کودکان به دلایل مختلفی، از بیماری‌های ساده گرفته تا عفونت‌های سخت و پیچیده، ممکن است دچار تب شوند. مراقبت از کودک در هنگام تب، دستورالعمل خاص خود را داشته و باید تب در کودکان، کاملا جدی گرفته شده و بایدها و نبایدهای نگهداری از کودک تب دار در منزل، رعایت شوند. در برخی موارد تب نشانه‌ای از وجود مشکل جدی در بدن کودک می‌تواند باشد. تب در کودکان معمولاً ناشی از عفونت‌ها مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونت‌های گلو و گلویی یا عفونت‌های ادراری است.
علاوه بر این، تب می‌تواند به علت واکسیناسیون‌های روتینی نیز رخ دهد. نباید نسبت به تب سبک نگران شد، اما اگر تب بسیار بالا باشد یا به همراه علائمی نظیر تنفس سریع، خشکی دهان، تغییر در وضعیت هوشیاری یا آبریزش بینی دیده شود، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
در این مطلب قصد داریم نگاهی به نکات پرستاری از کودک در هنگام تب بیندازیم و ببینیم چطور باید در کمترین زمان، تب کودک را پایین آورده و او را به وضعیت نرمال بازگرداند. با ما همراه باشید.
چالش‌های تب در کودکان زیر دو سال
تب در کودکان زیر دو سال، با خطرات بیشتری همراه بوده و ریسک تشنج و دیگر آسیب‌های ناشی از تب بالا، بیشتر وجود دارد. از آن جایی که کودک زیر دو سال، در اکثر مواقع قادر به ابراز مشکل خود نیست و عموما به دلایل مختلفی گریه می‌کند، تشخیص تب از روی علائم این چنینی، سخت خواهد بود. از این روی باید پرستار کودک یا والدین، در صورت مشکوک شدن به تب کودک، مرتب دمای بدن او را بررسی کرده و نسبت به این موضوع آگاهی کامل داشته باشند.
تب در کودکان زیر دو سال یکی از مسائلی است که برای والدین چالش‌های خاصی را به همراه دارد. این چالش‌ها به دلیل ناتوانی کودک در بیان حالت‌های خود و والدین نیاز به نگرش دقیق به علائم تب هستند. در زیر به برخی از این چالش‌ها اشاره خواهیم کرد:
- ناتوانی نوزاد در بیان علائم: کودکان زیر دو سال نمی‌توانند به درستی علائم خود را بیان کنند. این امر می‌تواند به تشخیص دقیق تب و علت آن چالش برانگیز باشد.
- اضطراب و استرس والدین کودک: والدین نگرانی‌های زیادی دارند زیرا نمی‌توانند به سرعت و با اطمینان تب کودک را تشخیص دهند یا علت آن‌را بیابند.
- مراجعات مکرر به پزشک: والدین ممکن است به علت عدم قطعیت، به طور مکرر به پزشک مراجعه کنند، که این می‌تواند هزینه‌های پزشکی را افزایش دهد.
- احتمال عفونت‌های مختلف: در کودکان کوچکتر، عفونت‌های ویروسی و باکتریایی بسیار رایج هستند. تشخیص تب به علت هر گونه عفونتی از دیگر مشکلات تشخیصی پیچیده‌تری است.
- ترس از تب‌زدگی: برخی والدین ممکن است از افزایش دمای بدن کودک ترس کنند و تب‌زدگی را نادیده بگیرند، در حالی که تب ممکن است علامتی از یک مشکل جدی باشد.
در نهایت، تشخیص تب در کودکان زیر دو سال نیاز به دقت و توجه بسیار دارد و والدین باید همیشه با پزشک کودک مشورت کنند تا به درستی علت تب را تشخیص دهند و اقدامات مناسب را انجام دهند.
پیشنهاد مقاله : آیا بیماری مادرزادی قلب و اوتیسم به هم مرتبط هستند؟
تب و نشانه‌های آن در کودکان
تب یکی از شایع‌ترین علائم بیماری در کودکان است و می‌تواند نشانه‌ای از اختلالات مختلف جسمی باشد. تب در کودکان ممکن است به صورت ناگهانی یا به تدریج افزایش یابد که علاوه بر افزایش دما، با نشانه‌های دیگری نیز ممکن است همراه باشد. از آن جایی که کودک معمولا قادر به درک ماهیت تب نیست و نمی‌تواند آن را عنوان کند، باید نسبت به علائم و نشانه‌های تب در اطفال، دقت و توجه داشت. از جمله علائم تب در کودکان، موارد زیر قابل توجه هستند:
- بی‌قراری و بدخلق شدن کودک
- بی‌اشتهایی
- استفراغ
- لرز
- احساس درد
- خواب آلودگی
- گرمای غیرطبیعی بدن
از بین این علائم، داغی بدن بیش از همه مشخص بوده و تقریبا جزء نشانه‌های ثابت تب کردن کودک است. توجه به نشانه‌های تب در کودکان بسیار مهم است. درصورتی که تب با سایر علائم نگران کننده همراه باشد یا به مدت طولانی ادامه داشته باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود و درمان مناسب انجام شود.
تب شبانه کودک نشانه چیست؟
به طور معمول عفونت‌های ویروسی چون سرماخوردگی، باعث بروز تب شبانه در کودکان می‌شوند. بسیاری اوقات مشاهده می‌شود که کودک در طول روز حال بهتری دارد، اما با تاریک شدن هوا، تب شبانه بروز کرده و کودک شروع به بی‌قراری می‌کند؛ علاوه بر این، کودک ممکن است دچار خستگی، بی‌خوابی و افزایش تعریق شود. در چنین مواردی با پایین آوردن تب و درمان بیماری ویروسی، مشکل به کلی برطرف خواهد شد. به علاوه باید دقت داشته باشید که روی کودک پتوی گرم و ضخیم نکشیده و هوای اتاق خواب او را خنک نگه دارید.
تشخیص دقیق علت تب شبانه کودک نیازمند مشاوره و بررسی پزشکی است. درمان این وضعیت بستگی به علت اساسی دارد و ممکن است شامل داروها یا تدابیر خاصی باشد. بنابراین، اگر کودک شما دچار تب شبانه شده است، بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت این مشکل تشخیص داده شود و درمان مناسب انجام شود.
علت قطع نشدن تب در کودکان
گاهی اوقات ممکن است که با وجود پرستاری صحیح از کودک برای پایین آوردن تب، همچنان تب ادامه داشته و حتی افزایش پیدا کند. علل متعددی می‌تواند به طولانی شدن تب در کودکان منجر شود. این علل شامل عفونت‌های مزمن مانند عفونت‌های ادراری یا تنفسی، مننژیت، ذات الریه یا عفونت‌های شدید خونی هستند؛ بنابراین، اگر تب در کودک شما به طور مداوم ادامه دارد، حتماً به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت دقیق را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند. همچنین، نباید از مصرف داروهای ضد تب بدون مشورت پزشک استفاده کنید، زیرا این می‌تواند علائم اصلی مشکل را مخفی کرده و تشخیص دقیق را دشوارتر کند.
علت تب بی دلیل در کودکان
بعضی مواقع بدون آن که ویروس یا باکتری خاصی عامل تب در کودک باشد، شاهد تب کردن او هستیم که البته این نوع تب، معمولا با شدت کمی همراه است. به طور مثال گاهی پوشاندن لباس زیاد و گرم به کودک، باعث بالا رفتن دمای بدن او می‌شود. گاهی اوقات تب در کودکان ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی معمولی نیست و به عواملی ناشناخته برمی‌گردد. این پدیده به نام “تب بی دلیل” یا “تب ایدیوپاتیک” شناخته می‌شود. همینطور مشاهده شده که برخی از کودکان موقع دندان درآوردن، میزان کمی از تب را تجربه می‌کنند. به جز این موارد کم آبی یا گرمازدگی می‌تواند عامل بروز تب در کودکان باشد. تب بی دلیل معمولاً به طور خودبخود از بین می‌رود و نیاز به درمان خاصی ندارد.
با این حال، اگر تب در کودک شما به مدت طولانی ادامه داشته و با علائم دیگری همراه باشد، مثل تغییر در رفتار یا افزایش تعداد ضربان قلب، حتماً به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت واقعی تب را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
نحوه نگهداری از کودک تب دار در منزل
برای نگهداری و مراقبت از کودک در هنگام تب، باید پیش از هر چیزی دمای اتاق را پایین نگه داشته و از گرم کردن محیط خودداری کرد. به علاوه، لباس‌های نازک و نخی به تن کودک کرده و مطمئن باشید که پاها و سر بدون پوشش باشند. این مورد به پایین آوردن دمای بدن کودک کمک زیادی می‌کند.
به جز آن استفاده از کمپرس آب سرد روی پاها و بازوها و مصرف استامینوفن به عنوان یک داروی تب بر در زمان تشدید تب، کارآمد خواهد بود. به خاطر داشته باشید که نباید حوله خیس را روی پیشانی کودک بگذارید. این به تحریک سینوس‌ها و بروز مشکلات دیگر منجر می‌شود. همچنین، کودک را برای استراحت بیشتر به تخت ببرید و از تماس با دیگر کودکان خودداری کنید تا انتقال عفونت جلوگیری شود. به کودک غذاهای سبک و ساده داده و از مصرف غذاهای سنگین و سرد خودداری کنید. در صورت بروز علائم وخیمتری یا تب بالاتر به پزشک مراجعه کنید. مراقبت و توجه به کودک تب دار می‌تواند به بهبود سریع‌تر وی کمک کند.
تشنج ناشی از تب
در صورتی که تب کودک به موقع درمان نشده و افزایش پیدا کند، ریسک تشنج بالا خواهد رفت. به خاطر داشته باشید که اگر تشنج کودک بیشتر از 15 دقیقه طول کشیده یا در طول یک شبانه روز چند بار تکرار شود، به احتمال زیاد اختلال در متابولیسم مغز رخ داده و عوارض همیشگی خواهد داشت. از این روی اهمیت بسیار زیادی دارد که نسبت به وضعیت تب کودک حساس بوده و مراقبت از کودک در هنگام تب، جدی گرفته شود. در صورت وقوع تشنج ناشی از تب در کودکان و نوزادان، مهم است که والدین به آرامی و بدون هرگونه جلب توجه غیرضروری عمل کرده و کودک را در محیطی ایمن قرار دهند. همچنین، اگر تشنج بیش از چند دقیقه ادامه داشت یا به تکرار رخ داد، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود و درمان مناسب انجام شود.
درمان خانگی و سریع تب کودکان
برای درمان تب و لرز کودکان در خانه، روش‌های متعددی وجود دارد. البته همه این‌ها بستگی به وضعیت تب و علت آن دارد. در صورتی که تب کودک بسیار شدید بوده و با روش‌های خانگی کنترل نشود، درنگ کردن مجاز نبوده و باید حتما کودک را به پزشک رساند.
برای پرستاری از کودک در هنگام تب، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- دمای اتاق را پایین نگه دارید.
- لباس‌های نازک برای کودک بپوشید.
- جوراب را از پاهای کودک دربیاورید.
- او را در یک محیط آرام و بی‌صدا در حالت استراحت قرار دهید.
- از محبت و نوازش کودک غافل نشوید.
- از کمپرس آب سرد روی دست و پاها استفاده کنید.
- به کودک مایعات بیشتری بدهید.
- در صورت نیاز از قطره یا شیاف استامینوفن (مطابق تجویز پزشک به ازای وزن و سن) برای کاهش تب کمک بگیرید.
مراقبت از کودکان توسط پرستاران کودک موسسه زندگی برتر
در این مطلب از موسسه خدمات پرستاری زندگی برتر نکات مهم برای نگهداری از کودک تب دار را دیدیم و علائم و نشانه‌های تب در کودکان را مرور کردیم. با دانستن این که چگونه از کودک تب دار مراقبت کنیم، بهتر می‌توان افزایش دمای بدن کودک را کنترل کرده و از بروز عوارض جدی‌تری مانند تشنج، جلوگیری کرد. شما چه تجربه‌ای در این مورد دارید؟ حتما تجربیات خود را در بخش نظرات با ما و کاربران ما به اشتراک بگذارید. همچنین برای دریافت مشاوره یا استخدام پرستار کودک، می‌توانید با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.
سوالات متداول
چگونه تب کودکمان را ببریم؟
با استفاده از روش‌های ساده‌ای چون استفاده از کمپرس آب سرد، مایعات، کم کردن حجم لباس و استامینوفن، می‌توان تب کودک را کنترل کرد.
چطور تب در کودکان را تشخیص دهیم؟
با دنبال کردن علائم ظاهری چون گرمای زیاد بدن، بی‌قراری و گریه می‌توان تب را تشخیص داده و برای اطمینان از تب سنج دیجیتال یا شیشه‌ای کمک گرفت.
علت تب در کودکان چیست؟
بیماری‌های ویروسی و باکتریایی مانند سرماخوردگی، عفونت ادراری، عفونت گوش و … از جمله عوامل بروز تب در کودکان هستند.
چه دمای بدنی در کودک نشان دهنده تب است؟
دمای دهانی بالاتر از 37.5 درجه سانتی‌گراد و دمای رکتال بالای 38 درجه سانتی‌گراد نشان دهنده تب در کودکان است.
آیا تب کودکان خطرناک است؟
به خودی خود، تا زمانی که تب 40 درجه سانتی‌گراد را رد نکرده باشد، خطرناک نیست و باید تنها آن را کنترل کرد. اما در کودکان زیر 2 سال، هر میزانی از تب خطرناک بوده و باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود.
