پسوریازیس چیست؟ دلایل، انواع و روش های درمان آن

اگر با بیماری‌های خودایمنی آشنا باشید، احتمالاً نام پسوریازیس به گوشتان خورده است. این بیماری یکی از اختلالات خودایمنی پوستی است که باعث افزایش سرعت تولید سلول‌های پوستی می‌شود. اگر خودتان یا یکی از نزدیکانتان به این بیماری مبتلا هستید، حتماً می‌دانید که عدم توجه به روش‌های درمانی می‌تواند منجر به بروز مشکلات و عوارض جدی‌تری شود.

اما این وضعیت چگونه به وجود می‌آید؟ برای درمان آن چه گزینه‌هایی وجود دارد و آیا امکان پیشگیری از ابتلا به این بیماری وجود دارد؟ اگر این سوالات برایتان مطرح شده، با ما همراه باشید و ادامه مطلب را مطالعه کنید تا پاسخ‌های لازم را پیدا کنید. فراموش نکنید که پرستار بیمار برای شخص مبتلا به صدفک استخدام می‌کنید، باید اطلاعات لازم در مورد این بیماری را داشته باشد.

پسوریازیس چیست؟

پسوریازیس که به نام‌های بیماری صدفی یا صدفک نیز شناخته می‌شود، نوعی اختلال پوستی است که موجب می‌شود سلول‌های پوست به طور غیرعادی و تا ۱۰ برابر سریع‌تر از حد معمول رشد کنند. به طور طبیعی، سلول‌های پوست هر ۱۰ تا ۳۰ روز یک بار تجدید می‌شوند، اما در افراد مبتلا به این عارضه، این فرآیند به حدود ۳ تا ۴ روز کاهش می‌یابد.

این بیماری باعث ایجاد لکه‌های قرمزرنگ و ناهموار روی پوست می‌شود که بر روی آن‌ها پوسته‌های سفیدی قرار دارد. این لکه‌ها می‌توانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند، اما معمولاً بیشتر در نواحی مانند پوست سر، آرنج، زانو و کمر قابل مشاهده هستند. پسوریازیس یک بیماری مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. شواهد ظاهری این بیماری بسیار شبیه اگزمای پوستی است.

معمولاً این عارضه در اوایل سنین بزرگسالی نمایان می‌شود. در بسیاری از موارد، این عارضه تنها چند ناحیه را درگیر می‌کند، اما در موارد شدید، می‌تواند بخش‌های وسیعی از بدن را تحت تأثیر قرار دهد. این عارضه، دوره‌های مختلفی را تجربه می‌کند؛ به این معنا که ممکن است به مدت چند هفته یا چند ماه تشدید شده و سپس بهبود یابد یا حتی به طور کامل برطرف شون.

انواع پسوریازیس

پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن است که انواع مختلفی دارد. در ادامه به شرح هر یک از این انواع می‌پردازیم.

• پسوریازیس سر:
  این نوع صدفک به پوست سر محدود می‌شود و معمولاً به صورت فلس‌های نقره‌ای رنگ که ممکن است خارش و التهاب به همراه داشته باشند، ظاهر می‌شود. در برخی موارد، می‌تواند به دیگر نواحی اطراف سر مانند خط رویش مو نیز گسترش یابد.
• پسوریازیس تناسلی:
  این نوع Psoriasis به ناحیه تناسلی و اطراف آن محدود می‌شود. ممکن است علائمی مانند لکه‌های قرمز، پوسته‌پوسته شدن، و خارش در این ناحیه ایجاد کند. درمان ممکن است شامل کرم‌های موضعی خاص و رعایت بهداشت مناسب باشد.
• پسوریازیس کف پا:
  این نوع صدفک در کف پا و معمولاً در قسمت پاشنه یا جلوی پا ظاهر می‌شود. علائم ممکن است شامل فلس‌های خشک و ضخیم، ترک‌های دردناک و التهاب باشد. این وضعیت می‌تواند در راه رفتن و انجام فعالیت‌های روزمره مشکل ایجاد کند.
• پسوریازیس چشم:
  این نوع Psoriasis نادرتر است و می‌تواند نواحی اطراف چشم، پلک‌ها یا ملتحمه را تحت تاثیر قرار دهد. علائم شامل التهاب، قرمزی، و گاهی خارش یا سوزش در ناحیه چشم است. درمان به طور معمول شامل استفاده از داروهای موضعی و مراقبت‌های ویژه برای چشم‌ها است.
• پسوریازیس پلاکی:
  این نوع صدفک، شایع‌ترین فرم آن به شمار می‌رود و باعث ایجاد لکه‌های قرمز، خشکی و برآمده روی پوست می‌شود. این ضایعات معمولاً با پوسته‌های نقره‌ای پوشانده شده‌اند و ممکن است خارش یا حساسیت در نواحی affected ایجاد کنند. معمولاً این پلاک‌ها در نواحی مانند آرنج‌ها، زانوها، کمر و پوست سر دیده می‌شوند و اندازه و وسعت آن‌ها ممکن است متفاوت باشد.
• پسوریازیس ناخن:
  این نوع Psoriasis می‌تواند بر روی ناخن‌ها و انگشتان تأثیر بگذارد و باعث ایجاد حفره‌هایی در سطح ناخن، تغییر شکل و رنگ آن شود. در موارد شدید، ممکن است ناخن‌ها از بستر خود جدا شده و حتی بشکنند.
• پسوریازیس گوتات:
  این نوع صدفک معمولاً به دنبال یک عفونت باکتریایی مانند گلودرد، بروز می‌کند. ضایعات آن به شکل دانه‌های کوچک و قطره‌ای، معمولاً بر روی تنه، بازوها و پاها دیده می‌شوند.
• پسوریازیس معکوس:
  این نوع Psoriasis عمدتاً در نواحی چین‌خورده مانند کشاله‌های ران، باسن و زیر سینه‌ها ایجاد می‌شود. ضایعات آن معمولاً صاف و قرمز هستند و می‌توانند با اصطکاک و تعریق تشدید شوند. عفونت‌های قارچی نیز می‌توانند عاملی برای بروز این نوع عارضه باشند.
• پسوریازیس پوسچولار:
  پوسچولار به عنوان نوع نادر صدفک، باعث بروز ضایعات چرکی می‌شود. این ضایعات می‌توانند به صورت گسترده (صدفک پوسچولار عمومی) یا در نواحی کوچکتر، مانند کف دست‌ها و پاها، ظاهر شوند.
• پسوریازیس اریتودرمیک:
  این نوع از Psoriasis، کمترین شیوع را دارد و می‌تواند سطح وسیعی از بدن را با بثورات قرمز شدید بپوشاند که ممکن است با خارش یا سوزش شدید همراه باشد.
• آرتروز پسوریازیس:
  این نوع صدفک، موجب تورم و درد در مفاصل می‌شود و نوعی از آرتروز به شمار می‌آید. در برخی موارد، علائم مفصلی می‌تواند نخستین یا تنها نشانه Psoriasis باشند. تخمین زده می‌شود که بین ۱۰ تا ۳۰ درصد از افراد مبتلا به این عارضه نیز ممکن است دچار آرتروز صدفک شوند.

این تنوع در بیماری، نشان از پیچیدگی و نیاز به درمان‌های متناسب با هر نوع دارد.

علائم پسوریازیس

پسوریازیس یک اختلال پوستی است که می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما معمولاً در اوایل بزرگسالی شروع می‌شود. تقریباً ۱۵ درصد از افرادی که به این عارضه مبتلا هستند، به نوعی بیماری مفصلی نیز دچار می‌شوند. علت خارش بدن در سالمندان نیز می تواند از علائم این بیماری باشد.

شدت علائم این بیماری می‌تواند بسیار متنوع باشد، از موارد خفیف که تنها بخش‌های محدودی از پوست را درگیر می‌کنند تا حالات شدید که با پلاک‌های بزرگ و ضخیم و پوست قرمز و ملتهب همراه بوده و می‌توانند به تمام بدن گسترش یابند. علائم و نشانه‌های این عارضه در هر فرد متفاوت است و بسته به نوع این بیماری می‌تواند تغییر کند. با این وجود، علائم رایج شامل موارد زیر است:

• بروز پلاک‌های ملتهب، برآمده و قرمز روی پوست
• ایجاد بثورات پوستی و پلاک‌های قرمز که با پوسته‌های ضخیم و نقره‌ای پوشانده شده‌اند
• مشاهده لکه‌های کوچک پوسته‌پوسته که معمولاً در کودکان می‌بینیم؛ این لکه‌ها می‌توانند از تکه‌های کوچک شوره سر مانند تا فوران‌های وسیع متغیر باشند.
• پوستی خشک و ترک‌خورده که احتمال خونریزی آن وجود دارد
• احساس خارش، سوزش یا درد در نواحی اطراف ضایعات
• ناخن‌های ضخیم و فرورفته
• احساس سفتی و تورم در مفاصل به همراه درد

مهم است بدانیم همه‌ی افراد ممکن است تمام این علائم را تجربه نکنند و اگر کسی به انواعِ کمترشایع پسوریازیس مبتلا باشد، ممکن است با علائم متفاوتی روبه‌رو شود. به طور معمول، انواع مختلف این عارضه ممکن است به مدت چند هفته یا چند ماه فعال شوند و سپس به تدریج کاهش یافته یا به صورت کامل بهبود یابند. علائم بیماری های خود ایمنی با احتمال بیشتری برگشت پذیر هستند (به جز دیابت نوع 1) مثلا علائم ام اس بعد از شروع درمان ناپدید می شود و دوباره عود میکند و این درمان شدن و عود کردن های مکرر است که بیماران را آزار می دهد.

این ضایعات می‌توانند در هر نقطه‌ای از بدن ظاهر شوند، اما غالباً در نواحی مانند آرنج و زانو بیشتر دیده می‌شوند. همچنین، افرادی که به این عارضه مبتلا هستند، ممکن است با مشکلات دیگری همچون بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، بیماری‌های التهابی روده، فشار خون بالا، اختلالات کبدی و آرتریت (التهاب مفصل) مواجه شوند.

درمان قطعی پسوریازیس

اگر به ابتلا به بیماری پسوریازیس مشکوک هستید، برای تشخیص و درمان فوری به پزشک مراجعه کنید. تشخیص این بیماری منوط به ارزیابی دقیق وضعیت پوست است و در صورت تشخیص مثبت، بخش‌هایی از پوست ممکن است تحت آزمایش میکروسکوپی قرار گیرند.

هدف اصلی در درمان این عارضه، کاهش رشد سلول‌های پوستی است. این بیماری به طور کامل قابل درمان نیست، اما می‌توان علائم آن را به خوبی کنترل کرد. درمان معمولاً با مشاوره و تحت نظر پزشک آغاز می‌شود و ممکن است شامل داروهایی به صورت موضعی و خوراکی باشد. انتخاب نوع درمان و میزان داروی مورد نیاز بستگی به سن بیمار و شدت بیماری دارد.

قاتل پسوریازیس

درمان‌های پسوریازیس به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• درمان‌های موضعی: این نوع درمان شامل کرم‌ها و پمادهایی است که به طور مستقیم بر روی پوست بیمار استفاده می‌شود.
• نور درمانی: در این شیوه، پوست به انواع معینی از پرتوهای ماورای بنفش exposure داده می‌شود.
• درمان هدفمند: این درمان شامل استفاده از داروهای خوراکی و تزریقی برای کنترل این عارضه است.

یکی دیگر از روش‌های ساده برای مدیریت این عارضه، استفاده از مرطوب‌کننده‌ها است. هرچند که این محصولات در شرایط حاد تأثیر چندانی ندارند، اما در موارد خفیف می‌توانند از خشکی، ایجاد پوسته و ترک خوردن پوست جلوگیری کنند. در مواقع شدیدتر، داروهای موضعی شامل کرم‌ها و پمادهایی با بار نفتی مانند دیررانول، تزارتون و ترکیبات ویتامین D نظیر کلسپتریول، کلسیتریول یا تاکالسیتول تجویز می‌شود. همچنین، استفاده از پمادهایی که حاوی کورتیکواستروئید هستند نیز متداول است خواص امگا 3 هم ضد پسوریازیس است.

سیکلوسپورین به عنوان یک گزینه درمان مؤثر برای بیماران مبتلا به پسوریازیس شدید و ناتوان‌کننده شناخته شده است و اثرات آن به سرعت ظاهر می‌شود. در مطالعات بالینی نشان داده شده است که 80 تا 90 درصد از بیمارانی که در مدت 12 تا 16 هفته تحت درمان با سیکلوسپورین قرار گرفتند، بهبود قابل توجهی را تجربه کردند. این دارو به‌خصوص برای دوره‌های کوتاه‌مدت بین 12 تا 16 هفته توصیه می‌شود. همچنین، استفاده از پماد هیدروکینون با غلظت 4 درصد می‌تواند به کاهش لکه‌های پوستی ناشی از این بیماری کمک کند.

بهترین پماد برای درمان پسوریازیس

کرم‌ها و پمادهایی که به طور مستقیم بر روی پوست مالیده می‌شوند، مانند کلسیدرم، می‌توانند در درمان پسوریازیس خفیف تا متوسط مؤثر باشند. با این حال، در موارد شدیدتر ممکن است نیاز باشد این کرم‌ها با داروهای خوراکی یا نور درمانی ترکیب شوند. درمان‌های موضعی این عارضه به شرح زیر هستند:

• قطران زغال‌سنگ:
  این ماده به کاهش خارش، التهاب و پوسته‌پوسته شدن کمک می‌کند. اما ممکن است باعث تحریک پوست، کثیفی بر روی لباس یا ملافه شود و بوی قوی‌ای داشته باشد. قطران زغال‌سنگ به صورت شامپو، کرم و روغن در دسترس است و می‌تواند با نسخه پزشک در غلظت‌های بالاتری تجویز شود. استفاده از این درمان برای زنان باردار یا شیرده توصیه نمی‌شود.
• مرطوب‌کننده‌ها:
  کرم‌های مرطوب‌کننده به تنهایی صدفک را درمان نمی‌کنند، اما می‌توانند خارش، پوسته‌پوسته شدن و خشکی پوست را کاهش دهند. مرطوب‌کننده‌ها به ویژه در پایه پماد، معمولاً تأثیر بیشتری دارند و باید بلافاصله پس از دوش گرفتن استفاده شوند.
• آنالوگ‌های ویتامین D:
  این ترکیبات مصنوعی ویتامین D به کاهش رشد سلول‌های پوست کمک می‌کنند. کلسی‌پوترین (Dovonex) یک کرم یا محلولی است که با استفاده از ویتامین D برای درمان Psoriasis خفیف تا متوسط به کار می‌رود. ممکن است این دارو باعث تحریک پوست گردد. کلسی‌تریول نیز در دسترس است و به احتمال زیاد دارای عوارض کمتر بوده و به اندازه کلسی‌پوترین مؤثر است.
• پماد آنترالین:
  این دارو به کاهش رشد سلول‌های پوست کمک می‌کند و همچنین می‌تواند پوسته‌ها را از بین ببرد و پوست را نرم‌تر کند. با این حال، آنترالین ممکن است باعث تحریک پوست شود، بنابراین باید به مدت محدود بر روی پوست استفاده شده و پس از مدتی شسته شود. همچنین، پماد بتامتازون به عنوان یک روش درمانی مؤثر شناخته می‌شود.
• کورتیکواستروئیدهای موضعی:
  این داروها معمولاً به عنوان درمان‌هایی برای پسوریازیس خفیف تا متوسط تجویز می‌شوند و به کاهش التهاب و خارش کمک می‌کنند. پمادهای کورتیکواستروئیدی خفیف معمولاً برای نواحی حساس همچون صورت و چین‌های پوستی توصیه می‌شوند. پزشکان ممکن است پمادهای قوی‌تر را برای نواحی کوچک‌تر، کمتر حساس یا مقاوم به درمان تجویز کنند. استفاده طولانی‌مدت یا بیش از حد از کورتیکواستروئیدهای قوی می‌تواند به نازک شدن پوست و سایر عوارض منجر شود. به همین دلیل، معمولاً بهتر است از آن‌ها به عنوان درمان‌های کوتاه‌مدت استفاده کرد.
• رتینوئیدهای موضعی:
  این دسته از داروها، مشتقات ویتامین A هستند که می‌توانند التهاب را کاهش دهند. عوارض جانبی شایع این داروها تحریک پوست بوده و ممکن است حساسیت به نور خورشید را نیز افزایش دهند؛ بنابراین توصیه می‌شود هنگام استفاده از این داروها، از کرم ضدآفتاب استفاده شود. اگر حالت تهوع در بارداری، باردار یا شیرده هستید یا قصد بارداری دارید، از مصرف تزاروتن خودداری کنید.
• اسید سالیسیلیک:
  این ترکیب که به صورت بدون نسخه و با نسخه در دسترس است، به حذف سلول‌های مرده پوست و کاهش پوسته‌پوسته شدن کمک می‌کند و گاهی با داروهای دیگر همچون کورتیکواستروئیدها ترکیب می‌شود تا اثر بخشی آن افزایش یابد. اسید سالیسیلیک در شامپوها و لوسیون‌ها برای درمان پسوریازیس پوست موجود است.
• مهارکننده‌های کلسینورین:
  این داروها، شامل تاکرولیموس و پیمکورولیموس، به کاهش التهاب و ایجاد پلاک می‌پردازند. به دلیل بالا بودن خطر ابتلا به سرطان پوست و مشکلاتی مانند ریزش موی شدید در زنان، این داروها معمولاً برای استفاده طولانی‌مدت توصیه نمی‌شوند. آن‌ها می‌توانند در نواحی حساس از پوست، مانند اطراف چشم، مفید باشند.

به طور کلی، درمان‌های متنوعی برای Psoriasis وجود دارد و انتخاب درمان مناسب باید با مشورت پزشک انجام شود.

بهترین شامپو برای پسوریازیس پوست سر

برای درمان پسوریازیس در ناحیه سر، لوسیون‌های خاصی که حاوی اسید سالیسیلیک، زغال، گوگرد و کورتیکواستروئید هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. شامپوهای ضد شوره و مواد حاوی ویتامین D نیز می‌توانند به بهبود وضعیت پوست سر کمک کنند. فتوتراپی یا استفاده از اشعه ماورای بنفش برای کمک به درمان Psoriasis، در مراکز تخصصی پوست انجام می‌گیرد. همچنین نور طبیعی خورشید به عنوان یک درمان مفید شناخته شده که می‌تواند رشد سریع سلولی را کاهش دهد. در موارد شدید و پیشرفته بیماری، نیز از داروهای ایمنی استفاده می‌شود.

درمان طب سنتی پسوریازیس

در درمان این عارضه، استفاده از گیاهان دارویی به‌صورت خوراکی و موضعی بسیار رایج است. برخی از این گیاهان شامل آلوئه‌ورا، سرکه سیب، کپسایسین (ماده‌ای طبیعی که در فلفل قرمز یافت می‌شود)، روغن گیاه امو، روغن گل مغربی، جو دوسر و روغن درخت چای هستند که در بهبود وضعیت بیماران این عارضه مؤثر بوده‌اند.

عسل:
عسل و موم زنبور عسل به عنوان درمان‌های طبیعی در مبارزه با درماتیت آتوپیک و پسوریازیس شناخته می‌شوند. عسل به‌خاطر خواص ضد التهابی‌اش می‌تواند در تسکین بیماری‌های پوستی همچون آکنه و Psoriasis مؤثر باشد و همچنین از ترک‌خوردگی و آسیب‌های جزئی پوست محافظت کند.

سرکه سیب:
سرکه سیب به عنوان یک درمان قدیمی برای کاهش التهاب و خارش ناشی از این عارضه شناخته می‌شود. خواص ضدعفونی‌کننده این ماده به از بین بردن باکتری‌ها و میکروب‌ها کمک می‌کند. برای استفاده می‌توانید یک توپ پنبه‌ای را به چند قطره سرکه سیب آغشته کرده و با احتیاط بر روی ناحیه آسیب‌دیده بمالید.

خاکشیر:
دانه‌های خاکشیر، سرشار از ویتامین‌های مهمی مانند C و K، اسید فولیک و آهن هستند. این دانه‌ها می‌توانند به کاهش لکه‌های قرمز و خشکی پوست کمک کنند و همچنین به جلوگیری از تشکیل چرک روزاسه و کاهش خارش پوست منجر شوند. روغن سیاه‌دانه نیز می‌تواند به عنوان یک درمان مؤثر برای کاهش علائم این بیماری در نظر گرفته شود.

حنا:
حنا به عنوان یک روش خانگی برای درمان بیماری‌های مربوط به مو و پوست سر شناخته می‌شود. این ماده نه تنها در درمان شوره سر و ریزش مو مفید است بلکه به‌دلیل خواص ضد قارچی‌اش، می‌تواند به کاهش علائم این عارضه نیز کمک کند.

پیاز:
آب پیاز به افرادی که مستعد آلرژی، Psoriasis یا اگزما هستند توصیه نمی‌شود زیرا استفاده بیش از حد از آن ممکن است موجب حساسیت پوست سر و تشدید ریزش مو گردد. به طور کلی، استفاده از این درمان‌های گیاهی می‌تواند به بهبود وضعیت بیماران این عارضه کمک کند، اما پیش از استفاده از هر یک از آن‌ها، مشاوره با پزشک متخصص الزامی است.

درمان پسوریازیس با ادرار

درمان پسوریازیس با ادرار یکی از روش‌های غیررسمی و بحث‌برانگیز است که برخی افراد ادعا می‌کنند می‌تواند در کنترل علائم این بیماری جلدی مؤثر باشد. این روش شامل استعمال ادرار به شکل‌های مختلف، از جمله مالیدن آن روی پوست یا استفاده در حمام است. با این حال، شواهد علمی و پزشکی کافی برای تأیید اثربخشی این روش وجود ندارد.

این عارضه یک بیماری مزمن است که نیاز به درمان‌های مؤثر و مطمئن دارد. درمان‌های متعارف شامل کرم‌ها و داروهای موضعی، درمان‌های سیستمیک و روش‌های نور درمانی هستند. در صورتی که به صدفک مبتلا هستید، بهتر است به متخصص پوست مراجعه کنید تا درمان‌های مناسب و مبتنی بر شواهد را دریافت کنید.

همیشه قبل از استفاده از هر نوع درمان غیرمتعارف، با یک پزشک مشورت کنید تا از ایمنی و اثر بخشی آن اطمینان حاصل کنید.

علت پسوریازیس

Psoriasis به عنوان یک اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن شناخته می‌شود که منجر به بازسازی سریع‌تر از حد طبیعی پوست می‌گردد.  در شایع‌ترین نوع این بیماری، معروف به پسوریازیس پلاکی، این سرعت زیاد تولید سلول‌ها موجب تشکیل لکه‌ها و پوسته‌های قرمز رنگ بر روی پوست می‌شود. مثلا بیماری بهجت نیز یک نوع خودایمنی محسوب می شود که بعضا عوارضی شبیه به این بیماری دارد.

دقیقاً مشخص نیست که چه عواملی به اختلال در عملکرد سیستم ایمنی افراد منجر می‌شود. محققان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد این وضعیت نقش دارند. هر فردی ممکن است به این عارضه دچار شود، و تقریباً یک سوم از مبتلایان از دوران کودکی علائم این بیماری را تجربه می‌کنند. عوامل زیر می‌توانند احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش دهند:

1. سابقه خانوادگی: افرادی که یکی از والدین آن‌ها به پسوریازیس مبتلا است، بیشتر در معرض خطر این بیماری قرار دارند. اگر هر دو والد دچار این بیماری باشند، احتمال ابتلا حتی بیشتر خواهد بود. گرچه این عارضه معمولاً در خانواده‌ها شایع است، اما نسل‌های بعدی ممکن است به آن مبتلا نشوند. برای مثال، پدربزرگ و نوه ممکن است این بیماری را تجربه کنند، در حالی که مادر نوه حتماً دچار آن نخواهد شد.
2. استرس و فشار روانی: استرس می‌تواند تأثیر منفی بر سیستم ایمنی داشته باشد، سطح بالای استرس ممکن است خطر ابتلا به این عارضه را زیاد کند.
3. سیگار کشیدن: این عادت نه تنها خطر بروز این بیماری را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند شدت علائم را نیز تشدید کند. همچنین ممکن است در آغاز بیماری نیز نقش داشته باشد.

علاوه بر این، بسیاری از افرادی که مستعد ابتلا به این عارضه هستند، ممکن است سال‌ها در کمال سلامت زندگی کرده و هیچ نشانه‌ای از این بیماری نداشته باشند تا اینکه عوامل محیطی خاصی آن را تحریک کند. این عوامل محرک می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• عفونت‌ها (مانند عفونت‌های استرپتوکوکی یا عفونت‌های پوستی)
• تغییرات آب و هوایی، به ویژه در زمان سردی و خشکی
• آسیب به پوست (مانند بریدگی، خراش، گزش حشرات یا سوختگی ناشی از آفتاب)

به نقل از mayoclinic :

تصور می شود که پسوریازیس یک مشکل سیستم ایمنی است که باعث می شود سلول های پوست سریعتر از حد معمول رشد کنند. در رایج‌ترین نوع پسوریازیس که به عنوان پسوریازیس پلاکی شناخته می‌شود، این تغییر سریع سلول‌ها منجر به ایجاد لکه‌های خشک و پوسته‌دار می‌شود.

علت پسوریازیس به طور کامل شناخته نشده است. تصور می شود که این یک مشکل سیستم ایمنی است که در آن سلول های مبارزه کننده با عفونت به اشتباه به سلول های پوست سالم حمله می کنند. محققان معتقدند که هم ژنتیک و هم عوامل محیطی در این امر نقش دارند. این وضعیت مسری نیست.

نحوه ایجاد پسوریازیس

پسوریازیس یک اختلال پوستی بوده که به طور کامل علت آن مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد به مشکلات مرتبط با سیستم ایمنی و تغییرات فعالیت سلول‌های لنفوسیت T و نوتروفیل‌ها بستگی دارد. در واقع، این عارضه به عنوان یک بیماری خودایمنی شناخته می‌شود که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های سالم حمله می‌کند.

در این بیماری، سلول‌های سفید خون به نام لنفوسیت‌های T، به طور غیرطبیعی به سلول‌های پوست حمله‌ور می‌شوند. در حالت عادی، وظیفه این سلول‌ها محافظت از بدن در برابر عوامل خارجی نظیر ویروس‌ها و باکتری‌ها است. اما در مبتلایان به پسوریازیس، این سلول‌ها به سلول‌های سالم پوست حمله کرده و مانند زمانی که بدن به زخم یا عفونت پاسخ می‌دهد، این فرایند را آغاز می‌کنند.

فعالیت بیش‌ازحد سلول‌های T موجب افزایش تولید سلول‌های جدید پوست و همچنین افزایش دیگر سلول‌های ایمنی، به ویژه نوتروفیل‌ها می‌شود. این اتفاق سبب بروز قرمزی و گاهی ضایعاتی با محتوای چرکی می‌گردد. عروق خونی گشاد شده در نواحی آسیب‌دیده نیز موجب گرم شدن و قرمزی در این نواحی می‌شود.

این چرخه موجب می‌شود که سلول‌های پوستی جدید به سرعت تولید و به سطح پوست منتقل شوند؛ این روند معمولاً در طی چند روز به جای چند هفته اتفاق می‌افتد. در اینجا، این سلول‌ها تجمع یافته و پلاک‌های ضخیم و پوسته‌دار را بر روی پوست ایجاد می‌کنند. اگر درمان مناسب انجام نشود، این چرخه ادامه خواهد یافت. هرچند که پدیده‌های ناشی از اختلال مربوط به عملکرد سلول‌های T در بدن افراد مبتلا به این بیماری به وضوح درک نشده است، محققان این حوزه باور دارند که عوامل ژنتیکی و همچنین محیطی، هر دو در بحث ایجاد این بیماری نقش دارند.

عوارض پسوریازیس

پسوریازیس یک بیماری خودایمنی مزمن است که بر روی پوست تأثیر می‌گذارد و می‌تواند عوارض جسمی و روانی زیادی داشته باشد. این بیماری به صورت ضایعات قرمز رنگ و پوسته‌دار در نواحی مختلف بدن، از جمله کف دست‌ها، زانوها و ناحیه سر ظاهر می‌شود. عوارض و تأثیرات این عارضه می‌تواند زندگی روزمره فرد را تحت‌الشعاع قرار دهد.

یکی از عوارض شایع این عارضه، خارش و سوزش پوست است. این علائم می‌توانند باعث ناراحتی و عدم راحتی در فعالیت‌های روزمره فرد شوند. در بسیاری از موارد، فرد به طور ناخودآگاه به نواحی مبتلا خراش می‌زند که این عمل ممکن است به عفونت‌های ثانویه منجر شود و به تشدید وضعیت پوست منجر گردد.

علاوه بر عوارض جسمی، این عارضه می‌تواند تأثیرات روانی و اجتماعی قابل توجهی نیز داشته باشد. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری با احساس تنهایی، افسردگی و اضطراب مواجه هستند. این مشکلات روانی می‌توانند ناشی از نگاه‌ دیگران به ضایعات پوستی و همچنین محدودیت‌هایی باشد که فرد به دلیل بیماریش در فعالیت‌های اجتماعی و شغلی تجربه می‌کند.

از دیگر عوارض جدی این عارضه، می‌توان به آرتریت اشاره کرد. این نوع آرتریت می‌تواند باعث التهاب و درد در مفاصل شود و ممکن است به تدریج به کاهش توان حرکتی فرد منجر گردد. در برخی موارد، آرتریت می‌تواند به تخریب مفاصل و ناتوانی دائمی منجر شود.

پسوریازیس همچنین با عوارض پزشکی دیگری مرتبط است، از جمله افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و بیماری‌های خودایمنی دیگر. این شرایط می‌توانند به مراتب کیفیت زندگی فرد را کاهش دهند و نیاز به مراقبت‌های پزشکی بیشتری را ایجاد کنند.

درمان این عارضه معمولاً شامل داروهای موضعی، درمان‌های سیستمیک و نوروتراپی می‌شود. هدف از درمان کاهش علائم، بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از عوارض بیشتر است. با این حال، این بیماری هنوز هم به طور کامل قابل درمان نیست و دوره‌های عود آن برای بسیاری از بیماران چالش‌برانگیز است.

خلاصه این‌که، این عارضه یک بیماری مزمن است که نه تنها بر روی پوست تأثیر می‌گذارد، بلکه عوارض جسمی و روانی متعددی نیز به همراه دارد. این عوارض می‌توانند کیفیت زندگی افراد مبتلا را تحت‌الشعاع قرار دهند و نیاز به مدیریت و درمان مداوم داشته باشند. بنابراین، مهم است که افراد مبتلا به این عارضه، تحت نظارت پزشکان متخصص قرار گیرند و از حمایت‌های روانی و اجتماعی نیز بهره‌مند شوند.

آیا پسوریازیس سرطان است؟

تحقیقات اخیر نشان داده است که بیماری پسوریازیس می‌تواند احتمال توسعه برخی انواع سرطان را افزایش دهد. یک مطالعه جامع که شامل ۳۷ مقاله مختلف بود، نشان داد که افراد مبتلا به این عارضه در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان‌های مختلفی مانند سرطان‌های مربوط به دستگاه تنفسی فوقانی، دستگاه گوارش، کبد، ریه، پانکراس و دستگاه ادراری هستند. این تحقیقات همچنین بیان می‌کند که افراد مبتلا به این بیماری ممکن است کمی بیشتر از دیگران به لنفوم غیر هوچکین، لنفوم هوچکین و نوعی از سرطان خون مبتلا شوند.

در پژوهش دیگری، محققان به این نکته اشاره کردند که نرخ بروز سرطان در بین افرادی که به این عارضه دچار هستند، بالاتر است. این مطالعه نشان داد که افراد مبتلا به صدفک ممکن است بیشتر به سرطان‌های پوستی غیر ملانوم، لنفوم و همین‌طور سرطان‌های مربوط به حفره دهان، حنجره، حلق، روده بزرگ، ریه و کلیه دچار شوند.

اگر شما نیز به پسوریازیس مبتلا هستید، مهم است که اقداماتی برای مدیریت و کاهش خطر ابتلا به سرطان انجام دهید. توصیه می‌شود در این زمینه حتماً با یک متخصص پوست مشورت نمایید.

پسوریازیس معکوس چیست؟

پسوریازیس معکوس (Inverse Psoriasis) نوعی از بیماری Psoriasis است که به طور خاص بر روی نواحی تاخیری پوست مانند زیر بغل، ناحیه کشاله ران، ناحیه زیر پستان‌ها و سایر نقاطی که پوست بر روی هم قرار دارد، تأثیر می‌گذارد. این نوع از صدفک معمولاً به صورت لکه‌های قرمز و صاف، با لبه‌های مشخص و بدون پوسته ظاهر می‌شود. برخلاف سایر شکل‌های این عارضه که معمولاً با پوسته‌ریزی و خارش همراه هستند، این عارضه نوع معکوس معمولاً پوسته‌ریزی کمتری دارد و نشانه‌های آن ممکن است کمتر مشخص باشد.

اگرچه علت دقیق عارضه معکوس به طور کامل شناخته نشده است، اما محققان معتقدند که این بیماری به عوامل ژنتیکی، سیستم ایمنی و عوامل محیطی بستگی دارد. سیستم ایمنی بدن در افراد مبتلا به این عارضه بیش از حد فعال شده و باعث می‌شود که سلول‌های پوست به طور غیر طبیعی و سریع‌تر از معمول رشد کنند. عواملی مانند استرس، عفونت‌های باکتریایی و ویروسی و تغییرات هورمونی می‌توانند به بروز یا تشدید این نوع بیماری کمک کنند.

نشانه‌ها و علائم

نشانه‌های عارضه معکوس شامل لکه‌های قرمز، صاف و براق بر روی نواحی تنگ و مرطوب بدن است. این لکه‌ها معمولاً کندتر از دیگر اشکال صدفک گسترش می‌یابند و ممکن است به شدت خارش یا سوزش را تجربه کنند. به دلیل مرطوب بودن نواحی تحت تأثیر، ممکن است عفونت‌های ثانویه نیز در این نواحی رخ دهند. معمولاً این نوع پسوریازیس در سنین جوانی یا میانسالی مشاهده می‌شود و ممکن است در برخی موارد با دیگر اشکال صدفک ترکیب شود.

تشخیص این عارضه معکوس معمولاً با معاینه بالینی پوست و بررسی تاریخچه پزشکی بیمار انجام می‌شود. در برخی موارد، پزشک ممکن است بیوپسی پوست را توصیه کند تا دیگر بیماری‌های پوستی نظیر درماتیت، قارچ یا عفونت‌های باکتریایی را از نظر بالینی تشخیص دهد.

درمان

درمان عارضه معکوس ممکن است چالش‌برانگیز باشد، زیرا این نوع Psoriasis اغلب در نواحی مرطوب بدن رخ داده و استفاده از برخی درمان‌های موضعی ممکن است به سختی انجام شود. درمان‌ها شامل کرم‌ها و پمادهای کورتیکوستروئیدی، درمان‌های با نور و در برخی موارد داروهای سیستمیک است. علاوه بر درمان‌های پزشکی، اقدامات پیشگیرانه مانند حفظ بهداشت مناسب در نواحی تحت تأثیر، اجتناب از تمرینات ورزشی سنگین در شرایط گرم و مرطوب و استفاده از لباس‌های مناسب نیز می‌تواند به کاهش بروز علائم کمک کند.

عارضه معکوس یک نوع خاص از این عارضه است که بر نواحی مرطوب و تاخیری پوست تأثیر می‌گذارد. شناخت و درمان این بیماری با توجه به ویژگی‌های خاص آن از اهمیت بالایی برخوردار است. با پیگیری‌های پزشکی مناسب و تغییرات در سبک زندگی، می‌توان به مدیریت این بیماری کمک کرد و کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشید.

بهترین مواد غذایی برای پسوریازیس

برخی از مواد غذایی که می‌توانند به بهبود پسوریازیس کمک کنند عبارتند از: جوانه گندم، گوشت سفید و غذاهای دریایی، انواع حبوبات و غلات، قارچ، اسفناج و آجیل که همگی حاوی مقادیر قابل توجهی زینک هستند. غذاهایی مانند ماهی تن، ماهی سالمون، زرده تخم‌مرغ، پنیر سوئیسی، شیر و ماست غنی‌شده از ویتامین D برخوردارند که این ویتامین نیز برای بهبود این بیماری نقش مهمی دارد. همچنین، افزودن زردچوبه به رژیم غذایی می‌تواند به کنترل و بهبود وضعیت پوستی کمک کند.

بهترین نوشیدنی برای پسوریازیس

پسوریازیس که یک بیماری پوستی مزمن بوده، به روش‌های مختلف قابل درمان است. در کنار درمان‌های معمول، بسیاری از افراد به طب مکمل و سنتی نیز روی می‌آورند و به مصرف برخی نوشیدنی‌های خاص برای کنترل علائم این بیماری توجه می‌کنند.

نوشیدنی‌های تهیه شده از آلوئه‌ورا تأثیر مثبتی بر روی این بیماری دارند. یکی از این نوشیدنی‌ها شربت آلوئه‌ورا است، که می‌توان آن را با توجه به مواد موجود در خانه، به روش‌های مختلف تهیه کرد. اگر به شربت آلوئه‌ورا علاقه ندارید، می‌توانید از آبمیوه آلوئه‌ورا استفاده کنید که دارای خواص مفیدی برای پوست است.

علاوه بر این، شیر بادام نیز به عنوان یک نوشیدنی مناسب برای افرادی که با این عارضه دست و پنجه نرم می‌کنند شناخته می‌شود. این شیر غنی از ویتامین‌های B و E است که می‌تواند به تسریع در فرایند بهبود پوست کمک کند. همچنین، شیر بادام حاوی زینک، فسفر، پروتئین، منیزیم، پتاسیم، آهن و اسیدهای چرب غیر اشباع است که به سلامت پوست کمک می‌کند.

تفاوت پسوریازیس و درماتیت سبوره

متخصصان پوست با توجه به معاینه دقیق پوست و ناخن‌ها می‌توانند تشخیص دهند که آیا شما به پسوریازیس یا درماتیت سبورئیک مبتلا هستید. این دو بیماری از بیماری‌های شایع هستند که عموماً بر پوست سر تأثیر می‌گذارند و علائم مشابهی مانند قرمزی و پوسته‌ریزی دارند. معمولاً پوسته‌های مرتبط با Psoriasis، ضخیم‌تر و به نظر خشک‌تر از آنچه در درماتیت سبورئیک مشاهده می‌شود، هستند.

همچنین، ضایعات Psoriasis گرایش به گسترش به مناطق دیگر بالاتر از خط رویش مو دارند. برخلاف درماتیت سبورئیک که عمدتاً به ناحیه سر محدود می‌ماند، صدفک می‌تواند بیش از یک ناحیه از بدن را درگیر کند. به عنوان مثال، اگر شما دچار این عارضه در ناحیه سر باشید، ممکن است نشانه‌هایی از آن را در ابروها، زانوها، دست‌ها یا پاها نیز مشاهده کنید و تغییراتی همچون فرورفتگی در ناخن‌ها را نیز تجربه کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر مشکوک به ابتلا به پسوریازیس هستید، مهم است که به یک متخصص پوست و مو مراجعه کنید. این امر به ویژه در صورت وجود علائم زیر ضروری است:

• احساس ناراحتی و درد در نواحی affected
• دشواری در انجام فعالیت‌های روزمره
• نگرانی درباره ظاهر پوست خود
• بروز مشکلات مفصلی نظیر درد، تورم یا اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه

اگر علائم شما تشدید شد یا با وجود درمان تغییری نکردید، لازم است که به پزشک مراجعه کنید. ممکن است نیاز به داروهای متفاوت یا ترکیبی از درمان‌ها برای کنترل بیماری شما وجود داشته باشد.

سخن پایانی

پسوریازیس یکی از اختلالات خودایمنی پوستی است که در صورت تشخیص و درمان به موقع، می‌توان از پیشرفت و وخیم‌تر شدن آن جلوگیری کرد. درمان این بیماری می‌تواند به دو روش سیستمیک یا موضعی انجام شود. در موارد خفیف، معمولاً با استفاده از درمان‌های موضعی مثل کرم‌ها و پمادهای مخصوص، به سادگی می‌توان آن را کنترل کرد. اگر شما هم تجربه مبتلا شدن به این بیماری را داشته‌اید، خوشحال می‌شویم که نشانه‌ها و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

صدفک چیست؟

صدفک یک بیماری مزمن پوستی است که باعث ایجاد لکه‌های قرمز و خارش‌دار روی پوست می‌شود. این بیماری به دلیل افزایش سرعت رشد سلول‌های پوستی ایجاد شده که منجر به تشکیل پوسته‌های ضخیم و فلس‌دار می‌شود.

علائم پسوریازیس چیست؟

علائم معمولاً شامل لکه‌های قرمز رنگ، پوسته‌های نقره‌ای رنگ، خارش، خشکی پوست و گاهی درد است. این علائم می‌توانند در نقاط مختلف بدن، از جمله پوست سر، آرنج، زانو و کمر ظاهر شوند.

چه عواملی می‌توانند پسوریازیس را تشدید کنند؟

عواملی مانند استرس، عفونت‌ها، آب و هوا (به‌خصوص سرما و خشکی)، مصرف الکل، برخی داروها و سیگار کشیدن می‌توانند صدفک را تشدید کنند. همچنین، تغییرات هورمونی نیز می‌تواند در بروز و تشدید این بیماری تأثیرگذار باشد.

آیا پسوریازیس قابل درمان است؟

در حال حاضر، این بیماری قابل درمان نیست، اما می‌توان با استفاده از درمان‌های مختلف علائم آن را کنترل کرد. درمان‌ها شامل کرم‌ها و پمادهای موضعی، نور درمانی و داروهای خوراکی هستند که به کاهش التهاب و کنترل سرعت رشد سلول‌های پوستی کمک می‌کنند.

آیا پسوریازیس مسری است؟

نه، Psoriasis مسری نیست. این بیماری ناشی از عوامل ژنتیکی و ضعف سیستم ایمنی بوده و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود.