اختلال وسواس جبری در کودکان چیست؟

اختلال وسواس جبری (OCDP) در کودکان نوعی اختلال روانی است که با وجود افکار مزاحم و تکراری (وسواس‌ها) و انجام رفتارهای اجباری (اجبارها) شناخته می‌شود. این اختلال می‌تواند به شدت بر زندگی روزمره کودک تأثیر بگذارد و باعث اختلال در فعالیت‌های روزانه، روابط اجتماعی و عملکرد تحصیلی شود. تشخیص زودهنگام و کمک گرفتن از پرستار بیمار، مداخله مناسب می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کودک کمک کند.

اختلال وسواس جبری چیست؟

اختلال وسواس جبری (OCDP) یک اختلال روانی است که با وجود افکار، تصاویر یا وسواس‌های مداوم و غیرقابل کنترل (وسواس‌ها) و رفتارها یا فعالیت‌های تکراری (اجبارها) مشخص می‌شود. افراد مبتلا به OCDP معمولاً احساس می‌کنند که این افکار یا وسواس‌ها آنها را تحت فشار قرار می‌دهند و برای کاهش اضطراب خود، به رفتارهای خاصی روی می‌آورند. وسواس‌ها افکار، تصورات یا انگیزه‌هایی بوده که به طور مکرر به ذهن می‌آیند و باعث ایجاد اضطراب یا ناراحتی می‌شوند.

این افکار اغلب ناخواسته و مزاحم هستند. برای مثال، فرد ممکن است دائماً نگران کثیفی یا آلودگی باشد. اجبارها رفتارها یا فعالیت‌هایی بوده که فرد به صورت مکرر انجام می‌دهد تا اضطراب ناشی از وسواس‌ها را کاهش دهد یا از وقوع یک اتفاق نگران‌کننده جلوگیری کند. به عنوان مثال، فردی که نگران کثیفی بوده ممکن است بارها دست‌هایش را بشوید یا اشیاء را مرتب کند.

علت اختلال شخصیت وسواسی جبری (OCPD)

اختلال شخصیت وسواس جبری  به مجموعه‌ای از ویژگی‌های شخصیتی اطلاق می‌شود که شامل تمرکز بیش از حد بر جزئیات، نظم و ترتیب و کنترل است. این اختلال معمولاً به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی، زیست‌شناختی و محیطی ایجاد می‌شود. عوامل احتمالی شامل:

1. ژنتیکی: تحقیقات نشان داده‌اند که اختلال شخصیت وسواسی جبری ممکن است در خانواده‌ها شایع‌تر باشد که نشان می‌دهد ژنتیک می‌تواند نقشی در ایجاد این اختلال داشته باشد.
2. زیست‌شناختی: ناهنجاری‌هایی در ساختار و عملکرد مغز، به ویژه در مناطقی که مسئول کنترل تکانه‌ها و مدیریت اضطراب هستند، می‌توانند به بروز این اختلال کمک کنند.
3. محیطی: تجارب کودکی مانند تربیت سخت‌گیرانه، فشار برای کمال‌گرایی و تربیت‌های غیرقابل انعطاف می‌تواند در شکل‌گیری ویژگی‌های این اختلال نقش داشته باشد.
4. روان‌شناختی: باورها و نگرش‌های فردی که به شدت بر نظم و کنترل تمرکز دارند، می‌تواند به بروز این اختلال منجر شود.

با آگاهی از این علت‌ها، می‌‌توانید تا حد امکان از بروز آن‌ها جلوگیری کرده و سلامتی کودک خود را تضمین کنید.

تفاوت اختلال شخصیت OCPD با OCD

یک تفاوت مهم بین این دو وجود دارد که مسبب اصلی تمایز بین این دو است. به طور خلاصه افراد OCD از افکار مزاحم، نظم گرایانه افراطی و تکرار طلب خود رنج میبرند و می دانند که افکار مزاحم داخل ذهنشان طبیعی نیست و هم خودشان و هم دیگران را آزار می دهد. اما افراد OCPD باور دارند که این رفتار های ناسالم و نظم گرایانه افراطی و… مفید و درست هستند و دیگران که اینگونه نیستند اشتباه میکنند. به همین دلیل از دیگران رنج می کشند و نه از ذهن خودشان.

افراد OCD اغلب به پزشک مراجعه میکنند تا ذهنشان را درمان کند ولی افراد OCPD فکر میکنند بیشتر آدم ها (به این خاطر که مثل آنها نیستند) باید به پزشک مراجعه کنند. مبتلایان به OCPD نسبت به درمان هم مقاومت بسیار بیشتری نشان می دهند و روند درمانی آنها می تواند گاها هم برای درمانگر و هم برای اطرافیان آنها بسیار پیچیده و دشوار باشد.

به نقل از وبسایت mayoclinic : 

اختلال وسواس جبری (OCD) یک وضعیت روانی است که با افکار ناخواسته و مزاحم (وسواس‌ها) که منجر به رفتارهای تکراری (اجبارها) می‌شود، مشخص می‌گردد. این وسواس‌ها و اجبارها اغلب در زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد کرده و باعث ناراحتی زیادی می‌شوند. موضوعات رایج شامل ترس از آلودگی، نیاز به نظم و ترتیب، و افکار ناخواسته تهاجمی یا آسیب‌رسان هستند.

اجبارها، مانند شستن بیش از حد دست‌ها یا بررسی مکرر قفل‌ها، برای کاهش اضطراب انجام می‌شوند، اما تنها تسکین موقتی فراهم می‌کنند. علائم OCD می‌تواند در شدت متفاوت باشد و اغلب با استرس بدتر می‌شود و می‌تواند ناتوان‌کننده باشد. درمان مؤثر موجود است و اگر OCD بر کیفیت زندگی شما تأثیر می‌گذارد، مهم است که به دنبال کمک باشید.

علائم وسواس جبری ocdp

وسواس جبری (OCDP) یا اختلال وسواس-جبری یک اختلال روانی است که شامل دو بخش اصلی است: وسواس‌ها و جبری‌ها.

وسواس‌ها: افکار، تصورات یا امیال مکرر و ناخواسته که به طور قابل توجهی باعث اضطراب یا ناراحتی می‌شوند. برخی از نمونه‌ها شامل:

• ترس از آلودگی یا کثیفی.
• نگرانی‌های مفرط درباره آسیب رساندن به دیگران.
• تردید در انجام کارها به درستی.

جبری‌ها: رفتارها یا آیین‌های مکرر و تکراری که برای کاهش اضطراب ناشی از وسواس‌ها انجام می‌شوند. نمونه‌ها عبارتند از:

• شستن مکرر دست‌ها.
• بررسی چندین بار قفل‌ها یا سوئیچ‌ها.
• ترتیب دادن اشیاء به روش خاصی.

اگر به فکر سلامتی کودک خود هستید، بررسی علائم بیماری‌های مختلف چون OCDP و تیک عصبی در کودکان می‌تواند به شما کمک زیادی کند. از این‌ رو نیاز است اطلاعات خود را در مورد این بیماری‌ها کامل کنید.

نحوه تشخیص اختلال وسواس اجباری

در ادامه نحوه تشخیص اختلال وسواس جبری به تفصیل توضیح داده شده است:

1. شناسایی وسواس‌ها (Obsessions): وسواس‌ها افکار، تصاویر یا ایده‌های مکرری هستند که به طور غیرقابل کنترلی در ذهن فرد ظاهر شده و باعث اضطراب یا ناراحتی می‌شوند. این افکار معمولاً غیرمنطقی یا غیرواقعی به نظر می‌رسند. به عنوان مثال: ترس از آلودگی یا میکروب‌ها، نگرانی مداوم درباره احتمال آسیب رسیدن به دیگران، شک در مورد کارهایی که انجام داده‌اید، مانند قفل کردن درب.
2. شناسایی اجبارها (Compulsions): اجبارها رفتارهای تکراری یا اعمال ذهنی هستند که فرد به طور مکرر انجام می‌دهد تا اضطراب ناشی از وسواس‌ها را کاهش دهد یا از وقوع یک رویداد feared جلوگیری کند. این رفتارها اغلب به طور منطقی با وسواس مرتبط نیستند یا بسیار بیش از حد نیاز به نظر می‌رسند. به عنوان مثال: شستن مکرر دست‌ها، چک کردن مداوم قفل‌های درب و شمارش مکرر اشیاء.
3. ارزیابی میزان اختلال: برای تشخیص OCDP، وسواس‌ها و اجبارها باید به حدی شدید باشند که بر عملکرد روزمره فرد تأثیر بگذارند. این به معنای آن است که فرد نمی‌تواند به طور موثر وظایف شغلی، اجتماعی یا خانوادگی خود را انجام دهد.

درمان اختلال وسواس جبری

اختلال وسواس جبری (OCDP) یک اختلال روانی است که با وسواس‌های مداوم و فعالیت‌های جبری مشخص می‌شود. درمان این اختلال معمولاً شامل ترکیبی از درمان‌های دارویی و روان‌درمانی است.

1. روان‌درمانی: یکی از روش‌های مؤثر برای درمان OCDP، درمان شناختی-رفتاری (CBT) با تمرکز بر تکنیک‌های مواجهه و پیشگیری از پاسخ (ERP) است. این روش به فرد کمک می‌کند تا با وسواس‌های خود روبه‌رو شود و از انجام فعالیت‌های جبری جلوگیری کند.
2. دارودرمانی: داروهای ضدافسردگی از گروه SSRIs (مانند فلوکستین، سرترالین) می‌توانند به کاهش علائم OCDP کمک کنند. این داروها با افزایش سطح سروتونین در مغز عمل کرده و به بهبود نشانه‌ها کمک می‌کنند.
3. پشتیبانی و آموزش: مشارکت در گروه‌های پشتیبانی و کسب آگاهی در مورد اختلال می‌تواند به افراد کمک کند تا بهتر با این اختلال کنار بیایند.

چه کسانی در معرض ocdp قرار دارند؟

اختلال شخصیت وسواس جبری (OCDP) می‌تواند بر هر فردی تأثیر بگذارد، اما برخی از عوامل ممکن است خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند:

1. ژنتیک: افرادی که در خانواده‌شان سابقه OCDP دارند، ممکن است بیشتر در معرض این اختلال باشند.
2. عوامل زیستی: ناهنجاری‌ها در عملکرد برخی از بخش‌های مغز می‌توانند به OCDP منجر شوند.
3. عوامل محیطی: تجربیات استرس‌زا یا آسیب‌زا به ویژه در دوران کودکی، می‌توانند خطر ابتلا به OCDP را افزایش دهند.
4. شخصیت: ویژگی‌های شخصیتی خاص، مانند کمال‌گرایی یا حساسیت بالا، می‌توانند فرد را در معرض خطر بیشتری قرار بدهند.

ویژگی های اختلال شخصیت وسواسی جبری (OCPD)

• ویژگی‌های شخصیتی: فرد با نیاز شدید به نظم، دقت و کنترل مواجه است. این افراد تمایل به کمال‌گرایی دارند و ممکن است در رعایت اصول و قواعد بسیار دقیق و سخت‌گیر باشند.
• رفتارها: ممکن است رفتارهای خاصی برای حفظ نظم و سازماندهی انجام دهند، اما این رفتارها به دلیل اضطراب از وسواس‌ها نیست، بلکه ناشی از نگرش‌های خود نسبت به نظم و قواعد است.
• آگاهی: فرد در مورد ویژگی‌های شخصیتی خود آگاه نیست و ممکن است این ویژگی‌ها را طبیعی یا صحیح بداند. در نتیجه، اغلب احساس نیازی به تغییر نمی‌کند.
• تأثیر: اختلال شخصیت وسواسی جبری می‌تواند باعث مشکلاتی در روابط و عملکردهای اجتماعی شود، اما به اندازه اختلال وسواس زندگی فرد را مختل نخواهد کرد.

سخن پایانی

اختلال وسواس جبری در کودکان چالش‌های زیادی به همراه دارد، اما با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌توان به بهبود وضعیت کودکان مبتلا و ارتقای کیفیت زندگی آن‌ها کمک کرد. حمایت مستمر خانواده و تیم درمانی نقش کلیدی در این فرآیند دارد و می‌تواند مسیر بهبودی را هموارتر سازد.

سوالات متداول

1- چه نشانه‌هایی نشان‌دهنده اختلال وسواسی جبری در کودکان است؟

نشانه‌ها شامل وجود افکار مزاحم و وسواس‌گونه (مانند ترس از آلودگی) و انجام اعمال تکراری برای کاهش اضطراب (مانند شستن مکرر دست‌ها) هستند. کودک ممکن است زمان زیادی را صرف این اعمال کند و نتواند از آنها دست بکشد.

2- چگونه می‌توان اختلال وسواسی جبری را در کودکان تشخیص داد؟

تشخیص معمولاً شامل ارزیابی‌های روان‌شناختی و مصاحبه با کودک و خانواده است. متخصصان از پرسشنامه‌ها و مقیاس‌های ارزیابی استفاده می کنند تا شدت و تأثیر اختلال را تعیین کنند.

3- آیا اختلال وسواسی جبری قابل درمان است؟

بله، اختلال وسواس جبری قابل درمان بوده و درمان معمولاً شامل ترکیبی از درمان‌های شناختی-رفتاری (مانند مواجهه و پیشگیری از پاسخ) و دارودرمانی (مانند ضدافسردگی‌ها) است.

4- وسواسی جبری چیست؟

وسواس جبری یک اختلال اضطرابی است که با افکار مزاحم و تکراری (وسواس‌ها) و رفتارهای اجباری برای کاهش اضطراب همراه است.