حالت تهوع و استفراغ در کودکان یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که گاهی باعث بروز نگرانی در والدین می‌شود. معمولاً مشکل استفراغ در کودکان خطرناک نیست و با درمان‌های خانگی به‌سرعت بهبود می‌یابد. علل اصلی بروز استفراغ در کودکان معمولاً آلودگی‌های ویروسی معده و مسمومیت‌های غذایی است. لازم است به یادآوری است که در کودکان کوچک‌تر از 12 هفته بروز استفراغ مداوم نگران‌کننده و خطرناک است و لازم است نوزاد سریعاً تحت درمان قرار گیرد اگر حالت تهوع در کودک همراه با دردهای شکمی همراه باشد لازم است حتما با پزشک کودک مشورت شود تا علت آن مشخص شود یکی از دلایل درد شکمی اطراف ناف به همراه استفراغ میتواند نشانه ابتلای کودک به میگرن شکمی باشد در مقاله میگرن شکمی در کودکان علائم آن را مطالعه کنید.
در این مقاله به بررسی مؤثرترین درمان‌های خانگی برای حالت تهوع و استفراغ در کودکان پرداخته‌شده است:
کم‌آبی بدن مهمترین عارضه بعد از استفراغ در کودکان
یکی از مهمترین عوارض استفراغ در کودکان بروز مشکل کم‌آبی در بدن است که برای کودک به‌شدت خطرناک است. بهترین اقدامات مهم در در حین ابتلای کودک به استفراغ این است که به سرعت برای جبران آب از دست رفته بدن کودک اقدام شود. معمولاً در هنگام بروز استفراغ کودکان زودتر از بزرگسالان دچار کم آبی می‌شوند.
علائم اصلی بروز کم‌آبی در بدن شامل موارد زیر است:
• خستگی یا بدخلقی
• خشکی دهان
• کاهش مقدار اشک در هنگام گریه
• سرد شدن پوست
• گود رفتن چشم‌ها
• عدم دفع ادرار یا رفع ادرار به رنگ زرد تیره
راه های بهبود و درمان حالت تهوع و استفراغ در کودکان
در این شرایط لازم است والدین و پرستار کودک با استفاده از روشهای ساده و کاربردی زیر نسبت درمان حالت تهوع و استفراغ اقدام کنند:
نوشیدن آب کافی بعد از استفراغ در کودکان
نوشیدن آب کافی بهترین راه برای پیشگیری و رفع کم‌آبی بدن در کودکان است. در مواقع ابتلای کودک به استفراغ لازم است کودک بیشتر از قبل آب بنوشد. حتی اگر استفراغ ادامه پیدا کند، بازهم مقداری از آب نوشیده شده جذب بدن خواهد شد. برای این کار توصیه می‌شود که بعد از استفراغ هرچند دقیقه یک‌بار چند قاشق غذاخوری آب به کودک داده شود. با گذشت زمان، می‌توان این مقدار را افزایش داد همچنین لازم است والدین و پرستار کودک از این موضوع اطمینان حاصل کنند که کودک به‌صورت منظم رفع ادرار دارد.
محلول‌های الکترولیت موثر در بهبود حالت تهوع
برای سال‌های متمادی، والدین در هنگام بروز استفراغ در کودکان از نوشابه‌های لیمویی و لیموناد و دمنوش زنجبیل برای آب‌رسانی به کودک استفاده می‌کردند و بسیاری از پزشکان هنوز هم استفاده از این مایعات را توصیه می‌کنند. اما تحقیقات نشان میدهد که محلول‌های آب‌رسانی خوراکی یا “او آر اس” برای جایگزینی مایعات ازدست‌رفته کودکان مؤثرتر است. این نوشیدنی‌ها حاوی مقادیر مناسبی از شکر و نمک هستند و برای تعادل الکترولیت‌های بدن کودک به خوبی عمل می‌کنند.
زنجبیل(قاتل حالت تهوع و استفراغ در کودکان)
هزاران سال است که برای کاهش درد و بیماری‌های معده از این گیاه شگفت‌انگیز استفاده می‌شود. محققان معتقدند مواد شیمیایی موجود در زنجبیل باعث کنترل علائم تهوع در معده، روده، مغز و سیستم عصبی می‌شود. اگرچه به‌صورت علمی ثابت نشده است که زنجبیل باعث توقف تهوع و استفراغ در کودکان می‌شود، اما ممکن است ارزش امتحان کردن را داشته باشد. این گیاه برای کودکان بالای ۲ سال بی‌خطر است اما لازم است قبل از مصرف با پزشک اطفال مشورت انجام شود.
داروهای مؤثربرای بهبود تهوع و استفراغ در کودکان
معمولاً مشکل استفراغ در کودکان با گذشت زمان بهتر می‌شود و استفاده از داروهای بدون نسخه برای درمان استفراغ در کودکان توصیه نمی‌شود. اگر عامل بروز این مشکل ویروسی باشد، معمولاً استفاده از این داروها کمکی به بهبود وضعیت کودک نخواهد کرد.
کلید اصلی بهبود استفراغ در کودکان استفاده از مایعات به‌جای داروهای مختلف است. اما اگر استفراغ کودک شدید باشد لازم است پزشک برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ داروی خاصی را تجویز کند.
استفاده از مایعات مغذی
هنگامی‌که چند ساعت از آخرین استفراغ کودک بگذرد، می‌توان از رژیم مایعات مغذی استفاده کرد. بهترین مایعات در این شرایط آب‌گوشت صاف‌شده، نوشیدنی‌های الکترولیتی یا محلول‌های آب‌رسانی خوراکی است. این مایعات راحت‌تر هضم می‌شوند و درعین‌حال حاوی مواد مغذی کافی برای تأمین انرژی موردنیاز کودک است. همچنین در این شرایط می تون از آب بلوبری، آب سیب و بستنی استفاده کرد.
طب فشاری(معجزه رفع تهوع در کودکان)
این تکنیک باعث برطرف شدن حالت تهوع در برخی از کودکان می‌شود. طب فشاری به وارد کردن فشار به قسمتی از بدن گفته می‌شود که باعث ایجاد تغییراتی در سایر قسمت‌های بدن می‌شود. طب فشاری شبیه به روش باستانی طب سوزنی در چین است. برای فرونشاندن حالت تهوع در کودک باید والدین با استفاده از انگشتان وسط و اشاره برای فشار دادن شیار بین دو تاندون بزرگ در داخل مچ دست کودک که از کف دست شروع می‌شود استفاده شود.
چه زمانی باید برای استفراغ در کودکان باید به پزشک مراجعه کرد؟
علائم زیر نشان‌دهنده بروز مشکلات و بیماری‌های جدی ناشی از استفراغ در کودک است و در این شرایط لازم است هر چه سریع‌تر کودک تحت مراقبت‌های اورژانس پزشکی قرار گیرد:
• کودک زیر 12 هفته سن دارد و چند بار استفراغ کرده است
• کودک دچار علائم کم آبی بدن شده یا والدین به بروز مسمومیت با مواد غذای یا سموم مشکوک هستند
• کودک دچار گیجی یا سردرگمی شده است و علایمی مانند تب بالا، سردرد، بثورات پوستی، سفتی گردن یا درد معده را نشان میدهد
• مشاهده خون یا صفرا در استفراغ کودک
•کودک دردهایی مشابه با آپاندیسیت داشته باشد
• کودک به‌سختی از خواب بیدار می‌شود و کسل و بیمار به نظر می‌رسد
•کودک بیش از 8 ساعت استفراغ کرده است
مرکز پرستاری زندگی برتر اکسین با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال‌ها تجربه در امر ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد با کادری مجرب و متخصص به‌صورت شبانه‌روزی در خدمت همشهریان گرامی باشد.
کادر مجرب این مرکز در قالب پرستار سالمند، پرستار بیمار و پرستار کودک همواره با در نظر گرفتن آخرین استانداردهای خدمات مراقبتی و پرستاری به ارائه خدمت پرداخته و آسایش و امنیت عزیزان شما را اولویت اصلی خویش قرار داده است.
برای دریافت اطلاعات بیشتر تنها کافی است که با کارشناسان این مرکز تماس حاصل فرموده و مشاوره رایگان دریافت کنید.
هشدار! این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
لطفاً به این مقاله امتیار دهید.
سوالات متداول
آیا بروز استفراغ در کودک زیر ۱۲ هفته خطرناک می‌باشد؟
در کودکان زیر ۱۲ هفته بروز استفراغ مداوم نگران کننده می‌باشد و نوزاد سریعا باید تحت درمان قرار گیرد. اگر حالت تهوع در نوزاد همراه با شکم درد باشد باید از پزشک متخصص مشورت گرفته شود.
علائم بروز کم آبی در بدن شامل چه مواردی می‌شود؟
خشکی دهان، سرد شدن پوست، گود رفتن چشم ها، خستگی یا بد خلقی، کاهش اشک در هنگام گریه و عدم دفع ادرار.
تکنیک طب فشاری چیست ؟
تکنیک طب فشاری باعث بر طرف شدن حالت تهوع در کودک می‌شود. طب فشاری با وارد کردن فشار به قسمت هایی از بدن می‌باشد که باعث ایجاد تغییرات درسایر قسمت های بدن می‌شود.
