اوریون، یک بیماری ویروسی مسری است که بر غدد بزاقی بدن تأثیر میگذارد و بیشتر از طریق تماس نزدیک فرد به فرد انتقال مییابد. اگرچه با پیشرفتهای پزشکی و واکسیناسیونهای منظم، شیوع این بیماری کاهش یافته است، اما همچنان در برخی مناطق و میان گروههای خاصی از افراد، مشاهده میشود. این بیماری بیشتر در کودکان شایع است، اما بزرگسالان نیز ممکن است به این ویروس مبتلا شوند.
در این مقاله قصد داریم نکاتی در مورد اهمیت واکسیناسیون و تأثیر آن در کاهش شیوع بیماری اوریون، به ویژه در کودکان، ارائه خواهیم داد. علاوه بر این، برخی از نکات مهم در مورد بیماریهایی مشابه همچون آبله مرغان را نیز بیان خواهیم کرد که میتوانند به درک بهتر از بیماریهای ویروسی و نحوه نگهداری پرستار کودک از کودکان کمک کنند.
بیماری اوریون چیست؟
اوریون یک بیماری ویروسی است که به طور معمول غدد بزاقی را تحت تأثیر قرار میدهد. این غدد، که به نام غدد پاروتید شناخته میشوند، در دو طرف صورت و در نزدیکی گوشها قرار دارند. هنگامی که فرد به ویروس اوریون مبتلا میشود، یکی یا هر دو غده دچار تورم میشوند و این تورم باعث ایجاد درد و ناراحتی در بیمار میشود. علاوه بر غدد بزاقی، اوریون ممکن است بر بخشهای دیگری از بدن مانند بیضهها در مردان یا تخمدانها در زنان تأثیر بگذارد.
شیوع اوریون در گذشته همچون آبله میمون بسیار بیشتر بود، اما امروزه با واکسیناسیونهای منظم و برنامههای پیشگیری در مدارس و مراکز بهداشتی، میزان ابتلا به این بیماری به طور چشمگیری کاهش یافته است. البته، همچنان ممکن است افرادی که واکسینه نشدهاند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض خطر ابتلا به اوریون قرار گیرند.
به نقل از سایت mayoclinic:
اوریون در ایالات متحده به دلیل واکسن ها رایج نیست. اما همه گیری ها اتفاق می افتد. افرادی که واکسینه نشده اند در معرض خطر بالای عفونت هستند. افراد واکسینه شده که اوریون می گیرند معمولا علائم خفیف تر و عوارض کمتری دارند.
داروی خاصی برای اوریون وجود ندارد. درمان درد و ناراحتی را تسکین می دهد.
علت ابتلا اوریون در کودکان
ابتلا به اوریون در کودکان معمولاً به دلیل تماس مستقیم با فرد مبتلا به ویروس اوریون رخ میدهد. این ویروس از طریق بزاق، ترشحات بینی، سرفه، عطسه یا تماس نزدیک با فرد آلوده منتقل میشود. در اینجا به چند مورد مهم در زمینه علت ابتلا به اوریون در کودکان اشاره میکنیم:
تماس نزدیک با فرد مبتلا
اصلیترین راه انتقال ویروس اوریون، تماس مستقیم با فرد آلوده است. در محیطهای شلوغ و پرجمعیت، مانند مدارس یا مهدکودکها، احتمال انتقال ویروس افزایش مییابد. به همین دلیل، کودکان در این سنین بیشتر در معرض خطر ابتلا به اوریون قرار دارند.
عدم واکسیناسیون
یکی از اصلیترین دلایل ابتلا به اوریون در کودکان، عدم دریافت واکسن است. واکسیناسیون اوریون جزء واکسنهای ترکیبی MMR (بیماری سرخک در کودکان، اوریون، سرخجه) است که به طور معمول در کودکان 12 تا 15 ماهه و دوباره در 4 تا 6 سالگی انجام میشود. عدم دریافت این واکسن میتواند خطر ابتلا به اوریون را افزایش دهد.
کمبود سیستم ایمنی بدن
کودکان دارای سیستم ایمنی ضعیف یا مشکلات پزشکی خاص ممکن است بیشتر از سایرین به ویروس اوریون حساس باشند. این کودکان باید تحت مراقبتهای ویژهای قرار بگیرند تا از ابتلا به بیماریهای ویروسی مانند اوریون جلوگیری شود.
علائم بیماری اوریون
علائم بیماری اوریون در کودکان و بزرگسالان مشابه است، هرچند شدت آن در بزرگسالان ممکن است بیشتر باشد. نقش پرستار کودک جهت تشخیص زود هنگام این علائم بسیار مهم است. در اینجا به علائم رایج بیماری اوریون اشاره میکنیم:
1. تورم غدد بزاقی
تورم یکی از اصلیترین و اولین علائم اوریون است که به طور معمول در غدد پاروتید (غدد بزاقی نزدیک به گوش) ظاهر میشود. این تورم ممکن است باعث درد و حساسیت در این ناحیه شود. در برخی موارد، این تورم ممکن است در یک طرف صورت رخ دهد، اما در بیشتر موارد هر دو طرف صورت تحت تأثیر قرار میگیرد.
2. تب و سردرد
تب یکی دیگر از علائم رایج اوریون است که معمولاً همراه با سردرد شدید ایجاد میشود. این علائم میتوانند برای بیمار ناراحتی زیادی ایجاد کنند و در برخی موارد منجر به از دست دادن اشتها و ضعف عمومی بدن شوند.
3.درد عضلانی و خستگی
بسیاری از افراد مبتلا به اوریون از دردهای عضلانی و خستگی مفرط شکایت دارند. این علائم معمولاً در روزهای اولیه ابتلا به بیماری ظاهر میشوند و میتوانند شدت پیدا کنند.
اوریون در کودکان چه علائمی دارد؟
اوریون در کودکان اغلب با علائمی مانند تورم غدد بزاقی، تب، سردرد و درد عضلانی آغاز میشود. این علائم میتوانند در ابتدا خفیف باشند، اما به مرور زمان شدت میگیرند. در اینجا به برخی از علائم رایج اوریون در کودکان اشاره میکنیم:
- تورم غدد بزاقی
این علائم معمولاً در یک یا هر دو طرف صورت ظاهر میشود و باعث بروز ورم در ناحیه گردن یا زیر گوشها میشود. این تورم میتواند دردناک باشد و برای کودک احساس ناراحتی زیادی ایجاد کند.
- تب بالا
تب یکی از علائم شایع اوریون است که معمولاً در روزهای ابتدایی بیماری رخ میدهد.
- درد هنگام بلع یا جویدن
تورم غدد بزاقی ممکن است باعث ایجاد درد هنگام خوردن یا نوشیدن شود.
روش تشخیص مریضی اوریون
تشخیص اوریون معمولاً توسط پزشک انجام میشود و برای این منظور نیاز به بررسی تاریخچه پزشکی فرد، علائم بیماری و همچنین آزمایشهای خاصی است. در اینجا به چند روش رایج تشخیص اوریون اشاره میکنیم:
- آزمایش خون
- پرسش درباره علائم و سابقه واکسیناسیون
درمان بیماری اوریون
متاسفانه درمان خاصی برای بیماری اوریون وجود ندارد و بیشتر درمانها مبتنی بر تسکین علائم است. در اینجا به روشهای رایج درمان اوریون اشاره میکنیم:
- استراحت و مایعات
یکی از مهمترین موارد در درمان اوریون، استراحت کافی و مصرف مایعات به مقدار زیاد است. این کار به بدن کمک میکند تا سریعتر بهبود یابد و از کمآبی جلوگیری شود.
- داروهای مسکن
داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن میتوانند برای کاهش تب و درد بدن مفید باشند. این داروها به کاهش علائم اوریون و تسکین درد کمک میکنند.
- پرهیز از غذاهای ترش یا اسیدی
در زمان ابتلا به اوریون، بهتر است از مصرف غذاهای ترش یا اسیدی مانند آب پرتقال و لیموناد پرهیز کنید، زیرا این مواد میتوانند درد غدد بزاقی را تشدید کنند.
درمان سریع اوریون در بزرگسالان و کودکان
برای درمان سریع اوریون در بزرگسالان و کودکان، نیاز است که استراحت کافی صورت گیرد و بیمار از مایعات و غذاهای نرم و مقوی استفاده کند. مصرف مسکنها و انجام اقدامات درمانی برای کاهش تب و درد ضروری است. در اینجا به برخی از روشهای درمان سریع اوریون اشاره میکنیم:
- استراحت و مایعات
- استفاده از داروهای مسکن
- پرهیز از مواد تحریککننده
عوارض اوریون در بزرگسالان و کودکان
اگرچه اوریون در بیشتر موارد یک بیماری خودمحدود است که بهبود مییابد، اما در برخی افراد میتواند عوارض جدیتری ایجاد کند. این عوارض به ویژه در بزرگسالان بیشتر مشاهده میشوند. برخی از عوارض ممکن عبارتند از:
1) التهاب بیضهها (اورکیت)
در مردان بزرگسال، یکی از عوارض شایع اوریون، التهاب بیضهها است که میتواند منجر به ناباروری شود. این عارضه در کودکان نادر است، اما در بزرگسالان بیشتر مشاهده میشود.
2) التهاب تخمدانها
در زنان، اوریون ممکن است باعث التهاب تخمدانها شود. این عارضه ممکن است منجر به درد شکمی و مشکلات هورمونی شود.
3) اختلالات شنوایی
در موارد نادر، اوریون میتواند باعث اختلالات شنوایی و ناشنوایی در یک یا هر دو گوش شود. این عارضه در بزرگسالان و کودکان ممکن است رخ دهد، اما بسیار نادر است.
پیشگیری از بیماری اوریون
بهترین روش برای پیشگیری از اوریون، دریافت واکسن است. واکسن MMR که شامل واکسنهای ضد سرخک، اوریون و سرخجه است، برای پیشگیری از این بیماریها در کودکان توصیه میشود. این واکسن معمولاً در دو نوبت، اولین دوز در 12 تا 15 ماهگی و دوز دوم در 4 تا 6 سالگی، تجویز میشود. همچنین، برای کاهش خطر ابتلا به اوریون در بزرگسالان نیز دریافت این واکسن در برنامه واکسیناسیون کودکان توصیه میشود، به ویژه اگر فرد در معرض خطر ابتلا قرار داشته باشد.
نتیجهگیری
واکسیناسیون به عنوان بهترین راه پیشگیری از اوریون شناخته میشود و در کاهش شیوع این بیماری در جامعه نقش بسیار مهمی دارد. با رعایت توصیههای بهداشتی و واکسیناسیون به موقع، میتوان از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد و سلامت عمومی جامعه را حفظ کرد.
سوالات متداول
1. خطرات اوریون برای پسربچهها چیست؟
یکی از خطرات اصلی اوریون در پسربچهها، التهاب بیضهها (اورکیت) است که میتواند باعث درد و در موارد نادر ناباروری شود.
2. ویروس اوریون چیست؟
ویروس اوریون یک ویروس RNA است که غدد بزاقی را تحت تاثیر قرار میدهد و از طریق ترشحات بزاقی یا تماس نزدیک منتقل میشود.
3. دلیل ابتلا به اوریون در کودکان شامل چه مواردی است؟
کودکان معمولاً به دلیل عدم دریافت واکسن یا تماس نزدیک با فرد مبتلا به ویروس اوریون، به این بیماری مبتلا میشوند.