از شایع ترین مشکلات نوزادان در بدو تولد، کم وزنی نوزاد یا Low Birth Weight است. وزن کم، یکی از مشکلاتی است که به دلایل مختلف ممکن است بروز نماید. اگر کودک شما هنگام تولد کمتر از 2.5 کیلوگرم (5.5 پوند) وزن داشته باشد، اصطلاح نوزاد کم وزن به او اطلاق می شود. اگر وزن کودک شما کمتر از 1.5 کیلوگرم است، ماما، پزشکان و پرستاران ممکن است او را نوزاد بسیار کم وزن توصیف کنند. این اتفاق می تواند برای نوزادانی رخ دهد که به صورت زودرس به دنیا می آیند یا آکنه نوزادی دارند. اگر نوزادی نارس بود، وضعیت جسمی او با نوزادانی که کوچک هستند، اما بین 37 هفته تا 42 هفته متولد می شوند (کامل)، متفاوت است.
نوزاد کم وزن
نوزاد کم وزن در هنگام تولد به نوزادی گفته میشود که وزن کمتری نسبت به استانداردها دارد. عوامل متعددی از جمله شرایط سلامتی مادر، تغذیه و مراقبتهای بارداری میتوانند بر وزن نوزاد تاثیر بگذارند. اصطلاح وزن کم هنگام تولد یا LBW به نوزادانی اشاره دارد که به دلیل این مشکلات، وزنشان کمتر از حد طبیعی است. این وضعیت میتواند خطراتی برای سلامتی نوزاد به همراه داشته باشد. توجه داشته باشید که پرستار کودک میتواند با پیگیریهای لازم، در حل این مشکل به شما کمک کند.
کم وزنی نوزاد به چه معناست؟
کم وزنی نوزاد به معنای تولد نوزادی است که وزن او کمتر از حد معمول در سن حاملگی مادر و همچنین مرحله رشد خود است. نوزادانی که با وزن زیر ۲.۵ کیلوگرم به دنیا میآیند، در دسته نوزادان کم وزن قرار میگیرند. جالب است که این گروه به سه دسته تقسیم میشود. نوزادانی با وزن بسیار کم هنگام تولد (زیر ۱.۵ کیلوگرم)، نوزادانی با وزن به شدت کم هنگام تولد (زیر ۱ کیلوگرم) و نوزادانی با وزن کم که دقیقاً زیر ۲.۵ کیلوگرم هستند.
نوزادانی که کمتر از این مقادیر به دنیا میآیند معمولاً نیاز به مراقبتهای ویژه دارند و معمولاً نوزادان نارس با چنین مشکلی روبرو هستند. البته باید بدانید که نوزادان کامل نیز در برخی شرایط ممکن است دچار کاهش وزن شوند. اینجاست که والدین در پی غذا برای وزن گیری کودک جهت جلوگیری از مشکلات آینده هستند.
علائم وزن کم در کودکان
کم وزنی نوزاد و کودک میتواند با علائم مختلفی رخ دهد. این علائم شامل مشکلاتی در رشد فیزیکی، اختلالات در عملکرد جسمی و روانی است.
- کاهش وزن و پایین بودن رشد قد و وزن: نوزادانی که وزن و قد آنها نسبت به سنشان کمتر از حد نرمال است، ممکن است نتوانند به موقع به مراحل رشد مورد انتظار دست یابند.
- ساختار اسکلتی و استخوانی ضعیف: وزن کم میتواند به ضعف در ساختار اسکلتی و استخوانی منجر شود که احتمالاً رشد مناسب استخوانها را تحت تأثیر قرار میدهد.
علت وزن نگرفتن نوزادان
عدم بهبود نوزاد کم وزن، میتواند به دلایل متعددی رخ دهد و به طور کلی بر رشد و سلامت نوزاد تأثیر بگذارد. یکی از علتهای عمده، مسائل ژنتیکی است که ممکن است بر رشد طبیعی نوزاد تأثیر بگذارد. زایمان زودرس نیز میتواند عاملی باشد که باعث کاهش وزن نوزاد شود چرا که نوزادان نارس معمولاً وزن کمتری دارند و ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای رسیدن به وزن نرمال داشته باشند.
همچنین، سوءتغذیه یکی دیگر از دلایل شایع است که میتواند منجر به وزن نگرفتن نوزاد شود و تأثیر منفی بر سیستم ایمنی و عمومی نوزاد داشته باشد. این وضعیت میتواند موجب ضعف در عملکرد سیستم دفاعی بدن شود و نوزاد را در معرض بیماریهای مختلف قرار دهد. اگر کودک دچار زردی غیر ویروسی هم بود، می توانید از درمان خانگی زردی نوزاد استفاده کنید.
به نقل از وبسایت healthline :
چه چیزی باعث وزن نگرفتن نوزاد می شود؟
این انبوهی از تغذیه، تعویض پوشک، و شبانه روزی است. به طور ناگهانی، شما از مرز 2 هفته گذشته اید و نگران هستید که کودکتان وزن اضافه نکند. حالا چی؟ برای افزایش وزن، کل کالری دریافتی کودک شما باید بیشتر از کالری مصرفی او باشد. سه دلیل وجود دارد که چرا افزایش وزن آرزو ممکن است اتفاق نیفتد:
آنها کالری کافی دریافت نمی کنند
آنها کالری دریافتی خود را جذب نمی کنند
آنها بیش از حد کالری می سوزانند
علت کم وزنی نوزاد در هنگام تولد چیست؟
دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است کودک در هنگام تولد کم وزن باشد. تجربه هر زن از بارداری متفاوت است و هر یک از ما یک ژن منحصر به فرد را به ارث می بریم که میتواند دلیل کم وزن شدن نوزاد در حین تولد باشد. در ادامه به عوامل مختلفی که روی وزن نوزاد تاثیر میگذارند، اشاره میکنیم:
- نوزادانی که از والدین سفیدپوست اروپایی متولد میشوند، نسبت به نوزادانی که از والدین با نژاد آسیایی، سیاه پوست یا مختلط متولد می شوند، دارای وزن کمتری هستند.
- والدینی که قد کوتاه تری دارند و وزن آنها کمتر از متوسط است یا خودشان از بدو تولد کم وزن بودند ، ممکن است فرزندان کم وزن تری داشته باشند.
- در مورد دوقلوها نیز معمولا این نوزادان کم وزن تر از سایر کودکان خواهند بود. این می تواند به این دلیل باشد که دوقلوها نسبت به نوزادان تنها، رشد کندتری دارند.
- نوزاد ممکن است به دلیل عارضه ای که در دوران بارداری مادر اتفاق افتاده است، در هنگام تولد کم وزن باشد؛ به خصوص اگر آن عارضه روی جفت تأثیر بگذارد، می تواند باعث شود که اکسیژن و مواد مغذی کمتری به جنین برسد و ممکن است رشد جنین را محدود کند.
- گاهی اوقات ، سلامت روان مادر می تواند بر رشد جنین تأثیر بگذارد. بنابراین ارتباط تنگاتنگی بین افسردگی در دوران بارداری و وزن کم نوزاد هنگام تولد وجود دارد. اگر در دوران بارداری تحت تأثیر اضطراب و افسردگی قرار گرفته اید ، با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا تجربه افسردگی در دوران بارداری ممکن است افسردگی پس از زایمان را بیشتر کند.
برای رشد نوزاد کم وزن چه کنیم؟
برای کمک به رشد نوزادانی که با کم وزنی مواجه هستند، لازم است توجه ویژهای به تغذیه، خواب و سلامت عمومی نوزاد داشته باشید. ارائه رژیم غذایی مناسب و غنی از مواد مغذی، اطمینان از خواب کافی و باکیفیت و پیگیری منظم وضعیت سلامت از طریق چکآپهای دورهای از مهمترین اقدامات است. با رعایت این نکات، میتوان به بهبود وزن و سلامت کلی نوزاد کمک کرد.
درمان وزن کم نوزادان هنگام تولد
برای رشد نوزاد کم وزن چه کنیم؟ برای درمان کم وزنی نوزاد هنگام تولد، اولین و مهمترین اقدام توجه به تغذیه صحیح است. این درمان شامل طراحی یک رژیم غذایی مناسب و متنوع است که به افزایش وزن نوزاد کمک کند. برای هر نوزاد، باید برنامه غذایی خاصی تهیه شود که به وضعیت سلامت، سن و شرایط اقتصادی خانواده توجه کند.
افزایش وعدههای شیر مادر یا افزودن مقادیر معین از پودر شیر خشک و کنسانتره مایع، میتواند به افزایش کالری دریافتی نوزاد کمک کند. همچنین، افزودن مکملهای مولتی ویتامین به رژیم غذایی نوزاد ممکن است توسط پزشک توصیه شود. شیر خشکهای با پایه سویا یا شیرهای گیاهی به دلیل کمبود مواد مغذی ضروری، به عنوان وعده غذایی اصلی مناسب نیستند. در سنین بالاتر، اضافه کردن غلات برنج به غذاهای پوره شده میتواند انرژی غذاها را افزایش دهد.
عوارض کم بودن وزن نوزاد
کم وزنی نوزاد میتواند به چندین مشکل جدی منجر شود. نوزادان با وزن کم غالبا در معرض بیماریهای تنفسی قرار دارند که میتواند به صورت حاد یا مزمن بر زندگی آنها تاثیر بگذارد. علاوه بر مشکلات تنفسی، این نوزادان ممکن است دچار مشکلاتی نظیر افت قند خون، کاهش سطح کلسیم، کم خونی و زردی شوند. همچنین، عدم تأمین کافی اکسیژن به مغز، کاهش دمای بدن، افزایش خطر ابتلا به عفونتها و خونریزی نیز از دیگر عوارض جدی هستند. شدت این عوارض میتواند بسته به علت و شدت کم وزنی در نوزاد متفاوت باشد.
چگونه مشکل کم وزنی بر جنین تاثیر گذار است؟
این برای هر نوزادی متفاوت است. این نکته را هم در نظر بگیرید که اگر رشد جنین فقط در اواخر بارداری شما تحت تأثیر قرار گیرد، احتمال رشد او پس از تولد زیاد است.
کودک ممکن است اندازه طبیعی داشته باشد، اما کمی ضعیف تر از حد انتظار باشد و پوستی کمی شل تر داشته باشد. سر او ممکن است نسبت به بدنش بزرگ باشد. این به این دلیل است که باید عضلات نوزاد رشد نماید و در بدنش چربی ذخیره گردد.
در ابتدا ، نوزاد ممکن است به کمک پزشکی نیاز داشته باشد تا او را در مسیر درست تغذیه قرار دهد. شیردهی بهترین روش برای تغذیه نوزاد است. اولین شیر مادر ماده غلیظ و پروتئینی به نام آغوز است که سیستم ایمنی کودک را تقویت کرده و اشتهای او را تحریک می نماید.
مراقبت های کودک کم وزن پس از تولد
اگر وزن کودک شما در طول بارداری کمتر از حد انتظار بوده باشد، ممکن است برای مدت طولانی تری به کمک پرستار کودک احتیاج داشته باشد تا بتوانید وزن نوزاد را به حد مطلوب برسانید. همچنین گاهی نوزاد در طی دوران جنینی سرعت کمتری در رشد دارد که ممکن است بر الگوهای رشد پس از تولد نیز تاثیر بگذارد. در این حالت ، سرعت رشد آهسته کودک شما ممکن است به دلیل عفونت یا بیماری که جفت را تحت تأثیر قرار داده است، یا یک بیماری ارثی ایجاد شده باشد.
اگر کودک شما زود به دنیا آمده است، ممکن است لازم باشد برای درمان و نظارت به بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) سپرده شود . اگر نوزاد در زمان مناسب به دنیا آمده است اما مشکل کم وزنی داشته باشد، می توان از وی در بخش مراقبت ویژه نوزاد یا به همراه مادر در بخش بعد از زایمان مراقبت کرد. بخش مراقبت ویژه نوزادان می تواند با بررسی اینکه چه چیزی باعث کم وزنی نوزاد شده است، بهترین روش درمانی را برای او انجام دهد. آنها ممکن است فعالیتهای زیر را انجام دهند :
- جفت را از نظر علائم عفونت بررسی کنند و به دنبال عروق آسیب دیده در اثر انسداد یا پارگی باشند.
- به یادداشت های بارداری پزشک در حین بارداری شما مراجعه نموده و در مورد سلامتی و نحوه سپری شدن ایام بارداری با شما صحبت کنند.
- ممکن است تیم پزشکی شما بخواهد آزمایش خون و ادرار از نوزاد تهیه کند تا مشخص کند که آیا علائم عفونت ویروسی یا باکتریایی مانند ویروس سیتومگال (CMV) و مثانه بیش فعال در کودکان وجود دارد.
- در مورد سابقه خانوادگی مادر سوال نماید تا احتمال وجود شرایط ارثی که ممکن است بر رشد نوزاد تأثیر بگذارد را بررسی نماید.
- نیازهای تغذیهای هر نوزاد با یکدیگر متفاوت است بنابراین در ابتدا نیازهای نوزاد خود بشناسید.
- وعده غذایی نوزاد خود را بدون تغییر مقدار آن پخش کنید. برای مثال اگر سه وعده غذا میدهید همان مقدار غذا را به نوزاد در 5 وعده بدهید.
آیا فرزند های بعدی نیز ممکن است با کمبود وزن بدنیا بیایند؟
ممکن است این احتمال وجود داشته باشد که فرزند بعدی شما هم در هنگام تولد دارای کمبود وزن باشد. لازم است در بارداری بعدی، مادر به صورت دقیق تر تحت نظر پزشک و ماما قرار گیرد. بسته به علت کم وزنی نوزاد قبلی و سلامت عمومی مادر، احتمال دارد متخصص زنان و زایمان به مادر توصیه نماید که روزانه آسپرین مصرف نماید. همچنین ممکن است در اواخر بارداری اسکن رشد برای شما تجویز گردد که شامل اسکن داپلر برای بررسی جریان خون از جفت به نوزاد است.
در این مقاله از زندگی برتر، دریافتیم که برای رشد نوزاد کم وزن چه کنیم و نوزاد کم وزن در بدو تولد به شرایطی گفته میشود که نوزاد با وزنی کمتر از 2.5 کیلوگرم به دنیا میآید. این مشکل میتواند ناشی از زایمان زودرس، سوء تغذیه یا مشکلات ژنتیکی باشد. این وضعیت میتواند به مشکلات جدی مانند اختلالات تنفسی، افت قند خون، کم خونی، زردی و کاهش سطح کلسیم منجر و کمتر شدن افزایش قد کودک شود. همچنین، نوزادان کم وزن بیشتر در معرض خطر عفونتها و مشکلات دیگر از جمله اختلالات در تأمین اکسیژن به مغز و کاهش دمای بدن هستند.
سوالات متداول
علائم نوزاد کم وزن چیست؟
کاهش وزن و پایین بودن رشد قد و وزن و همچنین ساختار اسکلتی و استخوانی ضعیف از علائم این مشکل هستند.پ
کم وزنی در نوزاد به چه معناست؟
کم وزنی در نوزاد به حالتی اطلاق میشود که نوزاد با وزنی کمتر از 2.5 کیلوگرم به دنیا بیاید.
بهترین درمان برای نوزاد کم وزن چیست؟
افزایش تعداد وعده های شیر مادر زیر نظر پزشک و تنظیم رژیم غذایی مناسب بهترین درمان برای وزن کم نوزاد است.