انکوپرزیس (Encopresis) به شرایطی اطلاق می شود که کودک در مکان هایی غیر از توالت اجابت مزاج و دفع مدفوع دارد . این مسئله یکی از چالش های بزرگ برای والدین کودک می باشد.ممکن است والدین تصور کنند که بچه‌هایی که در لباس خود مدفوع می کنند بدرفتار هستند یا یا برای استفاده از دستشویی تنبلی می کنند .
اما بسیاری از کودکان بزرگتر از چهار سال که لباس زیر خود را کثیف می کنند، به بیماری انکوپرزیس مبتلا هستند. آنها مشکلی در روده خود دارند که نیاز به رفتن به دستشویی را احساس نمی کنند . بنابراین آنها نمی توانند مدفوع خود را کنترل کنند.
انکوپرزیس یک بیماری نیست. این یک علامت است که ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد.
علائم و نشانه های انکوپرزیس چیست؟
در ابتدا، والدین ممکن است فکر کنند فرزندشان دچار یک اسهال ساده شده است. اما وقتی این اتفاق ادامه می‌یابد، واضح است که مشکل دیگری وجود دارد، به خصوص در شرایطی که کودک بیماری دیگری ندارد .
از آنجایی که تجمع مدفوع باعث کشیده شدن روده بزرگ می شود، اعصاب در انتقال این پیام که زمان انجام دفع مدفوع رسیده است به مغز رسیده مشکل دارند.
اگر مشکل درمان نشود، این مشکل بدتر می شود. سپس، کودکان ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند یا از درد شکم خود شکایت کنند.
دفع مدفوع بزرگ و سفت ممکن است باعث پارگی در پوست اطراف مقعد شود که خون روی مدفوع، دستمال توالت یا داخل توالت نشان دهنده این مشکل است .
والدین ممکن است متوجه شوند که کودک این مشکل خود را از والدین پنهان می کند یا آن را انکار می نماید . انکار ممکن است به دلیل این باشد که بچه ها نمی توانند با شرم و گناهی که در مورد این وضعیت احساس می کنند روبرو شوند. برخی حتی سعی می کنند زیر شلواری کثیف خود را از والدین پنهان کنند.
دلیل دیگر ممکن است علمی تر باشد: از آنجایی که مغز به بوی مدفوع عادت می کند، ممکن است کودک دیگر متوجه این بو نشود.
چه چیزی باعث انکوپرزیس می شود؟
بیشتر موارد انکوپرزیس به دلیل یبوست است. مدفوع در هنگام یبوست سفت، خشک و به سختی دفع می شود. بسیاری از بچه‌ها مدفوع خود را نگه می‌دارند تا از دردی که هنگام رفتن به دستشویی احساس می‌کنند اجتناب کنند، که زمینه را برای بدتر شدن شرایط فراهم می‌کند.
یبوست در کودکان
در مورد شکل و زمان دفع یک مدفوع “عادی” طیف وسیعی وجود دارد. گاهی یک کودک ممکن است یک یا دو بار در روز رفع مدفوع داشته باشد در حالی که کودک دیگر فقط سه یا چهار بار در هفته به دستشویی برود .
کودکی که هر 3 روز یکبار یک مدفوع نرم و متوسط را بدون هیچ مشکلی دفع می کند، یبوست ندارد. اما کودکی که مدفوع سخت (کوچک یا بزرگ) را یک روز در میان دفع می کند احتمالا یبوست دارد .
همینطور کودکی هر روز به دستشویی برود، اما فقط تکه های کوچک سفت را دفع می کند یبوست دارد و همیشه مدفوع در رکتوم او باقی می ماند.
علل مدفوع سفت می تواند شامل موارد زیر باشد:
رژیم غذایی نامتعادل
بیماری
ننوشیدن مایعات کافی
ترس از توالت در حین آموزش لگن
دسترسی محدود به توالت یا توالتی که خصوصی نیست (مانند مدرسه)
برخی از کودکان ممکن است پس از رویدادهای استرس زا در زندگی مانند طلاق والدین یا مرگ یکی از بستگان نزدیک دچار یبوست مزمن شوند.
جراحی رکتوم یا نقایص مادرزادی مانند بیماری هیرشپرونگ و اسپینا بیفیدا می تواند باعث یبوست یا انکوپرزیس بدون یبوست شود، اما این غیر معمول است.
عوارض انکوپرزیس
هنگامی که کودک مدفوع را نگه می دارد، مدفوع شروع به تجمع در رکتوم می کند و ممکن است به روده بزرگ برگردد – و یک چرخه ناراحت کننده شروع می شود.
وظیفه روده بزرگ این است که قبل از دفع ، آب از مدفوع خارج شود. هر چه مدفوع طولانی‌تر در آنجا گیر کند، آب بیشتری خارج می‌شود – و بیرون راندن مدفوع بزرگ و خشک سخت‌تر می‌شود.
مدفوع بزرگ همچنین روده بزرگ را کشیده و ماهیچه های آنجا را ضعیف می کند و بر اعصابی که به مغز کودک می گوید که زمان دستشویی رفتن است، تأثیر می گذارد.
سپس روده بزرگ نمی تواند مدفوع سخت را به راحتی بیرون براند و دفع آن دردناک است. بنابراین کودک اغلب با رقصیدن، روی هم گذاشتن پاها، یا راه رفتن روی نوک پا از رفتن به دستشویی برای دفع مدفوع اجتناب می کند.
با گذشت زمان، رکتوم و قسمت پایینی روده بزرگ به قدری پر می شود که کنترل برای نگه داشتن مدفوع توسط اسفنکتر (دریچه عضلانی که عبور مدفوع از مقعد را کنترل می کند) سخت می شود.
در این شرایط کودک شلوارش را کثیف کند همچنین ممکن است مدفوع نرمتر از اطراف توده بزرگ مدفوع نشت کند و هنگام شل شدن اسفنکتر، لباس زیر کودک را لکه دار کند.
در این شرایط کودک نمی‌توانند از این کثیف شدن جلوگیری کنند – و حتی تصوری از وقوع آن ندارند – زیرا اعصاب روده سیگنال‌هایی را ارسال نمی‌کنند که مغز دفع مدفوع را تنظیم و کنترل نماید.
پیشنهاد مقاله: کم وزنی نوزاد در بدو تولد: هر آنچه لازم است در این مورد بدانید
انکوپرزیس چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر کودک هر یک از علائم زیر را داشت با پزشک تماس بگیرید:
مشاهده مدفوع مایع در لباس زیر وقتی کودک بیمار نیست
دفع مدفوع سفت یا درد هنگام انجام مدفوع
گرفتگی توالت به دلیل سفتی مدفوع
شکم درد
از دست دادن اشتها
خون روی دستمال توالت هنگام پاک کردن بدن یا چکیدن خون داخل کاسه توالت
آلودگی و یبوست یکی از دلایل اصلی مراجعه کودکان به متخصص گوارش کودکان است.
انکوپرزیس چگونه درمان می شود؟
انکوپرزیس یک مسئله رفتاری یا فقدان ساده خودکنترلی نیست. تنبیه یا تحقیر کودک مبتلا به انکوپرزیس فقط اوضاع را بدتر می کند.
با پزشک کودک مشورت نمایید تا از این مشکل چالش برانگیز اما قابل درمان عبور کنید.
درمان در سه مرحله انجام می شود:
تخلیه رکتوم و کولون از مدفوع سخت اولین گام است. بسته به سن کودک و موارد دیگر، پزشک ممکن است داروهایی از جمله نرم کننده مدفوع، ملین ها و/یا تنقیه را توصیه کند. ملین و تنقیه را فقط با نسخه پزشک انجام بدهید. هرگز این درمان ها را بدون مشورت با پزشک خود در خانه انجام ندهید.
همچنین از والدین خواسته می‌شود که کودک حدود 5 تا 10 دقیقه روی توالت بنشیند. این کار به بچه‌ها کمک می‌کند تا یاد بگیرند که به احساس دستشویی رفتن توجه کنند.
.
به خاطر داشته باشید که عودها طبیعی هستند، بنابراین ناامید نشوید. ممکن است کودک در طول درمان دوباره یبوست بگیرد یا شلوارش را کثیف کند، به خصوص زمانی که استفاده از نرم کننده های مدفوع قطع شود .
یک راه خوب برای پیگیری پیشرفت فرزندتان، نگه داشتن یک تقویم مدفوع روزانه است. حتما به تعداد ، قوام (سخت، نرم، خشک) و اندازه (بزرگ، کوچک) مدفوع ها توجه داشته باشید و آنها را ثبت کنید.
صبر کلید درمان انکوپرزیس است. ممکن است چند ماه تا یک سال طول بکشد تا کولون کشیده شده به اندازه طبیعی خود بازگردد و اعصاب روده بزرگ دوباره موثر شوند.
اهمیت رژیم غذایی و ورزش
رژیم غذایی و ورزش در نرم نگه داشتن مدفوع و منظم نگه داشتن مدفوع بسیار مهم است. اطمینان حاصل کنید که کودک به مقدار زیادی غذاهای غنی از فیبر دریافت می کند.
میوه های تازه، میوه های خشک مانند آلو و کشمش، لوبیا خشک، سبزیجات و نان و غلات پرفیبر را سرو کنید. درمان موفقیت آمیز انکوپرزیس به حمایتی که کودک دریافت می کند بستگی دارد. برخی از والدین متوجه می شوند که تقویت مثبت به تشویق کودک در طول درمان کمک می کند.
به عنوان مثال، برای دفع مدفوع یا نشستن در توالت، یا مصرف دارو، یک ستاره یا برچسب به کودک پاداش بدهید .
کودک را سرزنش نکنید و فریاد نزنید – این کار فقط باعث می شود کودک احساس بدی داشته باشد و به مدیریت این وضعیت کمکی نمی کند.
با محبت فراوان، حمایت و اطمینان از اینکه او تنها کسی در جهان نیست که این مشکل را دارد، فرزند شما می تواند بر انکوپرزیس غلبه کند.
مرکز پرستاری زندگی برتر اکسین با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال ها تجربه در امر ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه روزی در خدمت همشهریان گرامی باشد.
کادر مجرب این مرکز در قالب پرستار سالمند ، پرستار بیمار و پرستار کودک همواره با در نظر گرفتن آخرین استانداردهای خدمات مراقبتی و پرستاری به ارائه خدمت پرداخته و آسایش و امنیت عزیزان شما را اولویت اصلی خویش قرار داده است.
برای دریافت اطلاعات بیشتر تنها کافی است که با کارشناسان این مرکز تماس حاصل نموده و مشاوره رایگان دریافت نمایید.
