علائم بیش فعالی در بزرگسالان و کمبود توجه در بزرگسالان اختلالی است که معمولا تمام زندگی فرد از بعد شخصی یا کاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این افراد در انجام فعالیت‌های روتین خود با مشکل مواجه هستند. اگر شما مدام برای انجام کارها بی‌انگیزه هستید؛ دیر به قرارهایتان می‌رسید؛ مسائل مهم را فراموش می‌کنید و عملکرد ضعیفی دارید؛ احتمالا درگیر بیش فعالی در بزرگسالان هستید. این بیماری شامل کمبود توجه و تمرکز و بالا رفتن تحرک فیزیکی است. این افراد معمولا در زندگی شغلی یا عاطفی با چالش‌های زیادی مواجه هستند.
بیش‌فعالی در بزرگسالان
بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟ بیش فعالی در بزرگسالان از بیماری‌های ماندگار و مزمن است که باعث می‌شود فرد در زندگی روتین و عملکرد خود دچار مشکلات زیادی شود. به‌این‌ترتیب توانایی او برای مدیریت احساسات، افکار و اعمالش مختل می‌شود. خیلی از مردم تصور می‌کنند که ADHD تنها به دوران کودکی مربوط است؛ اما این تصور غلط است. بیش فعالی در بزرگسالان نیز وجود دارد؛ هرچند این بیماری از دوران کودکی ایجاد می‌شود. به‌عبارتی اگر بیش‌فعالی کودکان درمان نشود؛ این بیماری در بزرگسالی هم به‌شکل کم‌توجهی -بیش‌فعالی ادامه دارد.
مطالعات نشان می‌دهد که بیش فعالی در بزرگسالان با تفاوت‌هایی در مغز، سیگنال‌های عصبی و انتقال دهنده‌های عصبی همراه است. درمان بیماری بیش فعالی در بزرگسالان با بیش‌فعالی کودکان یکسان است و برای درمان آن از روش‌های دارودرمانی و روان‌درمانی استفاده می‌شود.
انواع اختلال بیش فعالی در بزرگسالان
بیش فعالی در بزرگسالان شامل انواع مختلفی است. این بیماری را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
- نوع کم‌توجهی
کسانی که بیش‌فعالی از نوع کم‌توجهی دارند؛ نمی‌توانند وظایف و کارهای خود را تکمیل کنند و با دنبال کردن قوانین و دستورالعمل‌ها مشکل دارند. این افراد معمولا کمتر علائم و نشانه‌های بیش‌فعالی یا تکانشگری را نشان می‌دهد. مطالعات نشان داده است که بیش‌فعالی از نوع کم‌توجهی معمولا در دختران بیشتر بروز می‌کند.
- بیش‌فعالی تکانشی
کسانی که به این عارضه دچار هستند؛ معمولا در توجه کردن، مشکل دارند. اما بیشتر از بیش‌فعالی و تکانشگری رنج می‌برند. به‌عبارتی این افراد معمولا بی‌قرار هستند و نمی‌توانند یک جای ثابت بنشینند یا تمایل دارند مدام حرف دیگران را قطع کنند.
- نوع ترکیبی
برخی از کیس‌های بیش فعالی در بزرگسالان علائم کم‌توجهی و بیش‌فعالی تکانشگری را همزمان نشان می‌دهند.
به نقل از healthline:
این امری است که گاهی اوقات چیزهایی را فراموش می کند، اما برای فردی که دارای ADHD است، فراموشی بیشتر اتفاق می افتد. این می تواند شامل فراموش کردن مرتب جایی باشد که چیزی را قرار داده اید یا چه تاریخ های مهمی را باید نگه دارید.
گاهی اوقات، فراموشی می تواند آزاردهنده باشد، اما نه به حدی که باعث ایجاد اختلالات جدی شود. مواقع دیگر، ممکن است جدی باشد.
نکته اصلی این است که فراموشی می تواند بر شغل و روابط تأثیر بگذارد.
اگر دیگران با تشخیص ADHD و علائم آن آشنا نباشند، به راحتی می توان آن را با بی احتیاطی یا بی هوشی اشتباه گرفت.
علائم بیش فعالی در بزرگسالان
بیماری بیش فعالی در بزرگسالان برخی از نشانه‌ها و علائم مشخص را دارد که مبتلایان به این بیماری آن را بروز می‌دهند:
کم‌توجهی
کم‌توجهی به این معنی است که فرد در انجام برخی از فعالیت‌ها همواره دچار مشکل است:
- تمرکز و توجه به جزئیات
- گوش دادن به صحبت‌های دیگران
- دنبال کردن دستورالعمل‌ها
- سازماندهی وظایف
- به‌خاطر سپردن فعالیت‌های مختلف
بیش‌فعالی
بیش‌فعالی معمولا به‌شکل زیر خودش را نشان می‌دهد:
- زمانی که باید در یک مکان بماند؛ آن را ترک می‌کند.
- در یک مکان نامناسب، بی‌قرار است.
- صحبت کردن زیاد از نشانه‌های بیش‌فعالی است.
- تمایل به منظر ماندن در صف ندارد.
- صحبت‌های دیگران را قطع می‌کند.
- پیش از اینکه پرسش دیگران تکمیل شود؛ به آن پاسخ می‌دهد.
بی‌نظمی
همه افراد ممکن است در طول زندگی چالش‌هایی را تجربه کنند؛ اما کیس‌های بیش فعالی در بزرگسالان معمولا بیشتر این چالش‌ها را تجربه می‌کنند. آن‌ها قدرت انجام هر کاری در زمان و مکان مناسب را ندارند. آن‌ها در رسیدگی به اولویت‌ها، پیگیری وظایفی که نیاز به نظم دارند و غیره مشکل دارند. با درمان adhd در بزرگسالان معمولا نشانه‌های بی‌نظمی کاهش پیدا می‌کند.
مشکل در روابط
کیس‌های بیش فعالی در بزرگسالان معمولا در روابط خود مشکلات و چالش‌های زیادی را تجربه می‌کنند. بیش فعالی در بزرگسالان و ازدواج معمولا همواره سخت و پردردسر است. بی‌توجهی، خسته شدن مداوم، بیش از حد صحبت کردن با دیگران، بی‌احساسی، بی‌مسئولیتی از جمله ویژگی‌های کیس‌های adhd در بزرگسالی است که باعث می‌شوند آن‌ها در روابط خود چالش‌هایی را تجربه کنند.
دغدغه‌های عاطفی
افرادی که دچار بیش فعالی در بزرگسالی هستند؛ احساسات پویا و در جریان دارند؛ به‌این‌ترتیب آن‌ها همواره زود خسته می‌شوند و انجام کارهای هیجان‌انگیز همیشه برای آن‌ها جالب است. معمولا ناامیدی‌های کوچک و جزئی برای این افراد قابل تحمل نیست و به افسردگی‌ها و تغییرات خلق‌وخو بزرگ منتهی می‌شود. درصورتی‌که دغدغه‌های عاطفی آن‌ها دیده نشوند؛ ممکن است روابط شخصی یا حتی کاری‌شان تحت شعاع قرار بگیرد. به‌همین دلیل است که بیش فعالی در بزرگسالان و ازدواج معمولا چالش‌های زیادی در پی دارد.
تمرکز بیش‌ازحد
با اینکه بیماری بیش فعالی در بزرگسالان معمولا باعث می‌شود که آن‌ها تمرکز نداشته باشند؛ اما گاهی این افراد علائم تمرکز بیش از حد را نیز نشان می‌دهند. این افراد گاهی بیش از اندازه در چیزی غرق می‌شوند و از اطراف خودشان بی‌اطلاع هستند. این افراد معمولا توانایی کمی در درک زمان و برنامه‌ریزی دارند. در این مواقع استفاده از خدمات پرستار بیمار می‌تواند مفید باشد.
چالش در مدیریت زمان
معمولا افرادی که به بیماری بیش فعالی در بزرگسالان مبتلا هستند؛ در مدیریت زمان، توانایی کمتری دارند. این چالش گاهی باعث بی‌نظمی و عدم توانایی در انجام وظایف می‌شود. آن‌ها معمولا کارها را به تعویق می‌اندازند؛ به قرارها دیر می‌رسند و تکالیف خسته کننده را به نادیده می‌گیرند.
فراموشی
درصد فراموشی در افرادی که به بیش فعالی در بزرگسالان مبتلا هستند؛ بالا است. آن‌ها معمولا مکانی که چیزی در آن قرار دارد؛ تاریخ‌های مهم یا حتی اسم اشخاص را فراموش می‌کنند. در کیس‌های نادر، همین فراموشی به یک چالش بزرگ تبدیل می‌شود. معمولا فراموشی روی شغل و روابط شغلی این افراد تاثیر سو دارد. اطرافیان اطلاعی درخصوص بیماری فرد نداشته و این عارضه را با بی‌دقتی و حواس‌پرتی اشتباه می‌گیرند. درمان adhd در بزرگسالان معمولا با بهبود حافظه فرد همراه است.
هیجان
از بارزترین نشانه‌های ابتلا به بیش فعالی در بزرگسالان هیجان است. این هیجان در اشکال مختلف خودش را انسان می‌دهد:
- انجام کارهایی بدون اینکه به عواقب آن فکر کنند.
- عجله داشتن در انجام کارها و تکالیف
- رفتارهای نامتعارف از دید جامعه
- قطع کردن حرفهای دیگران در حین مکالمه
افراد بیش‌فعال معمولا عادت‌های مخرب در خرید کردن دارند. خرید کردن هیجانی و ناگهانی از نشانه‌های بارز این افراد است.
بی‌انگیزه بودن
این افراد در برخی از مواقع احساس بی‌انگیزه بودن دارند. نداشتن انگیزه معمولا در کودکانی که به بیش‌فعالی مبتلا هستند؛ معمولا باعث می‌شود که تمرکز کافی برای انجام تکالیف خود نداشته باشند. این مورد در بزرگسالان هم دیده می‌شود. بزرگسالان معمولا احساس تنبلی و دشواری برای انجام کارها دارند و انگیزه کافی برای انجام تکالیف و وظایف خود ندارند. این افراد برای تمرکز کردن طولانی مدت روی کاری، مشکل دارند.
خستگی
درست است که این افراد اغلب نشانه بی‌قراری را بروز می‌دهد؛ اما نقطه مقابل بی‌قراری آن‌ها خستگی است که برای بسیاری از بزرگسالان که درگیر بیش فعالی در بزرگسالان هستند؛ رخ می‌دهد. معمولا مواردی مانند فعالیت بیش از اندازه، اختلالات خواب، تلاش برای نگه داشتن تمرکز، عوارض جانبی داروها و غیره باعث ایجاد نشانه خستگی در این افراد می‌شود.
سلامت جسمانی
بیش‌فعالی می‌تواند چالش‌هایی برای سلامت جسمانی فرد ایجاد کند. برخی از علائم بیش‌فعالی که سلامت جسمانی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ عبارت‌اند از:
- بی‌نظمی
- هیجان
- نداشتن انگیزه
- استرس و اضطراب
- نوسان دمای طبیعی بدن در بزرگسالان
- دغدغه‌های عاطفی
- کمبود انگیزه
معمولا این افراد به‌خاطر موارد زیر سلامت جسمانی خوبی ندارند:
- ورزش نکردن
- نداشتن رژیم غذایی متعادل
- ترک مصرف داروهای مهم
سومصرف مواد
برخی از افرادی که به بیش فعالی در بزرگسالان مبتلا هستند؛ درگیر اعتیاد می‌شوند. درواقع این بیماری برخی از زمینه‌های اعتیاد را ایجاد می‌کند. معمولا افراد برای خوددرمانی؛ بهبود تمرکز، بهبود خواب و درمان استرس به مصرف مواد روی می‌آورند.
ناتوانی در پیگیری دستورالعمل‌ها
از علائم رایج بین افرادی که به adhd در بزرگسالی مبتلا هستند؛ ناتوانی در دنبال کردن دستورالعمل‌ها است. ممکن است این افراد در بزرگسالی علائم واضح‌تری را نشان بدهند. خیلی از بزرگسالان متوجه نیستند که به بیش فعالی در بزرگسالان مبتلا هستند و چرا اهداف‌شان عملی نمی‌شود. بیمارانی که بیش فعالی دارد؛ در دنبال کردن دستورالعمل‌ها و برنامه‌ریزی شغلی با مشکل مواجه می‌شود. این افراد معمولا اخراج از محیط کار و جرائم اجتماعی و قانونی را تجربه می‌کنند. همچنین در برنامه‌ریزی برای زندگی شخصی هم با مشکل مواجه هستند.
علائم بیش فعالی در زنان
رشد مغز در خانم‌ها روند متفاوتی از آقایان دارد. تفاوت‌های رشدی باعث شده است که تشخیص علائم بیش فعالی در زنان سخت‌تر باشد. در خانم‌ها علائم بیش فعالی در زنان معمولا با الگوهای بی‌توجهی و رفتارهای تکانشی همراه است. این رفتارها معمولا در فعالیت‌های روزمره اختلال ایجاد می‌کنند. رایج‌ترین علائم بیش فعالی در زنان در خانم‌ها عبارت‌اند از:
- گریه‌های مکرر ناشی از ناامیدی‌های کوچک
- داشتن اتاق خواب یا کوله‌پشتی همیشه نامرتب
- مشکل در تمام کردن کارها
- خیال‌پردازی‌های مکرر
- ناتوانی در صحبت نکردن و ساکت ماندن
- مشکل توجه
- مشکل قطع مکالمات یا فعالیت‌های اطرافیان
علل ایجاد اختلال بی توجهی در بزرگسالان
هنوز دقیقا مشخص نیست که دلیل ابتلا به بیش فعالی در بزرگسالان دقیقا چیست؛ اما تلاش‌هایی برای یافتن علت ابتلا به این بیماری درحال انجام است. معمولا عوامل متعددی می‌تواند در بروز بیش فعالی در بزرگسالان دخیل باشند که عبارت‌اند از:
- ژنتیک: بیش فعالی در بزرگسالان معمولا در افرادی که از اقوام به این بیماری مبتلا شده‌اند؛ رایج است. مطالعات نشان می‌دهد که ژنتیک ممکن است در این عارضه دخیل باشد.
- محیط: برخی از عوامل محیطی ممکن است خطر ابتلا به adhd در بزرگسالی را افزایش دهد. مواردی مانند قرار گرفتن کودک در معرض سرب، زمینه‌های ابتلا به بیش‌فعالی را ایجاد می‌کند.
- مشکلاتی در طول رشد: برخی از مطالعات نشان می‌دهند که برخی از مشکلات سیستم عصبی مرزی در لحظات کلیدی رشد جنین ممکن است باعث بروز بیش‌فعالی شود.
- عوامل نورشیمیایی: اختلال در عملکرد مغز در عملکرد نوروترانسمیترها می‌تواند ایجاد علائم بیش‌فعالی بزرگسالان را در پی داشته باشد. عدم تعادل در سطح دوپامین و نوراپی‌نفرین ممکن است در بروز بیش‌فعالی دخیل باشد.
- اختلالات مزمن: برخی از اختلالات خواب، دردهای مزمن، اختلالات تغذیه‌ای و مشکلات سلامتی می‌تواند زمینه بروز بیش‌فعالی بزرگسالی را ایجاد کند.
- مشکلات عاطفی و روانی: اضطراب، افسردگی، نارسایی در خودکنترلی و مشکلات روانی دیگر، معمولا باعث بروز نشانه‌ها و علائم بیش فعالی در بزرگسالان می‌شود.
- مصرف مواد: مصرف مواد می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در مغز شود که به بیش فعالی در بزرگسالی بینجامد.
تشخیص adhd در زنان و مردان
راه‌های تشخیص بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟ هیچ آزمایش مشخص و خاصی نیست که بتواند علائم و نشانه‌های بیش فعالی در بزرگسالان را مشخص کند. تنها راه تشخیص بیش فعالی در بزرگسالان این است که علائم رفتاری بیماری را طی 6 ماه گذشته در فرد دیده باشد. همچنین سایر روش‌ها برای تشخیص بیش فعالی در بزرگسالان مفید است:
- معاینات بدنی
- بررسی شرایطی که ممکن است با بیماری اشتباه گرفته شود و شبیه بیش فعالی در بزرگسالان هستند.
- تست‌های روانشناختی برای ارزیابی علائم فرد
- بررسی اختلالاتی که در اثر بیش فعالی در بزرگسالان می‌تواند بروز کند؛ مانند افسردگی، اضطراب، نقص یادگیری و غیره
- مشکلاتی که بیماری برای تفکر، یا رفتار فرد ایجاد می‌کند؛ مانند اختلال رشد، بیماری تیروئید، اختلالت خواب، آسیب مغزی و غیره
- سومصرف الکل یا مواد
درمان adhd در بزرگسالان
بهترین روش‌های درمان بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟ معمولا برای درمان بیش فعالی در بزرگسالان از راهکارهای مختلفی استفاده می‌کنند. هدف این روش‌های درمانی کاهش و کنترل نشانه‌ها و علائم بیش فعالی در بزرگسالان است. برخی از رایج‌ترین راهکارهای درمانی بیش فعالی در بزرگسالان عبارت‌اند از:
1. کنترل تغذیه
کارشناسان معتقد هستند که داشتن رژیم غذایی نامناسب درنهایت باعث adhd در بزرگسالی نمی‌شود؛ اما داشتن رژیم غذایی سالم حاوی میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی برای رشد سالم مغز مفید است. مطالعات نشان می‌دهد که ترک مواد غذایی که رنگدانه‌های مصنوعی دارد؛ به درمان این بیماری کمک می‌کند. مصرف اسیدهای چرب امگا 3 و دیگر مواد مغذی نیز برای درمان این اختلال مفید است.
2. مصرف دارو
داروها نیز می‌تواند به کنترل علائم بیش فعالی در بزرگسالان کمک کنند. منتها چالشی که افراد مبتلا به این بیماری با آن مواجه هستند؛ این است که داروی مناسب را پیدا کنند. چندین گزینه مختلف وجود دارد که باید آن‌ها را امتحان کرده و در نهایت داروی مناسب خودتان را پیدا کنید.
3. انجام مشاوره مستمر
مراجعه منظم و مداوم به تراپیست می‌تواند به فرد کمک کند تا با علائم و نشانه‌های بیماری مقابله کرده و آن‌ها را کنترل کند. تراپیست همواره بیمار را در یک مسیر ثابت و موثر نگه می‌دارد.
4. خوددرمانی
فرد همواره با آگاه بودن در خصوص بیماری خود و کنترل علائم آن می‌تواند روند بیماری را کنترل کند. انجام یوگا، طبیعت‌گردی، ورزش کردن و غیره برای درمان بیش فعالی مفید است.
5. انجام تست‌های مخصوص
تست‌های روانشناسی متعددی وجود دارند که فرد مبتلا با انجام آن‌ها می‌تواند وضعیت دقیق بیماری خود را تشخیص دهد. با انجام این تست‌ها فرد آگاهی و تسلط بیشتری در خصوص بیماری خود داشته و اقبال بیشتری برای کنترل آن خواهد داشت.
عوارض بیش فعالی در بزرگسالان
اختلال بیش فعالی در بزرگسالان همواره می‌تواند عوارض و مشکلات زیر را در پی داشته باشد:
عملکرد ضعیف در مدرسه یا محل کار
- روابط متشنج
- سلامت ذهنی و فیزیکی ضعیف
- بروز حوادث مکرر
- مصرف الکل یا مواد مدر
- سکته مغزی در سن بالا
معمولا بیش فعالی در بزرگسالان زمینه‌ساز بروز اختلالات روانی دیگر نمی‌شود؛ اما برخی از اختلالات روانی ممکن است با این عارضه همراه شوند:
- اختلالات خلقی بعضی از افراد که به بیش فعالی در بزرگسالان مبتلا هستند؛ همزمان دچار افسردگی، اختلالات دوقطبی و دیگر اختلالات خلقی هم می‌شوند. تمام مشکلات خلقی حتما مرتبط با بیش فعالی در بزرگسالان نیستند؛ اما الگوی تکراری شکست‌ها و ناکامی‌ها می‌تواند باعث بروز افسردگی شود.
- اختلالات اضطراب: اضطراب هم در افرادی که به بیش فعالی در بزرگسالان مبتلا هستند؛ شایع است. اضطراب به نگرانی، عصبانیت و دیگر نشانه‌ها منجر می‌شود.
- اختلالات شخصیتی: کسانی که از بیش فعالی در بزرگسالان رنج می‌برند؛ بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به اختلالت شخصیتی مانند اختلالت شخصیت مرزی یا شخصیت ضداجتماعی دچار می‌شوند.
- ناتوانی در یادگیری: افرادی که از بیش فعالی در بزرگسالان رنج می‌برند؛ معمولا نمرات پایین‌تری در امتحانات خود کسب می‌کنند.
سخن آخر
اختلال بیش فعالی در بزرگسالان می‌تواند تاثیرات منفی روی زندگی فرد داشته باشد؛ اما درک و آگاهی در خصوص این اختلال، مشاوره و پشتیبانی مناسب و استفاده از روش‌های درمانی و ایجاد ترکیبی از روش‌های رفتاری و دارویی می‌تواند برای بهبود کیفیت زندگی و مدیریت بهتر بیش فعالی در بزرگسالان مفید باشد. معمولا علائم بیش‌فعالی در بزرگسالان با راهکارهای دارویی یا روان درمانی یا ترکیبی از این دو قابل کنترل هستند.
سوالات متداول
1. بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟
بیش فعالی در بزرگسالان بیماری است که طی آن فرد دائما بی‌قرار بوده و نمی‌تواند برای انجام کارهای خود تمرکز کافی را داشته باشد.
2. بیش‌فعالی در دوران کودکی چگونه است؟
کودکانی که دچار بیش‌فعالی هستند؛ معمولا در مدرسه مشکل دارند؛ آن‌ها برای انجام تکالیف خود یا یادگیری دروس تمرکز کافی نداشته و حتی نشستن سر کلاس برای آن‌ها سخت است.
3. آیا بزرگسالان هم دچار بیش فعالی می‌شوند؟
بله. بیش فعالی در بزرگسالان معمولا ریشه در کودکی دارد. مطالعات نشان می‌دهد که 60 درصد از کیس‌های بیش فعالی در بزرگسالان افرادی هستند که در کودکی بیش‌فعالی داشته و درمان نشده‌اند. علائم بیش‌فعالی در بزرگسالان نسبت به کودک خفیف‌تر است؛ اما باز هم می‌تواند مشکلاتی در روابط شخصی یا کاری فرد ایجاد کند.
4. بیش‌فعالی از چه سنی شروع می‌شود؟
درصورتی‌که کودک دچار این بیماری باشد؛ تا پیش از 7 سالگی، علائم بیماری را نشان می دهد.
