطر است اما لازم است قبل از مصرف با پزشک اطفال مشورت انجام شود.

استفاده از مایعات مغذی برای درمان سریع استفراغ کودکان

هنگامی‌که چند ساعت از آخرین استفراغ کودک بگذرد، می‌توان از رژیم مایعات مغذی استفاده کرد. بهترین مایعات در این شرایط آب‌ گوشت صاف‌شده، نوشیدنی‌های الکترولیتی یا محلول‌های آب‌رسانی خوراکی است. این مایعات راحت‌تر هضم می‌شوند و درعین‌حال حاوی مواد مغذی کافی برای تأمین انرژی موردنیاز کودک است. همچنین در این شرایط می‌تون از آب بلوبری، آب سیب و بستنی استفاده کرد.

طب فشاری برای رفع تهوع در بچه ها

این تکنیک باعث برطرف شدن حالت تهوع در برخی از کودکان می‌شود. طب فشاری به وارد کردن فشار به قسمتی از بدن گفته می‌شود که باعث ایجاد تغییراتی در سایر قسمت‌های بدن می‌شود. طب فشاری شبیه به روش باستانی طب سوزنی در چین است. برای فرونشاندن حالت تهوع در کودک باید والدین با استفاده از انگشتان وسط و اشاره برای فشار دادن شیار بین دو تاندون بزرگ در داخل مچ دست کودک که از کف دست شروع می‌شود استفاده شود.

درمان سریع استفراغ کودکان در خانه

مواردی که در بهبود و درمان سریع حالت تهوع و استفراغ در بچه ها در منزل کمک بسیار زیادی می کند به صورت موارد زیر می باشد:

1. پیاز و زنجبیل برای درمان حالت تهوع بچه در منزل
   این دو ماده طبیعی می‌توانند به آرامش معده و کاهش حالت تهوع کمک کنند. تهیه دمنوش از پیاز و زنجبیل برای کودکان بالای چهار سال که دچار استفراغ هستند، ممکن است مؤثر باشد. حتما این مورد را در درمان حالت تهوع نوزادان و کودکان جدی بگیرید.
2. بهبود استفراغ بچه با دمنوش میخک
   میخک با خواص هضم‌کننده و ضدنفخ خود می‌تواند به کاهش مشکلات گوارشی و استفراغ کمک کند. نوشیدن دمنوش میخک به تقویت سیستم ایمنی و کاهش استرس نیز کمک می‌کند.
3. درمان سریع حالت تهوع با دارچین و نعنا
   این دو گیاه به دلیل خواص ضد التهابی و آرام‌بخش خود، می‌توانند به درمان استفراغ کمک کنند. می‌توانید دمنوش دارچین و نعنا را تهیه کرده یا به غذاهای کودک خود اضافه کنید.
4. درمان خانگی تهوع کودکان با دانه رازیانه
   دانه‌های رازیانه با خواص ضد تهوع و هضم‌کنندگی، می‌توانند به کاهش حالت تهوع و بهبود سیستم گوارش کمک کنند. دمنوش رازیانه یکی از گزینه‌های مفید برای این منظور است.
5. درمان قطعی استفراغ کودک با هسته هل
   دانه‌های هل به دلیل خواص قوی خود در درمان مشکلات معده و گوارش شناخته شده‌اند. مصرف دمنوش هسته هل می‌تواند در کاهش استفراغ و سایر مشکلات گوارشی مفید باشد.

این روش‌ها به طور طبیعی می‌توانند به کاهش علائم استفراغ کمک کنند اما در صورت ادامه یا شدت یافتن مشکل، مشاوره با پزشک ضروری است.

به نقل از وبسایت www.medicalnewstoday.com :

زمانی که کودک استفراغ می کند، جلوگیری از کم آبی بدن یک هدف مهم است. با این حال، ممکن است همیشه مایل به نوشیدن مایعات نباشند، بنابراین راه‌های خلاقانه‌ای وجود دارد که به آنها کمک می‌کند تا مایعات مصرف کنند.

از محلول های آبرسانی خوراکی یا نوشیدنی های حاوی الکترولیت، تکه های یخ یا یخ تهیه کنید.
به کودک ژلاتین جایگزین مایعات بدهید. آنها ممکن است آن را بهتر تحمل کنند یا بیشتر آن را بخورند.
آب میوه را با آب رقیق کنید. رقیق کردن مقدار قند موجود در آب میوه را کاهش می دهد که می تواند اسهال را بدتر کند که گاهی اوقات با استفراغ همراه است.
30 تا 60 دقیقه پس از استفراغ به کودک مایعات آبرسانی مجدد بدهید تا احتمال استفراغ مجدد کودک کاهش یابد. با مقدار کم شروع کنید تا مطمئن شوید کودک آن را تحمل می کند.
به کودک غذاهای ملایمی بدهید که حدود 8 ساعت استفراغ نکرده و مایعات را کم کرده است. به عنوان مثال می توان به کراکر، نان تست، سوپ های ملایم، موز و پوره سیب زمینی اشاره کرد. این غذاها می توانند به پر شدن و ته نشین شدن معده کمک کنند.
درمان کودکانی که استفراغ می کنند می تواند دشوار باشد زیرا آنها همیشه قادر به بیان احساسات خود نیستند. ارائه مقادیر کمی از محلول های آبرسان در یک زمان می تواند کمک کننده باشد.

درمان استفراغ در کودکان زیر 2 سال

درمان استفراغ کودکان زیر 2 سال نیاز به احتیاط و دقت ویژه‌ای دارد، زیرا سیستم گوارشی آن‌ها هنوز در حال رشد و تکامل است. در این سن، مشکلاتی مانند کم‌آبی بدن می‌تواند به سرعت تبدیل به یک مسئله جدی شود. در ادامه به برخی از روش‌های مناسب برای مدیریت استفراغ در این گروه سنی اشاره می‌شود:

• حفظ هیدراتاسیون بدن بچه: یکی از مهم‌ترین اقدامات در درمان استفراغ در نوزادان و کودکان زیر 2 سال، جلوگیری از کم‌آبی بدن است. برای این منظور، می‌توانید از محلول‌های الکترولیت مخصوص نوزادان استفاده کنید. این محلول‌ها به حفظ تعادل مایعات و الکترولیت‌ها در بدن کمک می‌کنند. توجه داشته باشید که محلول‌های الکترولیت باید به آرامی و به تدریج به کودک داده شوند؛ مخصوصاً اگر کودک همچنان استفراغ می‌کند.

• تغذیه ملایم کودک: برای درمان استفراغ کودکان می‌توانید پس از 24 تا 48 ساعت از آخرین بار استفراغ، هنگامی که معده کودک آرام شده است به تدریج تغذیه با شیر مادر یا شیر خشک را از سر بگیرید. در این مدت، باید از دادن غذاهای جامد یا غذاهای سنگین اجتناب کنید.

• اجتناب از مایعات تحریک‌کننده: از دادن نوشیدنی‌های شیرین، آب‌میوه‌های غلیظ و نوشیدنی‌های گازدار به کودک خودداری کنید، زیرا این مایعات ممکن است وضعیت را بدتر کنند. برای نوزادان زیر شش ماه، تنها شیر مادر یا شیر خشک باید مصرف شود.

• مراقبت‌های خانگی برای درمان حالت تهوع کودکان: مراقبت از کودک در خانه شامل حفظ دمای مناسب اتاق و استفاده از روش‌های آرام‌بخش برای کاهش ناراحتی می‌شود. ایجاد محیطی آرام و راحت می‌تواند به بهبود سریع‌تر کودک کمک کند.

• مشاوره با پزشک: اگر استفراغ کودک ادامه یابد یا همراه با علائم دیگر مانند تب، اسهال شدید یا نشانه‌های کم‌آبی باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند ارزیابی دقیق‌تری انجام دهد و درمان‌های لازم را تجویز کند.

درمان استفراغ نوزادان و کودکان زیر یک سال

در این سنین، بهتر است از شیر مادر یا شیر خشک استفاده کنید. اگر کودک قادر به تحمل این مایعات نباشد، می‌توانید از محلول‌های آبرسانی که شامل قند و نمک هستند بهره ببرید. آب معمولاً در این گروه سنی توصیه نمی‌شود.

بهبود حالت تهوع برای بچه های بالای یک سال

محلول‌های آبرسانی خوراکی و آب سیب رقیق شده گزینه‌های خوبی هستند. همچنین نوشیدنی‌های ورزشی که شامل الکترولیت‌ها و گلوکز می‌شوند می‌توانند مفید واقع شوند، اما باید از نوشیدنی‌های انرژی‌زا اجتناب کنید. این روش‌ها کمک می‌کنند تا مایعات از دست رفته جبران شده و فرآیند بهبود سریع‌تر پیش برود. اگر علائم ادامه یا شدت یافت، مشاوره با پزشک توصیه می‌شود.

بعد از استفراغ کودک چه کنیم؟

یکی از مهم‌ترین عوارض استفراغ در کودکان بروز مشکل کم‌آبی در بدن است که برای کودک به‌شدت خطرناک است. بهترین اقدامات مهم در در حین ابتلای کودک به استفراغ این است که به سرعت برای جبران آب از دست رفته بدن کودک اقدام شود. معمولاً در هنگام بروز استفراغ کودکان زودتر از بزرگسالان دچار کم آبی می‌شوند. علائم اصلی کم آبی در بدن بچه ها به صورت زیر می باشد:

• خستگی یا بدخلقی
• خشکی دهان
• کاهش مقدار اشک در هنگام گریه
• سرد شدن پوست
• گود رفتن و سیاهی دور چشم کودکان
• عدم دفع ادرار یا رفع ادرار به رنگ زرد تیره

چه زمانی باید برای استفراغ در کودکان به پزشک مراجعه کرد؟

علائم زیر نشان‌دهنده بروز مشکلات و بیماری‌های جدی ناشی از استفراغ یا Vomit در کودک است و در این شرایط لازم است هر چه سریع‌تر کودک تحت مراقبت‌های اورژانس پزشکی قرار گیرد:

1. کودک زیر 12 هفته سن دارد و چند بار استفراغ کرده است
2. کودک دچار علائم کم آبی بدن شده یا والدین به بروز مسمومیت با مواد غذای یا سموم مشکوک هستند
3. کودک دچار گیجی یا سردرگمی شده است و علایمی مانند تب بالا، سردرد، بثورات پوستی، سفتی گردن یا درد معده را نشان می‌دهد
4.  مشاهده خون یا صفرا در استفراغ کودک
5. کودک دردهایی مشابه با آپاندیسیت داشته باشد
6. کودک به‌سختی از خواب بیدار می‌شود و کسل و بیمار به نظر می‌رسد
7. کودک بیش از 8 ساعت استفراغ کرده است 

برای مدیریت و درمان حالت تهوع نوزادان و کودکان، چندین روش موثر وجود دارد که می‌تواند به کاهش علائم و تسکین وضعیت کودک کمک کند. یکی از این روش‌ها استفاده از مایعات ملایم و آرام‌بخش است. به‌طور مثال، دمنوش‌های طبیعی مانند زنجبیل یا نعنا می‌توانند به تسکین معده کمک کنند و از شدت حالت تهوع بکاهند. همچنین، مصرف مقادیر کم و مکرر مایعات به کودک کمک می‌کند تا بدون آنکه معده او تحریک شود، هیدراته بماند. دیگر مواد مفید شامل دانه‌های رازیانه و سرکه سیب هستند که به آرامش معده و کاهش علائم کمک می‌کنند.

حتما توجه ویژه‌ای به رژیم غذایی کودک داشته باشید، زیرا یکی از علل اصلی استفراغ ممکن است به دلیل مصرف غذاهای نامناسب باشد. بنابراین تنظیم رژیم غذایی کودک و اجتناب از غذاهای چرب و سنگین می‌تواند به کاهش بروز این مشکل کمک کرده و در درمان حالت تهوع کودکان نقش داشته باشد. به‌طور کلی، در صورتی که علائم ادامه یا شدت یابد، مشاوره با پزشک ضروری است. با توجه به این نکات و روش‌ها، می‌توانید به بهبود سریع‌تر و مؤثرتر کودک خود کمک کنید و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری نمایید. اگر می‌خواهید مقالات بیشتری را در حوزه سلامت کودکان مشاهده کنید، حتما به سایت زندگی برتر سر بزنید.

مرکز پرستاری زندگی برتر اکسین با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال‌ها تجربه در امر ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد با کادری مجرب و متخصص به‌صورت شبانه‌روزی در خدمت همشهریان گرامی باشد. کادر مجرب این مرکز در قالب پرستار سالمند، پرستار بیمار و پرستار کودک همواره با در نظر گرفتن آخرین استانداردهای خدمات مراقبتی و پرستاری به ارائه خدمت پرداخته و آسایش و امنیت عزیزان شما را اولویت اصلی خویش قرار داده است.

سوالات متداول