یکی از بیماری هایی که سرمنشاء آنرا مغز انسان می نامند تشنج می باشد. می توان گفت تشنج در واقع ترکیبی از تمام فعالیت های حرکتی، حسی و روانی مغز می باشد که به یک باره تخلیه می شوند. شخصی که دچار تشنج می شود را بایستی سریع به پزشک متخصص ارجاع داد و طبق دستورات پزشک اگر نیاز به بستری در بیمارستان را دارد بایستی عمل کرد و اگر نیاز به مراقبت تحت نظر پزشک در منزل را دارد باز هم بایستی طبق دستور درمان و نگهداری از بیمار صورت گیرد. مراقبت و پرستاری از بیماری تشنجی به علت شرایط خاص بیمار متفاوت از دیگر بیماران می باشد. در مقاله پیش رو در مورد پرستار بیمار تشنجی توضیحاتی خواهیم داد.
تشنج چیست؟
همانگونه که گفتیم منشاء تشنج از مغز می باشد که باعث می گردد برای یک دوره گذرا و کوتاه مدت مغز دچار مشکلاتی شده که باعث سفت شدن عضلات و ماهیچه ها گردد. این تغییرات در سطح ماهیچه ها و عضلات هر چند کوتاه و گذرا بوده. اما غیرارادی و با تغییر سطح هوشیاری فرد بیمار همراه می باشد. خود بیمار از این فرایند اطلاعی نخواهد داشت. هر دوره تشنج معمولا یک یا دو دقیقه به طول خواهد انجامید. با حضور پرستار بیمار تشنجی می توان شرایط را بهتر مدیریت کرد.
علائم بیماری تشنج
حال که علت بیماری تشنج را دانستیم بایستی بگوییم فردی که دچار تشنج می شود دارای این علائم می باشد:
- کاهش سطح هوشیاری
- سفید شدن چشم ها( حالت چشم ها به گونه ای می شود که سیاهی چشم به عقب رفته و دیده نمی شود)
- تغییر در حالت تنفسی (شدید و نامنظم شدن)
- قفل شدن اندام بدن مانند بازوها و مچ دست، پاها و کل بدن
- قرمز شدن و حتی کبودی صورت
- عدم اختیار در کنترل اعضای بدن
- عدم توانایی پاسخگویی
برای کنترل این علائم خصوصا در منزل می توان از کمک پرستار بیمار تشنجی استفاده کرد.
مراجعه به پزشک مغز و اعصاب
هر فردی تب کرد و دچار تشنج گردید نیاز به مراجعه به پزشک نمی باشد. اما اگر حالت تشنج تکراری طولانی و باعث اذیت فرد گردید حتما بایستی به پزشک مغز و اعصاب مراجعه نمود. باید بدانیم که با تشخیص به موقع و تجویز دارو و زیر نظر پزشک بودن این بیماری و تشنج قابل کنترل و حتی درمان می باشد. همه این ها بستگی به مراجعه به موقع به دکتر و درمان به موقع دارد.
اما بخاطر نوع بیماری و حملات ناگهانی و غیر ارادی بیماری به نوعی است که پرستاری و مراقبت خاص خود را می طلبد. در ادامه در مورد پرستار بیمار تشنجی توضیحات بیشتری خواهیم داد.
پرستار بیمار تشنجی
همانگونه که گفتیم پرستاری از فردی که دچار تشنج می شود کار سختی می باشد. حتی در برخی موارد مشاهده گردیده که از عهده یک نفر بر نمی آید. اما یک پرستار و مراقب بیمار تشنجی بایستی این کارها را انجام دهد:
- در مرحله اول اگر فردی که دچار تشنج گردیده در حالت افتادن می باشد حتما کاری کنید که از افتادن وی جلوگیری کنید. به گونه ای فرد را نگاه دارید که آرام به صورت درازکش درآید.
- در مرحله دوم بهترین کار این می باشد که اطراف بیمار را خالی کنید. خصوصا اگر در جای شلوغ و بیرون از منزل می باشد. بایستی به گونه ای باشد که فردی که دچار تشنج گردیده بتواند به راحتی تنفس کند و هوای دور و بر فرد آزاد باشد.
- در مرحله سوم فرد پرستار بیمار تشنجی یا مراقب بایستی دکمه های لباس فرد دچار تشنج شده را باز نموده و البسه او را کمتر کند. به گونه ای که بتواند به راحتی نفس بکشد.
- فرد مراقب یا پرستار فردی که دچار تشنج گردیده بایستی سر فرد را روی بالشت نرم یا ران خود قرار دهد و در صورت امکان او را به آرامی باد بزنند تا تنفس راحت تری داشته باشد.
- فرد پرستار بایستی از اطرافیان بخواهد که دست و پای بیمار را نگیرند تا حرکت جسمی و عضلانی آزادانه ای داشته باشد.
- پرستار و مراقب بیمار بایستی هنگام تشنج یک دست خود را زیر سر بیمار قرار داده و دست دیگر را بر روی چشمان بیمار قرار دهد تا نور شدید به چشمان فرد در حال تشنج نخورد.
- به هیچ وجه نبایستی هنگام تشنج آب یا دارو به بیمار داده شود.
- پرستار بیمار تشنجی باید اگر مدت تشنج طولانی تر از حد عادی و معمولی گردید حتما با اورژانس تماس بگیرد. به زور دهان و فک بیمار را باز نکند.
- در صورت امکان فرد دچار تشنج شده را به پهلو خوابانده و سر او را به جلو خم کند.
اقدامات پیشگیرانه و احتیاطی پرستار و مراقب
این اقدامات که اهمیت بسیاری نیز دارد عبارتند از:
- فردی که دچار تشنج می شود باید سعی کند تا فرد به موقع داروهای خود را بخورد.
- به هیچ وجه فردی که دچار تشنج می شود را تنها رها نکنید. خصوصا موقع استحمام.
- مراقب باشید که فردی که دچار تشنج می شود حتی هنگام استفاده از سرویی بهداشتی احتیاط را رعایت و سعی کنید با او حرف بزنید.
- فردی که دچار تشنج می شود به هیچ وج نباید به رانندگی، دوچرخه سواری و یا موتور سواری بپردازد.
- مراقب باشید فردی که دچار تشنج می شود به هیچ وجه به شنا کردن در رودخانه، استخر، دریا نپردازد. حتی استفاده از وان هم برای چنین افرادی خطرناک می باشد.
سخن آخر
بهتر است محیط زندگی فرد محلی آرام و به دور از سروصدا باشد. محل خواب فرد ساکت و آرام بوده و بدور از سر و صدا باشد و از حداقل روشنایی استفاده گردد. بهتر است اگر در دوره درمان، پزشک دستوراتی را داد حتما اجرا کنید. خصوصا در مورد مصرف دارو ها. حتی اگر به نظر برسد فرد بهبود یافته بدون اطلاع دکتر هیچکدام از داروها را قطع نکنید.
