در همه ی کشورهای جهان کودکان بسیاری از بی توجهی و کم توجهی والدین خود رنج می برند. البته باید دقت شود که بی توجهی به کودک یا Child Neglect، با نادیده گرفتن رفتارهای منفی او تفاوت بسیاری دارد. اگر بخواهیم یک تعریف کلی کنیم، بی توجهی به فرزندان به عدم و یا ناتوانی والدین یا پرستار کودک در بر آورده کردن نیاز های کودکان از جمله غذا و مواد خوراکی، خانه، لباس و پوشاک، مراقبت های پزشکی و سلامتی کودکان است، به طوری که سلامت و زندگی کودک را مورد تهدید قرار دهد.
اکثر بزرگسالان در تشخیص اینکه کودکشان دچار کم توجهی و یا بی توجهی شده است، دچار مشکل هستند. با این حال، میلیون ها کودک در سر تا سر دنیا از بی توجهی و کم توجهی والدینشان رنج میبرند.
انواع بی توجهی به کودک
بی توجهی به کودکان ممکن است به شکل های مختلفی صورت بگیرد که در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم.
1: بی توجهی مادی: توجه نداشتن و فراهم نکردن نیاز های اولیه و پایه ای یک کودک مانند بهداشت، تغذیه، خانه و پوشاک.
2: نظارت نامناسب: تنها گذاشتن کودکی در خانه که توانایی مراقبت از خودش را ندارد، مراقبت نکردن از کودک در شرایط خطرناک و نا ایمن و یا سپردن کودک به سرپرستان نا لایق.
3: بی توجهی آموزشی: عدم ثبت نام کودک در مدرسه، پیگیری نکردن مشکلات آموزشی و اجازه دادن به کودک برای غیبتهای زیاد و غیرموجه و یا بی توجهی به نیازهای آموزشی کودکان.
4: بی توجهی پزشکی: بی توجهی به نیازهای پزشکی و مورد نیاز کودک
5: بی توجهی معنوی: قرار دادن کودکان در شرایط دعواهایی که در خانه اتفاق می افتد، یا قرار گرفتن کودک در معرض سیگار یا مشروب و یا مواد مخدر و همچنین عدم پشتیبانی احساسی از کودک.
برخی از نشانه های بی توجهی به کودک
برخی از عوامل و رفتارها هستند که می تواند نشان دهد که کودک مورد بی توجهی قرار گرفته است. برخی از این نشانه ها عبارت اند از:
- عدم بهداشت مانند بهداشت دهان و دندان ها
- غیبت های زیاد در مدرسه
- عدم پوشیدن لباس های تمیز و لباسهای مناسب هر فصل
- رعایت نکردن نظافت در کودک
- دزدی کردن کودک و یا درخواست غذا یا پول
- مصرف سیگار یا مواد مخدر و یا الکل
- بی توجهی والدین به بهداشت کودک
نتایج بی توجهی به کودک
بی توجهی به کودک باعث بروز مشکلات و عوارض زیادی می شود که در زیر برخی از آن ها اشاره شده است:
- مشکلات سلامتی و رشدی: بی توجهی به کودک و در نتیجه ی آن سوء تغذیه کودک میتواند بر روی رشد و عملکرد مغز تاثیر بگذارد. عدم نظارت بر سلامت و واکسیناسیون به موقع کودکان می تواند باعث مشکلات و بیماریهای بسیاری زیادی در آنها گردد.
- مشکلات احساسی و روحی: بی توجهی ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلات و اختلالات ذهنی و احساسی و کمبود اعتماد به نفس در کودکان شود و از طرفی احساس حسادت در کودک به وجود آید بنابراین برای پیشگیری از ایجاد حس حسادت و تنهایی در کودکتان راهکارهایی را در مقاله تعریف حسادت برای کودکان آورده ایم تا شمارا با نحوه ایجاد این حس در کودک آشنا کنیم که بتوانید از بروز آن جلوگیری نمایید .
- مشکلات اجتماعی و رفتاری: کودکانی که مورد بی توجهی قرار می گیرند در برقراری ارتباط با دیگران مشکلات زیادی خواهند داشت.
رفتارهای اشتباه والدین نسبت به فرزندان
برخی از والدین ناخواسته رفتارهایی را از خود نشان می دهند که باعث تاثیرات منفی در فرزاندان آن ها می شود برخی از آنها که نباید انجام شود در زیر اشاره شده:
1: می خواهید کنترل همه چیز را به عهده بگیرید
والدین باید در نظر بگیرند که نباید فرزندتان را مدام تحت کنترل داشته باشید زیرا این کار باعث میشود در آینده قادر به برقراری ارتباطی موثر با اطرافیانشان نشوند. همچنین در آینده آنها نمیتوانند یک رابطه عاطفی سالم داشته باشند زیرا توان تصمیم گیری ندارند و به تنها چیزی که فکر می کنند، خودشان است.
2: سرکوب کردن احساسات کودکان
گاهی پدر و مادرها کودکان را به خاطر رفتار انها ، سرزنش می کنند. به عنوان مثال در شرایط مختلف به آنها می گویند:«پسر که گریه نمی کند»، «تو که بچه نیستی»، «گریه نکن» و… این جملات برای کودکان نه تنها آموزنده نیست بلکه باعث سرکوب شدن احساسات او نیز خواهد شد. هر چه کنترل فرد روی احساساتش بیشتر باشد، منزوی تر می شود. این افراد در بزرگسالی قادر به تقسیم احساسات شان با دیگران نیستند یا در زمان های عصبانیت، آنقدر خودخوری می کنند تا ناگهان یک جایی به بدترین شکل ممکن از کوره در می روند.
3: به کودکان ابراز عشق نکردن
اگر کودکی عشق و علاقه لازم را از پدر و مادرش دریافت نکند، عزت نفس او زیر سؤال می رود، طوری که خود را نیز دیگر دوست نخواهد داشت. این نوع تفکر در آینده روی نگاه کودک به ظاهرش هم تأثیرگذار می باشد و باعث میشود مدام از اندام یا چهره اش ایراد بگیرد. بنابراین سعی کنیم که احساسات خود را صادقانه با کودکانمان در میان بگذاریم.
4: دعوا والدین در مقابل کودکان
کودکانی که مدام نظاره گر دعوا پدر و مادران خود بوده اند، در بزرگسالی 2 نوع رفتار از خود نشان می دهند:یا از بحث کردن بیزارند و به شدت از آن دوری می کنند یا این که مدام در پی آزار رساندن به دیگران هستند.
5: درخواست های غیرممکن از کودکان
کودکان تمام تلاش خود را برای انجام خواسته های والدین می کنند . اما اگر در این راه شکست بخورند، خود را سرزنش کرده و احساس می کنند که لیاقت عشق آنها را ندارند. زندگی با این نوع پدر و مادرها بسیار مشکل است. فرزندان این نوع والدین باید مدام در پی برطرف کردن خواسته ها و انتظارات غیر واقعی آنها باشند. در واقع آنها مدام در حال دویدن و رسیدن به موفقیت هستند، اگر هم شکست بخورند، افسرده و دلسرد می شوند. این نوع رفتار نه تنها به خود پدر و مادر، بلکه به فرزندان آنها نیز آسیب می رساند و آنها را از لذت بردن از زندگی باز می دارد.
6: سلب کردنقدرت تصمیم گیری از فرزند
تصمیم گیری برای فرزندان در واقع گرفتن فرصت مستقل بودن از آنها است. هر کودکی باید این حق را داشته باشد که برای زندگی خود تصمیم بگیرد، البته این بدین معنی نیست که پدر و مادر هیچ دخالتی در آن نداشته باشند، بلکه آنها باید نظارت و حمایت های لازم را داشته باشند.
اگر کودکی قادر به تصمیم گیری نباشد، نمی تواند مشکلات خود را حل کند. به همین دلیل در زمان بزرگسالی نیز در تصمیم گیری، نیازمند تائید دیگران می باشد.
نکته ای برای درمان بی توجهی به کودک
درک و پرداختن به غفلت، مستلزم آگاهی از مشکلات پیچیده و درهم تنیده اجتماعی است. مداخلات برای معالجه كودكان و خانواده های تحت تأثیر بی توجهی، نیاز به ارزیابی دقیق و رفتارهای اختصاصی دارد. کلاس های آموزش والدین، برنامه های درمان مواد مخدر، خدمات مراقبت از آرامش، مراکز اطلاع رسانی در محل اجتماعات و سیاست های آگاهانه از طرف سازمان های دولتی ممکن است با پرداختن به شرایطی که خانواده ها را در معرض خطر بیشتری برای سوء استفاده و غفلت کودک قرار می دهند ، به حمایت از کودکان کمک کنند.
منابع: www.psychologytoday.com
