کم کاری تیروئید یک وضعیت پزشکی است و زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید قادر به تولید هورمون‌های تیروئید کافی نباشد. غده تیروئید که در گردن قرار دارد، نقش مهمی در تنظیم عملکردهای مختلف بدن از جمله متابولیسم و رشد و نمو دارد. برای تشخیص کم کاری تیروئید، پزشکان معمولاً آزمایش خون را برای اندازه‌گیری سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) و هورمون‌های تیروئید مانند تیروکسین (T4) انجام می‌دهند. در این مطلب از مرکز پرستاری زندگی برتر قصد داریم شایع‌ترین عوارض کم کاری تیروئید و علائم کم کاری تیروئید در زنان و مردان را دنبال کنیم؛ با ما همراه باشید.
علائم، عوارض و روشهای درمان تیروئید چیست؟
درمان اولیه کم کاری تیروئید، داروهای جایگزین هورمون تیروئید مصنوعی است. رایج‌ترین دارویی که تجویز می‌شود، لووتیروکسین است که به بازگرداندن سطح هورمون تیروئید به حالت طبیعی کمک می‌کند.
با درمان و داروی مناسب، اکثر افراد مبتلا به کم کاری تیروئید می‌توانند زندگی عادی داشته باشند. با این حال، باید توجه داشت که کم کاری تیروئید یک بیماری مزمن بوده و مراقبت‌های پزشکی مداوم برای مدیریت علائم و اطمینان از عملکرد بهینه تیروئید مورد نیاز است.
از جمله علائم کم کاری تیروئید در زنان و مردان، موارد زیر قابل توجه هستند:
- خستگی: افراد مبتلا به کم کاری تیروئید اغلب حتی پس از خواب کافی احساس خستگی یا خستگی مفرط می‌کنند.
- افزایش وزن: افزایش وزن غیرقابل توضیح یا مشکل در کاهش وزن با وجود حفظ یک رژیم غذایی سالم و ورزش روتین، می‌تواند از علائم کم کاری تیروئید باشد.
- حساسیت به سرما: کم کاری تیروئید می‌تواند موجب حساسیت بیشتر فرد نسبت به دمای سرد شود، زیرا این عارضه بر توانایی بدن برای تنظیم گرمای بدن تأثیر می‌گذارد.
- خشکی پوست و مو: کاهش سطح هورمون تیروئید می‌تواند منجر به خشکی، پوسته پوسته شدن پوست و موهای شکننده شود که مستعد شکستگی هستند.
- ضعف عضلانی: ضعف در عضلات همراه با درد، ممکن است توسط افراد مبتلا به کم کاری تیروئید تجربه شود.
- یبوست: کندی هضم به دلیل کاهش سرعت متابولیسم می‌تواند منجر به یبوست شود.
- افسردگی و تغییرات خلقی: کم کاری تیروئید ممکن است به احساس افسردگی، بدخلقی و مشکل در تمرکز منجر شود.
- مشکلات حافظه: برخی از افراد مبتلا به تیروئید کم کار، مشکلات تمرکز، تجربه فراموشی یا مشکل حافظه را تجربه می‌کنند.
- افزایش سطح کلسترول: کم کاری تیروئید می‌تواند منجر به افزایش سطح کلسترول شود که ممکن است خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.
- بی نظمی‌های قاعدگی: زنان مبتلا به کم کاری تیروئید ممکن است تغییراتی را در چرخه قاعدگی خود تجربه کنند، مانند پریودهای سنگین یا نامنظم.
باید توجه داشت که علائم کم کاری تیروئید می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در برخی از افراد ممکن است تنها تعداد کمی از این علائم بروز کند، در حالی که برخی دیگر ممکن است طیف وسیع‌تری از علائم را تجربه کنند.
مهم‌ترین عوارض کم کاری تیروئید در مردان و زنان
مهم‌ترین عوارض کم کاری تیروئید در مردان و زنان را در زیر خلاصه می‌کنیم:
- مشکلات قلبی عروقی: کم کاری تیروئید می‌تواند خطر مشکلات قلبی عروقی از جمله فشار خون بالا، سطح کلسترول بالا و خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.
- میکسدم: در موارد شدید کم کاری تیروئید درمان نشده، یک وضعیت نادر اما تهدید کننده حیات به نام میکسدم ممکن است رخ دهد. با خستگی شدید، دمای بسیار پایین بدن، کند شدن عملکرد ذهنی و حتی بی هوشی مشخص می‌شود. مراقبت فوری پزشکی در چنین مواردی ضروری است.
- ناباروری و عوارض بارداری: کم کاری تیروئید درمان نشده، می‌تواند با باروری تداخل داشته باشد و خطر عوارض دوران بارداری مانند سقط جنین، زایمان زودرس و مشکلات رشدی در نوزاد را افزایش دهد.
- اختلالات سلامت روان: کم کاری تیروئید به بروز اختلالات سلامت روان از جمله افسردگی، اضطراب و مشکلات شناختی کمک کرده یا آن‌ها را بدتر می‌کند. درمان زمینه‌ای تیروئید ممکن است به کاهش این علائم کمک کند.
- گواتر: گواتر به بزرگ شدن غده تیروئید اشاره دارد. این عارضه می‌تواند در نتیجه کار بیشتر غده تیروئید برای تولید هورمون به دلیل کم کاری تیروئید ایجاد شود.
- نوروپاتی محیطی: کم کاری تیروئید طولانی مدت می‌تواند منجر به نوروپاتی محیطی شود، وضعیتی که بر اعصاب خارج از مغز و نخاع تأثیر می گذارد.
- میوپاتی: در برخی موارد، کم کاری تیروئید می‌تواند منجر به وضعیتی به نام میوپاتی شود که باعث ضعف، درد و سفتی عضلات می‌شود.
- کاهش تراکم استخوان: کم کاری تیروئید درمان نشده ممکن است خطر پوکی استخوان را افزایش دهد.
باید توجه داشت که تشخیص سریع و درمان مناسب، می‌تواند به پیشگیری یا مدیریت عوارض مرتبط با کم کاری تیروئید کمک کند.
همچنین بخوانید: تاثیر رژیم های کتوژنیک بر مغز و هر آنچه لازم است در پرستاری از بیمار مغزی بدانید
آیا کم کاری تیروئید در بارداری مشکل‌ساز است؟
بله، کم کاری تیروئید در دوران بارداری می‌تواند مشکل ساز باشد. در اینجا چند دلیل آن را مرور می‌کنیم:
- افزایش خطر عوارض وابسته به کم کاری تیروئید
- اختلال در رشد جنین
- تاثیر بر سلامت مادر
- افزایش خطر سقط جنین
در ادامه به توضیح کامل‌تری از مقاله می‌پردازیم.
1) افزایش خطر عوارض وابسته به کم کاری تیروئید
این عوارض ممکن است شامل فشار خون بارداری (فشار خون بالا در دوران بارداری)، پره اکلامپسی، کم خونی، جدا شدن جفت (جدایی جفت از دیواره رحم) و زایمان زودرس باشد.
2) اختلال در رشد جنین
هورمون‌های تیروئیدی، برای رشد مناسب مغز و سیستم عصبی نوزاد، به ویژه در سه ماهه اول بارداری ضروری هستند. کمبود این هورمون‌ها، می‌تواند به طور بالقوه منجر به اختلال در رشد جنین و مشکلات عصبی در نوزاد شود.
3) تاثیر بر سلامت مادر
کم کاری تیروئید نیز می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت زن باردار داشته باشد. ممکن است علائم مرتبط با بارداری مانند خستگی، یبوست و افزایش وزن را تشدید کند. علاوه بر این، می‌تواند به افزایش خطر ابتلا یا بدتر شدن دیابت بارداری کمک کند.
4) افزایش خطر سقط جنین
مطالعات نشان می دهد که کم کاری تیروئید درمان نشده، ممکن است با افزایش خطر سقط جنین، همراه باشد.
شما عزیزان می‌توانید جهت اعزام پرستار بیمار با مشاورین مرکز پرستاری در ارتباط باشید.
تغذیه و کم کاری تیروئید
تغذیه مناسب نقش مهمی در مدیریت کم کاری تیروئید دارد. در حالی که هیچ “رژیم غذایی کم کاری تیروئید” خاصی وجود ندارد، برخی از اصول رژیم غذایی می‌توانند در حمایت از عملکرد تیروئید و سلامت کلی مفید باشند. در اینجا برخی از ملاحظات برای تغذیه مناسب هنگام مواجهه با کم کاری تیروئید آورده شده است:
- ید یک ماده معدنی حیاتی است که برای سنتز هورمون‌های تیروئید مورد نیاز است. با این حال، نیاز به ید بسته به شدت کمبود ید در مناطق مختلف متفاوت است.
- تعادلی از کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها؛ در رژیم غذایی لازم هستند. کربوهیدرات‌های پیچیده از غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات انرژی و مواد مغذی ضروری را تامین می‌کنند. منابع پروتئینی مانند گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، حبوبات و محصولات لبنی به تولید هورمون تیروئید کمک می‌کنند.
- چربی‌های سالم مانند آووکادو، آجیل، دانه‌ها و روغن زیتون را در رژیم غذایی جای داده و چربی‌های اشباع و ترانس را محدود کنید.
- برخی غذاها حاوی گواتروژن هستند، ترکیباتی که می توانند با مهار جذب ید در عملکرد تیروئید اختلال ایجاد کنند. به عنوان مثال می توان به سبزیجات چلیپایی (مانند بروکلی، کلم و گل کلم)، محصولات سویا، بادام زمینی و ارزن اشاره کرد.
سخن پایانی
در این مطلب دیدیم که علائم کم کاری تیروئید در زنان و مردان چیست و شایع‌ترین عوارض کم کاری تیروئید کدامند. به جز آن چه در بالا گفته شد، شما چه موارد دیگری را اضافه می‌کنید؟ حتما نظرات و تجربیات خود در این زمینه را با ما و دیگر کاربران ما، به بحث و اشتراک بگذارید. همین طور پیشنهاد می‌کنیم که این مطلب را برای دوستان و آشنایان خود ارسال کرده و به آن‌ها درباره این که عوارض کم کاری تیروئید در مردان و زنان چیست، اطلاع رسانی کنید.
سوالات متداول
آیا کم کاری تیروئید خطرناک است؟
اگر چه کم کاری تیروئید، به طور کلی خطرناک تلقی نمی‌شود؛ اما می‌تواند عوارض جانبی قابل توجهی روی سلامتی و کیفیت زندگی فرد برجای بگذارد.
آیا کم کاری تیروئید درمان دارد؟
بله، فرد می‌تواند تحت درمان‌های دوره‌ای قرار گرفته و وضعیت کارکرد تیروئید او، به حالت نرمال دربیاید.
تشخیص کم کاری تیروئید چطور انجام می‌شود؟
از طریق آزمایش خون و سونوگرافی، امکان تشخیص کم کاری تیروئید، وجود دارد و پس از آن درمان‌های متناسب، آغاز خواهد شد.
آیا کم کاری تیروئید باعث چاقی می‌شود؟
بله این احتمال وجود دارد که به دلیل کاهش متابولیسم به عنوان یکی از مهم ترین عوارض کم کاری تیروئید در زنان و مردان، اضافه وزن شکل بگیرد.
