گرفتگی بینی نوزاد به دلیل کوچک بودن بینی و مجرای باریگی که دارد، در مواقع سرماخوردگی یا واکنش‌های آلرژیک، بسیار شایع است. بدن نوزاد در صورت ورود ویروس، واکنش‌هایی نشان می‌دهد که انسداد مسیر بینی هم از جمله آن‌هاست. در بسیاری از موارد، گرفتگی بینی حاصل بیماری‌های جدی نبوده و تنها واکنشی از جانب بدن است که می‌توان از طریق راهکارهای مختلف خانگی مشکل را برطرف کرد. در نظر داشته باشید که نوزادان از سیستم ایمنی ضعیف‌تر برخوردار هستند که در نتیجه آن، حساسیت اندام‌ها افزایش پیدا کرده. در این حالت طبیعتا تغییرات جزئی در زندگی روزمره می‌تواند باعث بروز اتفاقاتی چون گرفتگی بینی شود. فاکتورهایی مثل استنشاق هوای سرد، خشک یا گرد و غبار، همگی به طور متفاوتی عامل بروز گرفتگی بینی نوزاد به شمار می‌روند که اغلب حاصل بیماری نیستند.
پرستار کودک می‌تواند به شما در مسیر نگهداری بهتر کمک کرده و خیال شما را از بابت اتفاقات مختلف راحت کند. در هر صورت، خستگی چشم کودک، گرفتگی و آبریزش بینی در کودکان و نوزادان، با توجه به سیستم بدنی که دارند، می‌تواند حاصل دلایل مختلفی باشد که عموما مدت زیادی طول نمی‌کشد و بسته به علت بروز این مشکلات، نیاز به شیوه‌های درمانی مختلف دارد. از این رو در ادامه قصد داریم به طور کلی در رابطه با انواع گرفتگی بینی، علائم و شیوه‌های درمانی آن، به ارائه توضیحات کاملی بپردازیم تا در صورت بروز این اتفاق، واکنش بهتری از خود نشان دهید.
گرفتگی بینی در نوزادان چگونه است؟
گاها در حدود 1 تا 2 ماهگی نوزاد، ممکن است، مسائلی چون گرفتگی بینی یا مشکل در خوابیدن مطرح شود، حتی اگر کودک تب یا سرفه‌ای نداشته باشد! در واقع با توجه به اینکه سوراخ‌های بینی نوزادان کوچک و غشاهای مخاطی بینی آن‌ها حساس است، تغییرات جزئی دما می‌تواند باعث گرفتگی بینی شود. همچنین اگر اتاق در اثر گرما و فاکتورهای دیگر دما خشک شود، آبریزش بینی چسبناک شده و سبب گرفتگی بینی نوزاد می‌شود.
زمانی که بینی شما گرفته می‌شود، می‌توان مشکل را با تنفس از طریق دهان برطرف کرد و روی ورد و خروج هوا به راحتی کنترل داشت؛ اما این موضوع در مورد نوزادان متفاوت خواهد بود. در این حالت مسئله‌ای که مطرح می‌شود این است که نوزادان نمی‌توانند به درستی از طریق دهان نفس بکشند، بنابراین اگر بینی آن‌ها گرفتگی داشته باشد، ممکن است در قورت دادن شیر مادر مشکل پیدا کنند یا بدخلق شوند.
علل گرفتگی بینی نوزاد
گرفتگی بینی نوزاد می‌تواند حاصل فاکتورهای مختلفی باشد و در نتیجه در انواع متفاوتی مورد بررسی قرار گیرد. برخی از عواملی که سبب بروز این اتفاق می‌شوند، شامل مواردیست که در ادامه مطرح شده است:
گرفتگی بینی نوزاد به دلیل سرماخوردگی یا آنفولانزا
تغییرات دمای محیط و ابتلا به سرماخوردگی، سبب گرفتن بینی کودک خواهد شد. البته گاهی سرماخوردگی به دلیل ابتلا به ویروس است که با علائمی چون عطسه، سرفه و تب بالای 38 درجه خود را نمایان می‌کند. در این حالت بهتر است به پزشک مراجعه شود. همچنین آنفولانزا در نوزادان از شایعترین علت های گرفتگی بینی نوزاد است.
گرفتگی بینی به سبب خشکی هوا
در صورتی که محیط اتاق کودک خشک باشد و یا شرایط جوی در محل زندگی شما به گونه‌ای باشد که هوا رطوبتی نداشته باشد، گرفتگی بینی به دلیل خشکی مخاط بینی رخ خواهد داد. در این شرایط باید میزان رطوبت محیط کنترل شود.
گرفتگی به دلیل آلرژی کودک
گردوغبار هوا، گرد گل و گیاهان و مواد آلرژی‌زای دیگر، هر یک می‌توانند به نحوی عاملی برای بروز مشکل گرفتگی بینی در نوزاد باشند. در چنین شرایطی باید با آگاهی نسبت به فاکتورهای محیطی آلرژی‌زا برای کودک، به مهار آن‌ها پرداخت و محیط را پاکسازی کرد. توجه داشته باشید که این آلرژی‌ها گاها می‌توانند با علائم دیگری چون جوش و یا قرمزی پوست، کهیر، عطسه و خارش همراه باشند. از این رو شناخت حساسیت‌ها و رفع آن‌ها در اولویت قرار می‌گیرد.
گرفتگی بینی نوزاد در شب
اغلب نوزادان در طول شب و هنگام خواب، به دلیل نحوه قرارگیری سر و عدم عبور راحت مخاط بینی، دچار گرفتگی و انسداد مجرای بینی می‌شوند. در چنین شرایطی مسیر مجرای بینی مسدود شده و تخلیه به خوبی صورت نمی‌گیرد. در نتیجه ارتباطی با ویروس یا بیماری دیگری نخواهد داشت. تنها باید به قرارگیری سر در موقعیت درست توجه داشت.
جدا از این موارد، گاهی مواد و فاکتورهای محرکی که در محیط قرار دارند، سبب واکنش نوزاد می‌شوند. به طوری عطسه و آبریزش بینی از علائم آشنای این فاکتورها هستند. اغلب عطر شوینده‌ها، ادکلن‌های غلیظ با بوی تند، دود سیگار و موادی از این دست، در لیست محرک‌های محیطی برای نوزاد قرار می‌گیرند.
علائم و نشانه گرفتگی بینی نوزادان
نوزادان و کودکان خردسال مقاومت یا مصونیت چندانی در برابر ویروس‌های مختلفی چون سرماخوردگی ندارند و زمانی که مشکلاتی مثل گرفتگی یا آبریزش بینی در آن‌ها ایجاد شود، ممکن است مدتی طول بکشد تا بهبود یابند. در واقع این فاکتورها خود علائمی برای درگیری با ویروس‌ها و یا نشان‌دهنده حساسیت در نوزاد هستند؛ با این حال برای خود این پارامترها هم علائم و نشانه‌هایی قابل بحث خواهد بود.
همانطور که پیش‌تر گفته شد، گرفتگی بینی در کودکان و نوزادان، مشکلات تنفسی را به همراه می‌آورد. چرا که کنترل تنفس از طریق دهان برای نوزادان چندان ممکن نیست. از این رو هنگام خوردن شیر به مشکل بر می‌خورند و نمی‌توانند به راحتی آن را قورت دهند. به همیت دلیل هم خلق و خوی نوزاد تغییر می‌کند و تا حدی می‌توان گفت بهانه‌گیر می‌شود.
درمان گرفتگی بینی نوزاد
با توجه به اینکه گرفتگی بینی می‌تواند حاصل فاکتورهای مختلفی باشد، در راستای درمان آن هم باید از شیوه‌های متفاوتی با توجه به علت بروز آن بهره گرفت. در بیشتر مواقع، گرفتگی بینی به دلیل شرایط محیطی بوده و دلیل جدی و نگران‌کننده‌ای ندارد. در نتیجه باید عامل بروز این مسئله را شناسایی کرده و سپس سراغ راهکار مناسب بروید.
درمان خانگی گرفتگی بینی نوازد
در صورتی که علائم جدی و نگران‌کننده‌ای در مورد ابتلای نوزاد به بیماری مطرح نباشد، بهترین راه برای درمان گرفتگی بینی نوزاد، به کارگیری راهکارهای خانگی خواهد بود. چند مورد از بهترین شیوه‌هایی که می‌توان به منظور درمان و بهبود این شرایط مورد بحث قرار داد، در ادامه تحت بررسی قرار گرفته شده است:
- حمام آب گرم
بخار حاصل از حمام غشاهای مخاطی بینی را مرطوب می‌کند. از طرفی حمام آب گرم می‌تواند تورم غشاهای مخاطی بینی را کاهش داده و شرایط را برای بهبود سیستم تنفسی فراهم آورد. البته در این شرایط لازم است به مقدار بخار محیط توجه داشته باشید تا مبادا اختلال در تنفس نوزاد صورت بگیرد. چرا که این اتفاق می‌تواند در نهایت باعث خفگی شود. به همین دلیل بهتر است محیط دارای مسیری برای خروج هوا باشد. در این حالت از بروز خطر جلوگیری خواهد شد.
- تغییر شرایط خوابیدن نوزاد
گاها استمرار خواب و قرار گیری سر در یک جهت، عاملی برای تشدید گرفتگی بینی خواهد بود. به همین سبب بهتر است دو بالش را در اطراف سر نوزاد قرار دهید تا سر در شرایطی مستقر شود که امکان حرکت مخاط بینی در داخل مجرای بینی فراهم آورده شود. پس توجه به کیفیت خواب نوزاد نیز در این مورد مهم است.
- استفاده از قطره گرفتگی بینی نوزاد
قطره سالین که از ترکیب آب و نمک ساخته شده، از دیگر راهکارهای مطرح برای درمان گرفتگی بینی خواهد بود. این قطره هم باید با توجه به محدودیت‌ها مورد استفاده قرار بگیرد و تنها لازم است چند قطره از آن استفاده شود تا شرایط نوزاد بهبود پیدا کند. توجه داشته باشید که در این مورد هم نباید زیاده‌روی کرد تا عارضه‌ای به همراه نداشته باشد.
- مصرف مایعات
با توجه به اینکه گفتیم خشکی بینی یکی از عوامل موثر در بروز گرفتگی بینی است، میتوانید در صورت وجود این مسئله، میزان مایعات مصرفی را افزایش داده و با استفاده از تغذیه، سبب افزایش رطوبت محیط بینی نوزاد شوید.
- استفاده از دستگاه بخور
دستگاه بخور هم مانند حمام بخار عمل کرده و سبب مرطوب شدن محیط بینی می‌شود. با توجه به اینکه خشکی بینی یکی از اصلی‌ترین عوامل برای بروز گرفتگی بینی است، با استفاده از رطوبت محیط میتوانید شرایط انسداد بینی را بهبود ببخشید. در نتیجه کافیست در اتاق کودک خود، دستگاه بخور قرار دهید تا رطوبت محیط حتی‌الامکان تامین شود.
- به کارگیری دستگاه مکش
علاوه بر موارد مذکور، دستگاهی که به منظور درمان گرفتگی بینی در نوزادان مورد استفاده قرار می‌گیرد، دستگاهی تحت عنوان دستگاه مکش است. در راستای استفاده از این وسیله، باید به رطوبت مخاط بینی توجه داشته باشید. از این رو اگر مخاط بینی نوزاد خشک است، میتوانید با چکاندن چند قطره آب به داخل بینی، محیط را برای استفاده از دستگاه مذکور مرطوب کنید. در صورتی که از نحوه درست استفاده از این وسیله آگاه باشید، یکی از بهترین راهکارها برای درمان مسئله انسداد مجرای بینی خواهد بود. پاکسازی دستگاه بعد از هر بار مصرف را هم در نظر بگیرید.
به طور کلی مواردی که گفته شد، می‌توانند به سادگی در خصوص برطرف کردن مشکل گرفتگی بینی نوزاد عمل می‌کنند. البته باید در نظر داشته باشید که علائم مربوط به این مسئله چندان جدی نباشند.
به نقل از سایت: medicalnewstoday
برای درمان خانگی گرفتگی بینی نوزادان، تمرکز بر ارائه مراقبت و راحتی نوزاد است. روش‌هایی مانند استفاده از لامپ مکنده یا سرنگ بینی برای پاکسازی مجرای بینی، ارائه حمام گرم، استفاده از بخار یا رطوبت‌ساز، و ماساژ ملایم ناحیه‌های خاص صورت می‌تواند به کاهش گرفتگی کمک کند. همچنین ادامه تغذیه منظم و کنترل پوشک خیس از اقدامات مهم دیگر است. برای جلوگیری از تحریک و افزایش علائم گرفتگی بینی، حذف آلرژن‌ها و آلاینده‌ها از هوای خانه مهم است. مراقبین باید از مالش بخار و داروهای سرماخوردگی یا آنفولانزا برای نوزادان اجتناب کنند، و در صورت مشاهده گرفتگی شدید یا علائم نگران‌کننده، به پزشک مراجعه کنند.
پیشگیری از گرفتگی بینی کودک و نوزاد
بهترین فاکتوری که در مسیر پیشگیری از گرفتگی بینی کودک و نوزاد مطرح می‌شود، در خصوص توجه نسبت به دما و رطوبت خواهد بود. از این رو در ادامه برخی از پارامترهایی که میتوانید با رعایت آن‌ها به شرایط بهتر محیط کمک کرده و از بروز حساسیت و گرفتن بینی جلوگیری کنید، مورد بررسی قرار گرفته شده:
– در وهله اول بهتر است برای جلوگیری از خشک شدن اتاق در اثر گرما و افزایش دما، از شیوه مرطوب کردن محیط بهره بگیرید. به این منظور حتی می‌توان لباس‌های شسته شده را در اتاق آویزان کرد تا خشک شوند؛ چرا که اینکار اثر مرطوب‌کنندگی دارد.
– در صورتی که با حساسیت‌های نوزاد خود آشنایی دارید، میتوانید از عوامل حساسیت‌زا جلوگیری کنید. به این منظور می‌توان به شستن مرتب دست‌ها اشاره کرد. در واقع این فاکتور برای جلوگیری از ورود ویروس به بدن نوزاد مطرح می‌شود.
– از دیگر نکاتی که در بحث مراقبت و جلوگیری از انسداد بینی مطرح می‌شود، جلوگیر از سرماخوردگی است. در این مورد هم باید به شرایط دمایی که نوزاد در آن قرار می‌گیرد، توجه داشته باشید. تغییرات دمایی بیشترین نقش را در بروز سرماخوردگی نوزادان دارند. سعی کنید کودک را در محیطی با بازه دمایی مشخص و مناسب قرار دهید.
توجه به فاکتورهایی که نسبت به پیشگیری از انسداد مجاری بینی گفته شد، می‌تواند به طور جدی از بروز این اتفاق جلوگیری کرده و نیاز به درمان گرفتگی بینی نوزاد را حذف کند. در نتیجه حتما رعایت بهداشت و کنترل دما محیط را در اولویت قرار دهید.
در پایان
به طور کلی اگر به دلایل مختلفی که تا اینجا مطرح شد، نوزاد شما دچار احتقان بینی شد، میتوانید از راهکارهای مذکور جهت درمان و بهبود شرایط بهره بگیرید. عموما مشکل گرفتگی بینی در نوزادان، در بازه زمانی 1 هفته‌ای، به خودی خود برطرف می‌شود؛ اما شرایط برای نوزادان به دلیل نحوه درگیری با این مسئله، متفاوت خواهد بود. در هر حال میتوانید از فاکتورهای مطرح در مورد نحوه درمان به سبک‌های خانگی بهره بگیرید و یا با جلوگیری از بروز این اتفاق، مانع سختی نوزاد خود شوید.
شرکت خدمات پرستاری زندگی برتر با سالها تجربه در زمینه اعزام پرستار کودک، به صورت شبانه روزی آماده ارائه خدمات به شما عزیزان و اعزام پرستار کودک برای نگهداری و مراقبت از کودک و نوزاد شما میباشد. در صورت هر گونه سوالی در این مورد میتوانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
1- آیا گرفتگی بینی در نوزادان غیرطبیعی و خطرناک است؟
عموما انسداد مجرای بینی در نوزادان، امری طبیعی و پاسخی به محرک‌های محیطی است؛ اما در صورتی که این مشکل با علائمی چون تب، مشکلات تنفسی و عصبی، مشکلات تغذیه یا هر مورد مشکوک دیگری از این دست همراه باشد، بهتر است در راستای بهبود شرایط، سراغ پزشک بروید.
2- چگونه متوجه گرفتگی بینی در نوزاد شویم؟
در بیشتر مواقع، زمانی که نوزاد درگیر احتقان بینی می‌شود، بی‌قرارتر شده و در روند تغذیه مشکل پیدا می‌کند. از طرفی گرفتگی بینی می‌تواند با علائم دیگری چون آبریزش بینی و چشم همراه باشد یا با تورم بینی خودنمایی کند. به همین دلیل راه‌های بسیاری برای تشخیص این مشکل وجود دارد.
3- آیا امکان پیشگیری از گرفتگی بینی وجود دارد؟
بله. شما میتوانید با توجه به شرایط محیطی و در نظر داشتن تغذیه درست نوزاد، از ابتلا به این مشکل جلوگیری کنید. در این مسیر مصرف مایعات کودک را افزایش دهید تا محیط بینی مرطوب نگه داشته شود.
4- برای درمان سریع کیپ شدن بینی نوزاد چکار کنیم؟
برای درمان سریع کیپ شدن بینی نوزاد، میتوانید از قطره‌های سالین (آب نمک) مخصوص نوزادان استفاده کرده و با یک ساکشن بینی ملایم مخاط را خارج کنید.
5- برای درمان خانگی گرفتگی بینی در کودکان چه گیاهان دارویی مفید است؟
مصرف دمنوش‌های بابونه، زنجبیل، رزماری، نعنا و تمشک بسیار تاثیرگذار است.
