تربیت نادرست کودکان: اشتباهات والدین در تربیت کودک

تربیت نادرست کودکان Bad Parenting یکی از چالش های والدین و پرستار کودک درتربیت کودکان است.  ممکن است وقتی والدین این لیست را برای اولین می خوانند موجی از شرم و خجالت آنها را در برگیرد. زیرا هر پدر و مادری میداند که در روش های تربیتی خود گاهی تعادل را از دست داده و به عنوان مثال بیش از حد اقتدارگرا و یا بیش از غیرفعال  هستند. بهترین کار در این شرایط این است که والدین خود را در معرض یادگیری این اطلاعات قرار دهند تا بتوانند از اشتباهات خود درس بگیرند و به جلو حرکت نمایند. با مطالعه  روشهای تربیت نادرست کودکان،  والدین می توانند راه کار های بهتری برای فرزند پروری را بدست آروند.

تربیت نادرست کودکان و استفاده از الگوهای نامناسب :

چه الگوهایی را برای فرزندان خود تعیین می کنید؟ لازم است بدانید که هر الگویی که انتخاب می کنید قطعا به روی سرنوشت کودک تأثیر دارد.

آیا خودتان به عنوان والدین کودک سیگار می کشید اما انتظار دارید که آنها در آینده اینکار را نکنند؟ با عصبانیت در هنگامی که خشمگین هستید منفجر شوید ، وسایل را پرتاب کنید و فریاد می زنید  اما انتظار دارید که کودکان خشم خود را کنترل کنند ؟ در این که  والدین اولین  الگوهای تاثیر گذار بر رفتار کودک هستند هیچ گونه شکی وجود ندارد و کاملا به رفتار والدین بستگی دارد که بتوانند الگوی خوبی برای فرزندان خود باشند یا خیر .

پرورش جسمی و ذهنی کودک در گرو رفتار های مثبت و متعادل والدین است . اما گاهی والدین با شکایت های مداوم از رفتار های نا مطلوب فرزندان سعی در کمرنگ نمودن سهم خود در بروز این رفتار های کودک دارند. کودکان با نگاه های کنجکاو و تعقیب گر خود همواره والدین و پرستار کودک را زیر نظر داشته و از تک تک رفتارهای آنها الگو برداری می نمایند . این مدل سازی در تمام جنبه های زندگی حال و آینده کودک تاثیر گذار خواهد بود .

به نقل از وبسایت healthline :

بسیاری از والدین، بعد از یک روز سخت و چالش‌برانگیز، از خود می‌پرسند: “آیا من والد بدی هستم؟” این طبیعی است که در لحظاتی که همه چیز به‌نظر می‌رسد به‌هم ریخته است، احساس کنید که مهارت‌های والدگری شما کافی نیستند. اما نگرانی در مورد انتخاب‌های تربیتی درست نشان‌دهنده این است که شما در واقع یک والد بد نیستید. والدین در طول تربیت کودکان خود ممکن است گاهی کنترل خود را از دست بدهند یا تصمیمات نامناسبی بگیرند، اما شناسایی و آگاهی از رفتارهای منفی و تلاش برای اصلاح آن‌ها می‌تواند به بهبود روابط با فرزندان کمک کند. توجه به رفتارهای مثبت و ارائه پیامدهای مناسب، حمایت و تشویق محبت‌آمیز، و یادگیری از اشتباهات می‌تواند به والدین کمک کند تا مسیر تربیتی مثبت‌تری را پیش بگیرند.

 روش های تربیت نادرست کودک

همانطور که گفتیم تربیت نادرست کودکان می‌تواند تاثیرات منفی زیادی بر رشد و توسعه‌ی آنها داشته باشد. برخی از روش‌های تربیت اشتباه کودکان که باید از آنها اجتناب کرد، عبارتند از:

1. تنبیه فیزیکی و خشونت کودک: استفاده از تنبیه بدنی یا خشونت فیزیکی برای کنترل رفتار کودکان، نه تنها به آنها آسیب جسمی وارد می‌کند، بلکه می‌تواند منجر به مشکلات روانی و عاطفی مانند ترس، اضطراب، و کاهش اعتماد به نفس شود. این روش‌ها به کودکان یاد می‌دهند که خشونت یک راه حل برای مشکلات است.

2. عدم توجه و نادیده گرفتن: بی‌توجهی به نیازها و احساسات کودک یا نادیده گرفتن او، می‌تواند به مشکلات عاطفی و رفتاری منجر شود. کودکان نیاز به توجه و عشق دارند و نادیده گرفتن آنها می‌تواند باعث احساس طرد شدن و عدم ارزشمندی در آنها شود.

3. سرزنش و انتقاد مداوم: انتقاد مداوم و سرزنش کردن کودک برای اشتباهات یا کاستی‌هایش می‌تواند اعتماد به نفس او را کاهش داده و باعث احساس بی‌کفایتی و افسردگی شود. این رویکرد به جای تشویق، کودک را ناامید و بی‌انگیزه می‌کند. این مسئله باعث استرس در کودکان میشود.

4. استفاده از زبان تحقیرآمیز: صحبت کردن با کودک با استفاده از زبان تحقیرآمیز، توهین‌آمیز، یا مسخره کردن او، می‌تواند به عزت نفس او آسیب بزند و باعث ایجاد خودتصوری منفی در او شود.

5. ایجاد توقعات غیرواقع‌بینانه: فشار آوردن به کودکان برای دستیابی به اهدافی که خارج از توانایی‌ها یا علاقه‌های آنهاست، می‌تواند به احساس ناکامی و استرس منجر شود. این رویکرد می‌تواند به کودک احساس ناتوانی و ناکارآمدی بدهد.

6. بی‌ثباتی در قوانین و انتظارات: تغییر مداوم قوانین و انتظارات بدون توضیح یا دلیل مشخص، می‌تواند کودک را گیج و ناامید کند و منجر به ایجاد احساس عدم امنیت شود. ثبات و پیش‌بینی‌پذیری در قوانین به کودک کمک می‌کند تا احساس امنیت بیشتری داشته باشد.

7. غفلت از آموزش اجتماعی و عاطفی: نادیده گرفتن اهمیت آموزش مهارت‌های اجتماعی و عاطفی به کودک می‌تواند منجر به مشکلاتی در روابط او با دیگران شود. کودکان نیاز دارند تا یاد بگیرند چگونه احساسات خود را مدیریت کنند و با دیگران به درستی ارتباط برقرار کنند.

اجتناب از این روش‌های نادرست و جایگزین کردن آنها با روش‌های تربیتی مثبت و حمایت‌گرانه، به رشد سالم و موفقیت آینده کودکان کمک خواهد کرد.

گاهی اوقات والدین به اشتباه الگوهای نادرست در تربیت کودکان دارند که باید این الگوها اصلاح شود. در ادامه به برخی از این رفتارهای غلط والدین با کودکان اشاره میکنیم:

1- غفلت از فرزندان

غفلت از فرزندتان فقط از نظر جسمی معنی ندارد. این غفلت می تواند از نظر احساسی و مالی نیز معنی داشته باشد. آیا فرزند شما در ابعادی از زندگی به حال خود واگذار شده است ؟ به عنوان مثال آیا توجه کافی به کیفیت تغذیه فرزندتان دارید ؟ آیا بر ساعاتی که او در فضای مجازی یا تلویزیون وقت می گذراند توجهی دارید ؟ آیا بدون اینکه به مقدار قابل توجهی به کودک پول تو جیبی می دهید و هیچگونه نظارتی بر خرج آن دارید؟

2- بد رفتاری کلامی یا جسمی با کودک

اگر فرزندتان را به صورت فیزیکی تنبیه می کنید ، و یا کلامی او را تهدید می کنید که او را خواهید زد یا اینکه به صورت مداوم به تهدید های مختلف متوسل میشوید شما از روش بدی برای تربیت فرزندتان استفاده می نمایید.

3- بی اعتمادی به کودک

آیا همه کارهایی که فرزندتان انجام می دهد را زیر سوال می برید و همیشه به بدترین نتیجه می رسید؟ این  روش تربیت نادرست کودکان  سبب از بین بردن اعتماد به نفس کودک شده و آنها را نسبت به توانایی هایشان بد بین می نماید . این رفتار باعث میگردد که کودک نسبت به خود نگرش نامناسبی پیدا نموده و به طور ناخودآگاه به سمت افکار و اعمال منفی سوق داده شود .

با شک و تردید با کودک رفتار نکنید و به گونه ای با آنها رفتار کنید که گویی مهربان ترین و باهوش ترین موجودات  بر روی کره زمین هستند. و این همان چیزی است که روح آنها را بزرگ می کند و با بخشیدن احساس عزت نفس و اعتماد به نفس تاثیر چشمگیری بر پرورش روح و ذهن آنها خواهد گذاشت.

4- مراقبت بیش از حد از کودک

همه ما والدین این چنینی را  می شناسیم.  والدینی که  همه کارها را برای بچه های خود انجام می دهد ، حتی زمانی که آن بچه ها مدتها است که روش انجام آن کار را  یاد گرفته اند . به عنوان مثال دادن لیوان آب به دست کودک یا پوشاندن لباس بر تن او در حالتی که خودشان توانایی پوشیدن لباس هایشان را دارند. این گونه از والدین ممکن است به تمام تقاضاهای کودک تن در دهد و به صورت مداوم در خدمت او باشد .

مراقبت و حمایت بیش از حد از کودک نمی تواند تاثیر مثبتی بر کودک داشته باشد و در واقع سبب تخریب اعتماد به نفس او می شود. زیرا این کودکان هرگز فرصت این را پیدا نمی کنند که به دستاوردهایی که خودشان به دست آورده اند افتخار کنند.

5- توبیخ بیش از حد در تربیت نادرست کودکان

گاهی والدین برای یک اشتباه کودک چندین بار او را توبیخ می نمایند . این کار  از روش های تربیت نادرست کودکان و جزو اشتباهات بزرگ والدین است زیرا اینکار کودک را ترغیب می نماید که در بیان واقعیت ها تعلل نموده و از ترس توبیخ های والدین به دروغ متوسل شود.

گاهی والدین در هنگامی که واقعا عصبانی هستند فرزند خود را به شدید ترین شکل ممکن توبیخ نموده و بعدا در شرایط دیگری  دوباره موضوع  قبل را با آنها مطرح می نمایند که این کار به هیچ وجه روش درستی نمی باشد.

حتی گاهی با اینکه کودک مراتب پشیمانی و ندامت خود را از موضوعی مطرح نموده باشد باز هم ممکن است توسط والدین مجددا مورد توبیخ قرار گیرد که این کار نه برای والدین و نه برای کودک مفید نخواهد بود.

6- دریغ نمودن محبت از کودک

وقتی والدین به کودک خود محبت و توجه کافی را ننمایند و گاهی او را در آغوش نگرفته و از الفاظ محبت آمیز استفاده نکنند تعجبی ندارد که روابط عاطفی والدین و کودک قطع گردد . پنج روش برای نشان دادن عشق به کودکان وجود دارد که لازم است تا والدین این روشها را عمیقا درک نموده و از انها استفاده نمایند .

7- مقایسه کودک با دیگران

آیا فرزند خود را با خواهر و برادر یا بچه های دیگر مقایسه می کنید؟ مقایسه هرگز کارساز نیست ، تمام آنچه که انجام خواهد داد این است که کودک احساس بسیار بدی پیدا کند. این مقایسه به هیچ وجه انگیزه ای برای انجام بهتر کارها به کودک نخواهد داد . هرگز فرزند خود را با دیگران مقایسه نکنید! هر کودکی  ویژگی های متفاوتی دارد که مختص او می باشد .

به عنوان مثال ممکن است کودک شما هنوز راه نرفته باشد اما فرزند یکی از  اقوام که هسمن  او است  به راحتی در این سن راه برود. شما با این مقایسه کودک خود را آزار خواهید داد و با این مقایسه هیچگونه کمکی به افزایش توانایی راه رفتن او نخواهید کرد .

روش های تربیت درست کودک

تربیت درست کودک نیازمند آگاهی، صبر، و روش‌های مؤثر است. برخی از روش‌های کلیدی برای تربیت درست کودک عبارتند از:

1. ایجاد محیط حمایتی و محبت‌آمیز: کودکان در محیطی که احساس امنیت و محبت می‌کنند، بهتر رشد می‌کنند. نشان دادن عشق و توجه به آنها، حتی در زمان‌های سخت، به رشد احساسی و روانی سالم آنها کمک می‌کند.

2. تعیین مرزها و قوانین روشن: کودکان به مرزهای واضح و قوانین منصفانه نیاز دارند تا بتوانند رفتارهای مناسب را یاد بگیرند. قوانین باید به وضوح تعریف شوند و پیامدهای منطقی و سازگاری برای رعایت یا نقض آنها وجود داشته باشد.

3. توجه به آموزش اجتماعی و عاطفی: کمک به کودکان برای شناخت و مدیریت احساسات خود و یادگیری مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی، از اهمیت زیادی برخوردار است. این مهارت‌ها به آنها کمک می‌کند تا روابط سالمی با دیگران برقرار کنند و با چالش‌های زندگی بهتر مقابله کنند.

4. تشویق به استقلال و مسئولیت‌پذیری: فرصت دادن به کودکان برای انجام کارها به تنهایی و مسئولیت‌پذیری در قبال وظایف خود، به تقویت اعتماد به نفس و خودکفایی آنها کمک می‌کند.

5. استفاده از تقویت مثبت: تشویق رفتارهای مثبت و نشان دادن تقدیر و تشکر برای تلاش‌های کودک می‌تواند به تقویت این رفتارها کمک کند. استفاده از تقویت مثبت به جای تنبیه، انگیزه‌ای قوی برای کودک ایجاد می‌کند تا رفتارهای مطلوب را تکرار کند.

6. الگوی خوب بودن: کودکان اغلب از والدین و بزرگترهای خود تقلید می‌کنند، بنابراین نشان دادن رفتارهای خوب، احترام به دیگران، و داشتن اخلاق قوی، به عنوان الگو، می‌تواند به تربیت صحیح کودک کمک کند.

7. گوش دادن فعال و ارتباط مؤثر: ارتباط باز و گوش دادن به کودک بدون قضاوت، به او احساس ارزشمندی و حمایت می‌دهد و باعث می‌شود که او احساس کند که نظرات و احساساتش مهم هستند.

با استفاده از این روش‌ها، والدین می‌توانند محیطی فراهم کنند که در آن کودکان به بهترین شکل ممکن رشد و توسعه یابند.

سخن پایانی

در نهایت، تربیت کودکان وظیفه‌ای پیچیده و چالش‌برانگیز است که نیازمند توجه، صبر، و همدلی است. هیچ‌کس والدین کاملی نیست و همه ما اشتباهاتی مرتکب می‌شویم. مهم این است که این اشتباهات را بشناسیم و به‌دنبال بهبود باشیم. هر روز فرصتی جدید برای یادگیری و رشد به‌عنوان والدین است. با توجه به نیازهای عاطفی و روانی کودکان و با تمرکز بر ارتباط مثبت، می‌توانیم زمینه‌ای فراهم کنیم که در آن فرزندانمان احساس امنیت، محبت و اعتماد به نفس کنند. به یاد داشته باشید که تربیت فرزند یک مسیر پر از فراز و نشیب است و با عشق و حمایت، می‌توانید تأثیر مثبت و پایداری بر آینده کودکانتان بگذارید.

سوالات متداول 

1- با بچه هایی که خیلی اذیت می کنند، چکار کنیم؟

قوانین مشخص و واضحی برای آن ها تعیین کنید، رفتارهای مثبت را تشویق کنید، به احساسات آن‌ها گوش دهید و از روش‌های آرام‌بخش و سازنده برای اصلاح رفتار آن ها استفاده کنید.

2- چند تربیتی شدن کودک چیست؟

چند تربیتی شدن به وضعیتی گفته می‌شود که کودک از افراد مختلف خانواده مانند پدر و مادر پیام‌ها و آموزش‌های متفاوتی دریافت می‌کند، که ممکن است منجر به سردرگمی یا ناهماهنگی در تربیت کودک شود.