یکی از مواردی که بعد از تولد نوزاد باید مورد توجه‌ی والدین قرار بگیرد، زدن واکسن فرزند است. نوزادان برای این‌که رشد صحیح داشته باشند. همچنین برای در امان ماندن از برخی بیماری‌ها باید واکسن بزنند. به این نکته توجه داشته باشید ک هر واکسن باید در سن خاصی زده شود. اگر واکسنی در سن مورد نظر زده نشود تبعات بدی را به همراه دارد و ممکن است در بزرگسالی مشکلات غیر قابل جبرانی را برای کودک ایجاد کند. ما در این مقاله سعی داریم تا در مورد واکسن کودک و آشنایی با برنامه واکسیناسیون کودکان صحبت کنیم. شما هم اگر در خانه یا اطراف خودتان یک کودک دارید یا پرستار کودک هستید که به سلامتی آن اهمیت می‌دهید، تا انتها با ما همراه باشید.
جدول واکسیناسیون کودکان
برنامه واکسیناسیون طی ده‌ها تحقیق و بررسی بر روی بیماری‌های مزمن و کشف واکسن‌های مقابله با بیماری به وجود آمده است. این برنامه همواره در حال بهبود است و متخصصان زیادی در ایران و جهان هستند که بر روی این بیماری‌ها تحقیق می‌کنند تا افراد کمتری در سر تا سر جهان به آن دچار شوند. جدول واکسیناسیون کودکان مثل سال‌های قبل است و نوزادان نو پا بسته به سن و وزن‌شان از این واکسن‌ها استفاده می‌کنند. در ادامه جدول واکسیناسیون کودکان برای شما آورده‌ایم. اگر شما هم در خانه کودکی دارید که باید واکسن بزند این جدول را مشاهده کنید تا واکسن مورد نیاز سن فرزندتان را ببینید.
به نقل از سایت clevelandclinic:
کودکان چند واکسن دریافت می کنند؟
در سن 15 ماهگی، کودک شما ممکن است تا 10 نوع مختلف واکسن دریافت کند. آکادمی اطفال آمریکا به همه نوزادان سالم توصیه می کند این واکسن های اولیه را دریافت کنند. کودک شما ممکن است دوزهای اضافی و سایر واکسن ها را بین سنین 15 ماهگی تا 16 سالگی دریافت کند. اگر کودک شما یک بیماری مزمن یا سیستم ایمنی ضعیف دارد، متخصص اطفال ممکن است برنامه متفاوتی را توصیه کند.
برنامه واکسیناسیون کودکان
همان طور که گفتیم واکسن‌ها برای ایمنی و محافظت از کودک در برابر بیماری‌ها زده می‌شود. واکسن‌ها از سلول‌ها ضعیف شده یا مرده‌ی عوامل بیماری‌زا به وجود می‌آیند. اگر به تازگی صاحب فرزند شده‌اید یا اطراف‌تان به تازگی نوزادی متولد شده است می‌بینید که روزهای زدن واکسن یکی از سخت‌ترین روزها برای والدین است.
نوزاد بعد از زدن واکسن بی‌تابی و بی قراری زیادی می‌کند و گاهی اوقات عوارضی مانند درد و تب دارد. اما باید بدانید که زدن واکسن کودکان و نوزادان یکی از مهم‌ترین کارهایی است که شما باید انجام دهید. در ادامه می‌خواهیم درباره‌ی جدول واکسن کودکان و این‌که چه واکسنی در چه سنی باید زده شود صحبت کنیم. ترتیب و زمان زدن واکسن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
بدو تولد:
اولین واکسنی که باید به نوزاد تزریق شود در زمان تولد و بعد از معاینه‌ی اولیه می‌باشد. در این هنگام حدود نیم میلی لیتر واکسن ب.ث.ژ به صورت زیر جلدی به نوزاد تزریق می‌شود. این واکسن برای ایمنی فرزند شما در برابر بیماری‌های سل و هپاتیت ب می‌باشد. واکسن دیگری که در بدو تولد به صورت خوراکی به کودک خورانده می‌شود، واکسن فلج اطفال است.
دو ماهگی:
در این سن بار دیگر بدن کودک باید در برابر بیماری هپاتیت ب و بیماری سل مقاوم شود. همچنین یک واکسن مهم دیگر به نام واکسن پنج گانه در سن دو ماهگی به نوزاد تزریق می‌شود. واکسن پنج گانه بدن کودک را در برابر بیماری‌های کزاز، سیاه سرفه، هپاتیت ب، دیفتری و هموفیلوس آنفلوانزا تیپ ب ایمن می‌کند.
چهار ماهگی:
در سن چهار ماهگی باید دز جدیدی از واکسن‌های پنج گانه، فلج اطفال که شامل بیماری‌هایی مانند بیماری سیستیک فیبروزیس است، به بدن کودک تزریق شود.
شش ماهگی:
در این سن باید یک دز دیگر از واکسن پنج گانه و فلج اطفال به بدن کودک تزریق شود. همچنین یک دز از واکسن هپاتیت ب در این سن به کودک تزریق می‌شود.
دوازده ماهگی:
در این سن واکسن ام ام آر به کودک تزریق می‌شود. این واکسن برای ایمنی بدن فرزند شما در برابر بیماری‌های سرخک در کودکان، سرخجه و اوریون تزریق می‌شود. مقدار این واکسن نیم میلی لیتر است که به صورت زیر جلدی به بدن کودک تزدیق می‌شود.
هجده ماهگی:
در این سن بدن کودک دلبند شما با دزهایی از واکسن فلج اطفال، ام ام آر و سه گانه واکسینه می‌شود.
چهار تا شش سالگی:
در بین سال‌های چهار تا شش سالگی باز هم بدن کودک را با واکسن‌های فلج اطفال و سه گانه در برابر بیماری ایمن می‌کنند. زدن واکسن سه ماهگی بعد از شش سالگی ممنوع است. بعد از سن شش سالگی باید به کودک واکسن دوگانه تزریق شود. واکسن دوگانه باید هر ده سال به بدن فرد تزریق شود تا از ابتلا به بیماری کزاز و دیفتری جلوگیری شود.
جدول واکسیناسیون جدید
برای آشنایی بیشتر شما با فرایند واکسیناسیون، در ادامه یک جدول واکسیناسیون جدید را به شما معرفی خواهیم کرد:
|
برنامه واکسیناسیون کودکان |
بر اساس شرایط اپیدمیولوژیک کشور |
| بدو تولد | سل (یا ب ث ژ)، فلج اطفال |
| 2 ماهگی | قطره فلج اطفال، واکسن پنج گانه |
| 4 ماهگی | قطره فلج اطفال، واکسن پنج گانه |
| 6 ماهگی | قطره فلج اطفال، واکسن پنج گانه |
| 12 ماهگی | سرخجه، سرخک، اوریون |
| 18 ماهگی | دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، سرخک، سرخجه، اوریون، قطره فلج اطفال |
| 6 سالگی | قطره فلج اطفال، سیاه سرفه، دیفتری، کزاز |
واکسن‌های دیفتری، کزاز و سیاه سرفه که با هم تزریق می‌شوند، با نام واکسن ثلاث شناخته می‌شوند. علاوه بر این واکسن‌های سرخک، سرخجه و بیماری اوریون که با نام ام ام آر(MMR) نیز شناخته می‌شوند، با هم تزریق می‌شوند.
چگونه ترس کودکان را از واکس از بین ببریم؟
بهترین راه توضیح دادن فرایند کار واکسن با داستان و قصه است. مثلا بگویید که میکروب ها میان تو بدنت بدنتو میخورن ولی واکسن یک ارتش در بدنت به وجود میاره که جلوی میکروبارو میگیرن و باهاشون میجنگن. یا مثلا می توانید بگوید واکسن تورو قوی میکنه.
اقدامات لازم قبل و بعد از واکسن زدن
مراقبت‌های قبل و بعد از هر واکسن چیست؟ فرقی نمی‌کند که نوزاد شما در چه سنی قرار گرفته باشد، در هر صورت باید نکات لازم برای واکسیناسیون نوزادان و کودکان را بدانید و به آن‌ها عمل کنید. نقش پرستار بیمار در این بین بسیار مهم است. اقدامات قبل و بعد از واکسینه شدن عبارتند از:
- اقدامات قبل از واکسینه شدن نوزاد
- اقدامات پس از واکسن زدن نوزاد
1. اقدامات قبل از واکسینه شدن نوزاد
در طول واکسیناسیون نوزادان باید موقعیت مکانی خوبی را برای آن‌ها فراهم کنید. نگه داشتن کودک در آغوشتان می‌تواند باعث آرامش او شود. می‌توانید قسمت بالای بدن نوزاد را در یک پتو پیچانده و او را در آغوش خود حرکت دهید. به این شکل نوزاد احساس امنیت بیشتری داشته و پزشک می‌تواند واکسن را در ران او تزریق کند.
چگونگی مراقبت قبل از واکسن زدن نوزادان راحت است، اما در مورد کودکانی که سنشان کمی بالاتر است، باید به آن‌ها توضیح دهید که بی‌حرکت باقی بمانند. یکی از موقعیت‌های موثر برای کودکان، نشستن سینه به سینه روی دامان مراقب است. این موقعیت، مناسب واکسن‌هایی است که به بازو یا پا تزریق می‌شوند. همچنین، می‌توانید کودک را در موقعیتی که پشتش به سینه شماست، نگه دارید تا از تکان خوردن یا لگد زدن او جلوگیری کنید.
علاوه بر موقعیت‌های راحت، می‌توانید از تکنیک‌های حواس‌پرتی نیز استفاده کنید تا حواس کودک به چیزهای دیگری جلب شود. می‌توانید وسایلی که برای کودک مناسب هستند مثل عروسک مورد علاقه، پتو، اسباب‌بازی صدا دار یا کتاب‌های مورد علاقه او را در اختیارش قرار دهید. مثلا در نوزادان، شیر دادن گزینه مناسبی است یا در کودکانی که سنشان بالاتر است، تماشای یک ویدیو در گوشی موبایل می‌تواند حواس آن‌ها را پرت کند. رعایت نکاتی برای مراقبت های قبل واکسیناسیون باید بر اساس سن و بلوغ فرزندتان باشد.
2. اقدامات پس از واکسن زدن نوزاد
پس از انجام مرحله تزریق نیز باید نکاتی برای مراقبت های بعد از واکسیناسیون را در نظر بگیرید. کودک را در آغوش گرفته و با او صحبت کنید تا خاطره بدی از واکسیناسیون در ذهنش باقی نماند. در صورت امکان از او بخواهید با تنفس عمیق به کاهش میزان درد خود کمک کند.
در صورت نیاز، کودک را برای حدود 15 دقیقه در محل واکسیناسیون نگه دارید تا از غش کردن یا سقوط ناگهانی او جلوگیری شود. قبل از ترک محل واکسیناسیون، از پزشک متخصص راهنمایی‌هایی در مورد استفاده از مسکن بدون آسپرین و سایر روش‌های آرام کردن کودک، دریافت کنید. همچنین، از پزشک بخواهید که در کارت مراقبت از کودک، تاریخ مراجعه بعدی برای تزریق واکسن را یادداشت کند. این راهنمایی‌ها در مورد چگونگی مراقبت بعد از واکسن زدن نوزادان می‌تواند باعث آرامش بیشتری در شما و فرزندتان شود شما عزیزان جهت آرامش خاطر بیشتر می توانید از پرستار بیمار و مزایای ان استفاده کند.
مراقبت های بعد از واکسیناسیون کودک در منزل
درد، تورم و قرمزی در محل تزریق واکسن در اکثر کودکان دیده می‌شود. این واکنش‌ها طبیعی بوده و معمولا چند روز بعد از واکسیناسیون بهبود می‌یابند. برای کمتر کردن عوارض مربوط به واکسن، بهتر است مراقبت‌های زیر را انجام دهید:
- پارچه خنک و مرطوبی را روی ناحیه تزریق قرار دهید تا درد، تورم و قرمزی آن کم شود.
- مهم است که پس از تزریق واکسن، کودک در طول روز مایعات کافی مصرف کند. با توجه به سن او، آب، شیر یا آبمیوه به او بدهید تا بدن کودک هیدراته بماند.
- اگر کودک با درد زیادی روبه‌روست، از پزشک بخواهید تا یک مسکن قوی و غیر آسپرینی را برای او تجویز کند. مصرف مسکن در نوزادان و کودکان باید حتما زیر نظر پزشک باشد.
- بعد از واکسیناسیون، به کودک بیشتر توجه کرده و از ایجاد هرگونه شرایط استرس‌زا یا نامطلوبی که آرامش او را به هم می‌ریزد، خودداری کنید.
- در صورت مشاهده علائم غیر طبیعی حتما آن را با پزشک در میان بگذارید.
- به همه توصیه‌های پزشک پایبند باشید.
کلام پایانی
در این مقاله از سایت زندگی برتر اکسین در مورد یکی از مهم‌ترین کارهایی که در دوران نوزادی و کودکی لازم است انجام شود، صحبت کردیم. همچنین در این مقاله برنامه جامع واکسیناسیون کودکان را بیان کردیم. با مطالعه این مقاله، شما علاوه بر آگاهی از نوع واکسن‌های تزریقی و خوراکی، به سلامت کودک خود نیز کمک خواهید کرد.
سوالات متداول
1. کودکان چند واکسن باید بزنند؟
تا سن 15 ماهگی، کودک شما ممکن است تا 10 نوع مختلف واکسن دریافت خواهد کرد.
2. اولین واکسنی که به نوزاد تزریق می شود چیست؟
هپاتیت B یک بیماری عفونی و بالقوه جدی است که می تواند باعث آسیب کبد و سرطان کبد شود. هیچ درمانی برای هپاتیت B وجود ندارد. به همین دلیل است که نوزادان باید اولین دوز خود را ظرف 24 ساعت پس از تولد دریافت کنند.
3. چرا کودکان باید واکسن بزنند؟
کودک شما در دو، سه و چهار ماهگی واکسینه می شود. ایمن سازی بدن کودک شما را تحریک می کند تا آنتی بادی تولید کند، واکسیناسیون در دوران کودکی خطر ابتلا به یک بیماری عفونی را کاهش می دهد.
4. حداکثر تا چند روز می توان واکسیناسیون نوزاد را به تاخیر انداخت؟
واکسیناسیون با تاخیر برای هر واکسن به عنوان تجویز دوز واکسن پس از 28 روز از حداقل سن توصیه شده، طبق برنامه تعریف شده است.
5. آیا کاهش اشتها بعد از واکسیناسیون طبیعی است؟
بله. ممکن است 24 ساعت پس از تزریق، کودک دچار بی حالی و بی اشتهایی شود.
6. آیا بعد از واکسیناسیون کودک، نیاز به مراجعه به پزشک خواهیم داشت؟
خیر. تنها در صورتی که پس از 24 ساعت تب کودک ادامه دار بود یا تورم و قرمزی محل واکسن بهبود پیدا نکرد، باید به پزشک مراجعه کنید.
7. آیا بعد از واکسن می‌توانیم کودک را به حمام ببریم؟
پزشکان توصیه می‌کنند 48 ساعت بعد از تزریق، کودک را به حمام ببرید.
8. آیا تمام واکسن‌ها برای نوزادان ضروری هستند؟
بله. واکسن‌ها برای حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها در نوزادان بسیار ضروری هستند. هر واکسن برای مقابله با یک بیماری خاص اثرگذار است و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر آن بیماری خواهد شد.
9. استامینوفن برای کاهش درد و تب نوزادان و کودکان پس از واکسیناسیون مناسب است؟
بله. برای کاهش این علائم بهتر است با تجویز پزشک، از مسکن‌ها همچون استامینوفن استفاده کنید.
