حمله قلبی که به آن انفارکتوس میوکارد نیز گفته میشود، یکی از شرایط پزشکی جدی و بالقوه کشنده است که میتواند به آسیب یا مرگ عضله قلب منجر شود. علائم حمله قلبی در زنان میتواند به طور قابل توجهی متفاوت از علائم در مردان باشد و اغلب کمتر شناخته شده است. در حالی که درد قفسه سینه یکی از علائم شایع بوده، زنان ممکن است علائم غیرقابل توجهتری نظیر درد پشت، تنگی نفس، یا حالت تهوع را تجربه کنند. آگاهی از این علائم خاص میتواند به تشخیص زودهنگام و درمان مؤثرتر کمک کند. در بسیاری از مواقع وجود یک پرستار در منزل برای بیماران ضروری است.
حمله قلبی چیست؟
حمله قلبی یا “حملۀ قلبی” (Myocardial Infarction) هنگامی اتفاق میافتد که جریان خون به بخشی از عضله قلب به طور ناگهانی قطع میشود. این مشکل بیشتر به دلیل مسدود شدن یکی از شریانهای کرونری ایجاد میشود. شریانهای کرونری وظیفه دارند خون غنی از اکسیژن را به عضله قلب برسانند. هنگامی که یکی از این شریانها به دلیل تجمع پلاکهای چربی، لختههای خون یا اسپاسم مسدود میشود، خونرسانی به قسمتهای مربوطه از قلب متوقف شده و به آسیب یا مرگ بافت قلبی منجر میشود.
عوامل خطر برای heart attack شامل فشار خون بالا، کلسترول بالا، سیگار کشیدن، دیابت، اضافه وزن و سبک زندگی غیرفعال است. همچنین، فشار روانی و استرسهای مداوم نیز میتوانند نقش داشته باشند. علائم حمله قلبی ممکن است شامل درد یا ناراحتی در قفسه سینه، درد در بازوها، گردن، فک یا پشت، تنگی نفس، حالت تهوع یا تعریق زیاد باشد. برخی از افراد ممکن است علائم غیرمعمولی داشته باشند، به ویژه زنان و افراد مسن. حمله قلبی حتی ممکن است در نوزتدان نیز رخ دهد. سوراخ قلب نوزاد یکی از اصلی ترین دلایل آن است.
درمان heart attack به سرعت عمل کردن بستگی دارد. اقدامات درمانی ممکن است شامل داروهایی برای حل لختههای خون، درمانهای کاتتریزاسیون و استنتگذاری برای باز کردن شریانهای مسدود شده یا جراحیهای باز قلب باشد. همچنین، تغییرات در سبک زندگی نظیر رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و ترک سیگار نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت این وضعیت ایفا میکنند.
علائم حمله قلبی در زنان
حمله قلبی در زنان میتواند با علائم متفاوتی از مردان همراه بوده و تشخیص آن ممکن است دشوارتر باشد. در ادامه، به بررسی علائم و نشانههای بیشتری که ممکن است در زنان بروز کنند، پرداخته میشود:
- درد یا ناراحتی در قفسه سینه: علائم معمولاً در مردان به صورت درد شدید و فشاری در قفسه سینه توصیف میشود، اما در زنان این درد ممکن است خفیفتر و مبهمتر باشد. درد میتواند به صورت سوزش یا احساس سنگینی باشد و ممکن است به صورت پراکنده در قفسه سینه احساس شود.
- درد در نواحی دیگر بدن: زنان ممکن است درد را در نواحی مختلف بدن تجربه کنند، از جمله شانهها، گردن، فک یا بالای شکم. این دردها میتوانند به صورت پراکنده و مبهم باشند و ممکن است به راحتی با مشکلات دیگری اشتباه گرفته شوند.
- تنگی نفس: این علامت میتواند همراه یا بدون درد قفسه سینه ظاهر شود. تنگی نفس ممکن است به صورت احساس فشار بر روی قفسه سینه یا کمبود هوا تجربه شود و روی فعالیتهای روزمره فرد تأثیر بگذارد.
- خستگی شدید و غیرمعمول: خستگی میتواند به طور ناگهانی و بدون دلیل مشخصی شروع شود و ممکن است به مدت چند روز یا حتی هفتهها ادامه یابد. این علامت به ویژه در زنان ممکن است به دلیل عدم شناخت درست از علائم حمله قلبی نادیده گرفته شود.
- تهوع، استفراغ و ناراحتی معده: برخی از زنان ممکن است احساس تهوع، استفراغ یا درد معده را تجربه کنند. این علائم ممکن است به اشتباه به عنوان مشکلات معده یا گوارش تلقی شوند.
- عرق کردن شدید و غیرعادی: عرق کردن به طور غیرقابل توضیح و به ویژه در شرایطی که فعالیت بدنی یا دمای محیط عادی است، میتواند نشانهای از heart attack باشد. این عرق کردن ممکن است به صورت سرد و چسبنده باشد.
- سرگیجه، سبکی سر و ضعف عمومی: زنان ممکن است احساس سبکی سر، سرگیجه یا ضعف عمومی را تجربه کنند. این علائم ممکن است به طور ناگهانی بروز کنند و به عدم تعادل و مشکلات در حرکت منجر شوند.
- اختلال در خواب: برخی زنان ممکن است به دلیل درد و ناراحتی در ناحیه قفسه سینه، خوابشان دچار اختلال شود. بیدار شدنهای مکرر در شب و احساس بیخوابی میتواند از نشانههای heart attack باشد.
به نقل از mayoclinic.org :
علائم حمله قلبی متفاوت است. برخی افراد علائم خفیفی دارند. برخی دیگر علائم شدید دارند. برخی افراد هیچ علامتی ندارند.
علائم شایع حمله قلبی عبارتند از:
درد قفسه سینه که ممکن است مانند فشار، سفتی، درد، فشردن یا درد باشد
درد یا ناراحتی که به شانه، بازو، پشت، گردن، فک، دندانها یا گاهی اوقات بالای شکم گسترش مییابد.
عرق سرد
خستگی
سوزش سر دل یا سوء هاضمه
سبکی سر یا سرگیجه ناگهانی
حالت تهوع
تنگی نفس
زنان ممکن است علائم غیر معمولی مانند درد کوتاه یا شدید در گردن، بازو یا پشت داشته باشند. گاهی اوقات، اولین علامت حمله قلبی، ایست قلبی ناگهانی است.برخی از حملات قلبی به طور ناگهانی رخ می دهد. اما بسیاری از افراد چند ساعت، روز یا هفته قبل علائم و نشانه های هشدار دهنده را دارند. درد یا فشار قفسه سینه (آنژین صدری) که مدام اتفاق می افتد و با استراحت از بین نمی رود ممکن است یک علامت هشدار دهنده اولیه باشد. آنژین به دلیل کاهش موقت جریان خون به قلب ایجاد می شود.
در مواقع حمله قلبی، اقدام فوری و صحیح میتواند نجاتدهنده زندگی باشد و به کاهش آسیبهای قلبی کمک کند. اقدامات اورژانسی در این گونه مواقع به شرح زیر است:
شناسایی علائم حمله قلبی
- درد یا فشار در قفسه سینه: این درد ممکن است به صورت فشاری، سوزشی یا درد شدید حس شود و به دیگر قسمتهای بدن مانند بازوها، شانهها، گردن یا فک سرایت کند. درد معمولاً برای بیش از چند دقیقه ادامه دارد و ممکن است در استراحت یا بعد از فعالیت بدنی به وجود آید.
- تنگی نفس، تهوع یا استفراغ: این علائم ممکن است همراه با درد قفسه سینه یا بدون آن مشاهده شود. تنگی نفس میتواند در حین فعالیت یا در حالت استراحت رخ دهد.
- عرق سرد و سردرد ناگهانی: عرق سرد و احساس سردرد میتواند نشانهای از فشار شدید بر روی قلب باشد. این علامتها ممکن است به طور ناگهانی و بدون علت مشخصی بروز کنند.
- احساس ضعف یا خستگی شدید: این حالت معمولاً به صورت ناگهانی ایجاد میشود و ممکن است با سردرد، سرگیجه یا احساس سبکی سر همراه باشد.
تماس با خدمات اورژانس
- تماس با شماره اضطراری: در ایران، شماره 115 برای خدمات اورژانس پزشکی است. تماس فوری با این شماره میتواند زمان حیاتی برای دریافت کمکهای پزشکی را کاهش دهد.
- شرح دقیق علائم: هنگام تماس با اورژانس، بهطور دقیق علائم را شرح دهید تا تیم پزشکی بتوانند اقدامات لازم را به سرعت انجام دهند.
آرامش و استراحت
- قرارگیری در وضعیت راحت: فرد باید در وضعیت نشسته یا دراز کشیده قرار گیرد و از هر گونه فعالیت بدنی پرهیز کند تا از فشار روی قلب کاهش یابد و از بروز حمله قلبی در امان باشد.
- تنفس راحت: اطمینان حاصل کنید که فرد تنفس منظم و راحتی دارد. اگر فرد مشکل تنفسی دارد، سعی کنید به آرامی او را به حالت راحتتری قرار دهید.
مصرف داروهای ضروری
- آسپرین: اگر فرد قبلاً آسپرین تجویز شده داشته، میتواند طبق دستور پزشک آن را مصرف کند. آسپرین به رقیق شدن خون و کاهش لختههای خونی کمک میکند.
- نیتروگلیسیرین: این دارو باید فقط طبق تجویز پزشک مصرف شود و به کاهش درد قفسه سینه کمک میکند.
انجام CPR در صورت نیاز
- تشخیص بیهوشی و توقف تنفس: اگر فرد به نظر میرسد که بیهوش است و نفس نمیکشد، CPR را بلافاصله شروع کنید. این کار شامل فشردن قفسه سینه و تنفس مصنوعی (در صورت داشتن دانش و توانایی) است.
- تماس با اورژانس در حین CPR: در حالی که CPR را انجام میدهید، حتماً با خدمات اورژانس تماس داشته باشید تا کمکهای اضافی بهسرعت ارائه شوند.
مراقبتهای پس از رسیدن اورژانس
- اطلاعرسانی به تیم پزشکی: اطلاعاتی در مورد زمان شروع علائم، داروهای مصرفی و وضعیت کلی فرد به تیم پزشکی ارائه دهید.
- همراهی با فرد بیمار: در صورت امکان، فرد را تا رسیدن به بیمارستان همراهی کنید و اطلاعات لازم را در اختیار تیم درمان قرار دهید.
علائم حمله قلبی در زنان قبل از وقوع
heart attack که به آن انفارکتوس میوکارد نیز گفته میشود، زمانی اتفاق میافتد که جریان خون به بخشی از قلب کاهش مییابد یا متوقف میشود و در نتیجه بافت قلب آسیب میبیند. علائم پیش از وقوع میتوانند متنوع باشند. در اینجا جزئیات بیشتری درباره علائم حمله قلبی و نحوه شناسایی آنها ارائه میشود:
علائم و نشانهها
- نفستنگی: تنگی نفس ممکن است بدون درد قفسه سینه نیز رخ دهد، و ممکن است به طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص بروز یابد. این علامت میتواند به ویژه در خواب یا هنگام استراحت رخ دهد.
- عرق سرد و بیقراری: عرق سرد به طور ناگهانی بروز میکند و ممکن است همراه با حالت تهوع، سرگیجه یا احساس بیقراری باشد. فرد ممکن است احساس کند که بدن او به شدت خسته شده و قادر به ادامه فعالیتهای روزانه نیست.
- تهوع یا استفراغ: تهوع میتواند به صورت شدید و مداوم باشد و ممکن است با درد یا فشار در قفسه سینه همراه شود. استفراغ ممکن است به همراه دیگر علائم قلبی رخ دهد و میتواند به سردرد یا احساس سرگیجه منجر شود.
- سردرد شدید: سردردهای ناگهانی و شدید میتواند نشانهای از مشکلات قلبی باشد، به ویژه اگر با سایر علائم حمله قلبی همراه شود. این سردرد ممکن است بدون دلیل واضحی ایجاد شود و به صورت شدید و مداوم باشد.
- کاهش سطح هوشیاری: احساس گیجی، ضعف شدید یا عدم توانایی در تمرکز میتواند نشانهای از کاهش جریان خون به قلب و تأثیر آن بر عملکرد کلی بدن باشد. در برخی موارد، فرد ممکن است به طور موقت بیهوش شود.
پیشگیری و اقدامات فوری
- آشنایی با علائم: شناخت علائم و توجه به تغییرات ناگهانی در بدن میتواند به تشخیص سریع کمک کند.
- مراجعه به پزشک: در صورت تجربه علائم، حتی اگر خفیف به نظر برسند، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
- استفاده از داروها: اگر پزشک داروهای ضد لخته خون یا دیگر داروهای قلبی تجویز کند، مصرف منظم آنها میتواند به جلوگیری از heart attack کمک کند.
- رژیم غذایی سالم و ورزش: پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و انجام فعالیتهای بدنی منظم میتواند به حفظ سلامت قلب کمک کند.
حمله قلبی خاموش در زنان چیست و چه علائمی دارد
heart attack خاموش که به آن “حمله قلبی بیعلامت یا خاموش” نیز گفته میشود، نوعی حمله است که در آن بیمار علائم واضحی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس یا درد در بازوها را تجربه نمیکند. این نوع حمله به طور معمول بدون توجه به علائم شایع تشخیص داده میشود و میتواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد؛ زیرا آسیب به عضله قلب ممکن است بدون توجه مناسب رخ دهد.
علل و عوامل خطر
- آترواسکلروز: تجمع پلاکهای چربی، کلسیم و مواد دیگر در دیوارههای شریانهای قلبی که باعث انسداد و کاهش جریان خون میشود. این حالت ممکن است به مرور زمان ایجاد شده و به آرامی بر روی عملکرد قلب تاثیر بگذارد.
- لختههای خون: لختههای خون میتوانند جریان خون به عضله قلب را مسدود کرده و باعث بروز heart attack شوند. این لختهها ممکن است در شریانهای قلبی ایجاد شده و باعث اختلال در عملکرد قلب شوند.
- اسپاسم شریانی: انقباض غیرطبیعی شریانهای قلب که میتواند باعث کاهش جریان خون و ایجاد علائم خفیف شود. این وضعیت ممکن است به طور موقت باعث کاهش جریان خون به عضله قلب شود.
عوامل خطر
- فشار خون بالا: فشار خون بالا میتواند به تدریج به دیوارههای شریانها آسیب بزند و به آترواسکلروز منجر شود.
- دیابت: دیابت میتواند به افزایش سطح قند خون و آسیب به شریانها منجر شود.
- کلسترول بالا: کلسترول بالا میتواند به تجمع پلاکها در شریانها کمک کند.
- چاقی: چاقی میتواند به افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و حمله های قلبی کمک کند.
- سیگار کشیدن: مواد شیمیایی موجود در سیگار میتوانند به آسیب به دیوارههای شریانها و افزایش خطر حمله قلبی کمک کنند.
- سابقه خانوادگی بیماری قلبی: وجود بیماریهای قلبی در خانواده میتواند خطر ابتلا به این مشکلات را افزایش دهد.
علائم
در heart attack خاموش، علائم ممکن است بسیار خفیف یا کاملاً نامحسوس باشند و عبارتند از:
- خستگی غیرعادی: احساس خستگی شدید و بیحالی که ممکن است به دلیل کمبود اکسیژن به عضلات قلب باشد.
- نارسایی تنفسی: احساس تنگی نفس یا مشکل در تنفس که ممکن است به طور ناگهانی بروز کند.
- درد یا ناراحتی خفیف در قفسه سینه: این درد ممکن است خفیف یا مبهم باشد و به طور مستقیم به heart attack نسبت داده نشود.
- کاهش توانایی فعالیت بدنی: کاهش توانایی در انجام فعالیتهای معمول و احساس ضعف عمومی.
- احساس سرگیجه یا سبکی سر: که میتواند به دلیل اختلال در جریان خون به مغز باشد.
تشخیص و درمان
تشخیص heart attack در آزمایشهای روتین، مانند:
- الکتروکاردیوگرام (ECG): برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب و شناسایی هرگونه تغییرات غیرطبیعی.
- آنژیوگرافی: برای مشاهده شریانهای قلبی و شناسایی انسدادها یا تنگیها.
- آزمایشهای خون: برای بررسی سطح آنزیمهای قلبی که ممکن است نشاندهنده آسیب به عضله قلب باشند.
درمان حمله قلبی خاموش معمولاً مشابه درمان حمله های قلبی معمولی است و شامل موارد زیر میشود:
- داروها: مانند رقیقکنندههای خون (آنتیکوآگولانها) برای جلوگیری از لخته شدن، داروهای کاهنده فشار خون و داروهایی برای کنترل سایر عوامل خطر.
- تغییرات در سبک زندگی: شامل کاهش مصرف نمک و چربی، افزایش فعالیت بدنی، ترک سیگار و مدیریت استرس.
- پروسیجرهای پزشکی: مانند آنژیوپلاستی (باز کردن شریانهای مسدود شده با بالون) یا نصب استنت برای باز کردن شریانهای مسدود شده.
عوارض حمله قلبی
عوارض حمله قلبی میتواند به طور مستقیم بر روی قلب و دیگر اعضای بدن تاثیر بگذارد. در ادامه به بررسی عوارض مختلف حمله قلبی میپردازیم:
- نارسایی قلبی: پس ازحمله قلبی، عضله قلب ممکن است آسیب ببیند و نتواند به خوبی خون را پمپاژ کند. این میتواند منجر به نارسایی قلبی شود که به معنی عدم توانایی قلب در پمپاژ کافی خون به اندامها و بافتهای بدن است. علائم شامل تنگی نفس، ورم پاها و خستگی است.
- آریتمیهای قلبی: heart attack میتواند به اختلال در ریتم قلب منجر شود. آریتمیها میتوانند شامل ضربان قلب سریع، کند، یا نامنظم باشند. این وضعیتها ممکن است منجر به مشکلات جدیتر مانند ایست قلبی شوند.
- پارگی قلب: در برخی موارد، بافت آسیبدیده قلب ممکن است نتواند به خوبی کار کند و منجر به پارگی قلب شود. این وضعیت یک اورژانس پزشکی است که نیاز به درمان فوری دارد و میتواند به خونریزی شدید و شوک منجر شود.
- حمله مغزی: لختههای خونی که در نتیجه heart attack ایجاد میشوند میتوانند به مغز بروند و منجر به حمله مغزی شوند. این وضعیت میتواند باعث اختلالات عصبی، مانند فلج یا مشکلات گفتاری شود.
- خونریزیهای داخلی: درمانهای حمله قلبی مانند داروهای رقیقکننده خون، میتوانند باعث خونریزیهای داخلی شوند. این عوارض ممکن است در اثر آسیب به معده، روده یا دیگر اعضای داخلی رخ دهند.
- اختلالات عضلانی و حرکتی: آسیب به عضله قلب میتواند باعث ضعف و خستگی در عضلات شود که ممکن است بر توانایی فرد برای انجام فعالیتهای روزمره تأثیر بگذارد.
- اضطراب و افسردگی: تجربه heart attack و عوارض آن میتواند به مشکلات روانی و عاطفی منجر شود، از جمله اضطراب و افسردگی.
سخن پایانی
حمله قلبی در زنان ممکن است با علائم متفاوتی نسبت به مردان بروز کند و این امر میتواند تشخیص و درمان را پیچیدهتر کند. زنان ممکن است به جای درد شدید قفسه سینه، علائمی مانند خستگی، درد در ناحیه گردن یا شانه، تنگی نفس یا تهوع را تجربه کنند. آگاهی از این علائم و مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم غیرعادی میتواند به تشخیص سریعتر و درمان مؤثرتر کمک کند. حفظ سلامتی قلب از طریق تغذیه مناسب، ورزش منظم، مدیریت استرس و کمک گرفتن از پرستار بیمار نیز نقش کلیدی در پیشگیری از بیماریهای قلبی ایفا میکند.
سوالات متداول
علائم heart attack در زنان چیست؟
علائم ممکن است با مردان متفاوت باشد. علاوه بر درد قفسه سینه، زنان ممکن است علائمی مانند درد یا فشار در قسمت بالای شکم، فک، گردن، یا پشت، تنگی نفس، تعریق غیرمعمول، خستگی شدید و حالت تهوع را تجربه کنند.
چه عواملی باعث افزایش خطر حمله قلبی در زنان میشود؟
عوامل مختلفی میتوانند خطر حمله در زنان را افزایش دهند، از جمله فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا، سیگار کشیدن، چاقی، کمتحرکی، استرس و سابقه خانوادگی بیماری قلبی. همچنین، یائسگی نیز ممکن است به دلیل کاهش هورمون استروژن، خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.
آیا زنان جوان هم ممکن است دچار heart attack شوند؟
بله، اگرچه حمله قلبی در زنان جوان کمتر شایع است، اما امکان وقوع آن وجود دارد. عواملی مانند سابقه خانوادگی بیماری قلبی، اختلالات خودایمنی، مصرف سیگار و قرصهای ضدبارداری ممکن است خطر حمله قلبی در زنان جوان را افزایش دهد.
چگونه میتوان خطر حمله قلبی در زنان را کاهش داد؟
برای کاهش خطر حمله، زنان باید سبک زندگی سالمی را دنبال کنند. این شامل رژیم غذایی متعادل و کمچرب، ورزش منظم، کنترل وزن، ترک سیگار، مدیریت استرس، و کنترل بیماریهای مرتبط مانند دیابت و فشار خون بالا میشود. همچنین، معاینات منظم پزشکی و مشاوره با پزشک نیز برای پیشگیری اهمیت دارد.