ریفلاکس به طور معمول در همه نوزادان شیرخوار مشاهده می شود .در محل اتصال مری به معده عضله ای وجود دارد که نقش دریچه را دارد و مانع بازگشت غذا از معده به مری میشود . وقتی نوزاد عمل بلع و قورت دادن شیر را انجام می دهد دریچه اسفنکتر شل شده و اجازه می دهد که غذا از مری به معده منتقل شود .
پس از عمل بلع این عضله به طور معمول بسته می ماند بنابراین محتوای معده دوباره به مری جریان نمی یابد . در نوزادانی که ریفلاکس دارند عضله اسفنکتر تحتانی مری به طور کامل رشد نکرده است .
در نتیجه محتوای معده به داخل مری باز می گردد و این اتفاق باعث میشود مقداری از غذا به صورت تف از دهان نوزاد خارج شود هنگامی که رشد عضله اسفنکتر کامل شد ریفلاکس بهبود می یابد .
میزان شیوع ریفلاکس در نوزادان
ریفلاکس در نوزادان بسیار شایع است تقریبا نیمی از نوزادان در سه ماه اول زندگی خود چند بار در روز دچار ریفلاکس می شوند این عارضه در سنین دوازده یا چهارده ماهگی بهبود می یابد.
چه عواملی باعث تشدید ریفلاکس طبیعی در نوزادان می شوند؟
هنگامیکه سینه های مادر بیش از حد شیر دارد و به اصطلاح رگ میکند مقدار زیادی شیر به سرعت وارد دهان کودک می شود این اتفاق می تواند باعث ریفلاکس شود . این ریفلاکس با اقدامات ساده قابل کنترل است .
حساسیتهای غذایی نیز می تواند میزان ریفلاکس را افزایش دهد مثلا مصرف فرآورده های شیر گاو توسط مادر یا نوزاد مهمترین دلیل ایجاد ریفلاکس در نوزاد است
تغذیه نوزاد با شیرخشک یا غذاهای جامد ، غلات ، ویتامینها ، آهن و مصرف داروها و داروهای گیاهی می تواند باعث ریفلاکس شود .
سرماخوردگی یا آلرژی می تواند منجربه بلع مخاط و در نتیجه آن افزایش ریفلاکس شود
نوزادی که با بی میلی شیر می خورند یا هنگام شیر خوردن اطراف را نگاه میکنند از آنجایکه به درستی سینه را نگرفته اند ، موقع مکیدن شیر ممکن است مقداری هوا وارد دهان شود که خود این فرآیند باعث ریفلاکس می شود
فرایند رشد دندانها باعث افزایش مقدار بزاق دهان در نوزاد می شود نوزاد مقدار اضافی بزاق را می بلعد در نتیجه این عمل ریفلاکس افزایش پیدا می کند
در ابتدای شروع خزیدن روی زمین یا استفاده از غذای جامد نیز ممکن است ریفلاکس تشدید شود
ریفلاکس در همه نوزادان رخ می دهد معمولا کودک یک الی دو ساعت بعد از تغذیه دچار ریفلاکس می شود (خارج کردن مقدار کم آب دهان )
نیمی از نوزادان سه ماهه حداقل یک بار در روز ریفلاکس دارند
ریفلاکس معمولا در دو تا چهارماهگی به اوج خود می رسد .بسیاری از نوزادان در هفت تا هشت ماهگی از این حالت خارج می شوند . اکثر نوزادان تا یک سالگی دیگر دچار ریفلاکس نمی شوند .
اگر نوزاد شما علارقم اینکه ریفلاکس دارد ، آرام است ، رشد خوبی دارد ، ظاهر سالمی دارد ، وزن مناسبی دارد ، پس شما دلیلی برای نگرانی نخواهید داشت زیرا این ریفلاکس فیزیولوژیک و طبیعی است .
بیماری ریفلاکس معده (GERD)
درصد کمی از نوزادان بیماری ریفلاکس معده را تجریه می کنند . این کودکان لاغر هستند و معمولا زیاد گریه می کنند . بیماری ریفلاکس می تواند جنبه ژنتیکی داشته باشد .
بیماری ریفلاکس معده در کودکان نارس متولد شده ( به دلیل عدم رشد کافی دستگاه گوارش ) به طور معمول مشاهد می شود . این بیماری معمولا پس از دوازده تا بیست و چهار ماهگی بهبود می یابد .
کودک مبتلا به بیماری ریفلاکس معده معمولا خیلی بیشتر از نوزادان دیگر شیر را بر میگرداند . در این کودکان استفراغ پرتابی و مداوم مشاهد می شود که می تواند نشانه تنگی دریچه پیلور باشد این اختلال با جراحی برطرف میشود ، با این حال در مقاله درمان‌های خانگی حالت تهوع و استفراغ در کودکان راهکارهایی را برای مراقبت از کودکانی که حالت تهوع و استفراغ دارند ارائه داده ایم تا شما بتوانید تا حدودی در منزل به بهبود سلامت فرزندتان کمک کنید .
بیماری ریفلاکس معده معمولا در نوزادان پسر چهار برابر بیشتر از نوزادان دختر دیده می شود،گاهی بیماری ریفلاکس معده خاموش است یعنی محتوای معده تا ابتدای مری بر می گردد ولی دوباره بلعیده می شود . این فرآیند با حس درد همراه است .
هنگامیکه نوزاد غر می زند ، مکرر آروغ می زند یا سرفه میکند ، بوی بد دهان در این حالت همه اینها نشانه ریفلاکس خاموش است . در این حالت کودک ممکن است بد قلق شود و کمتر بخوابد .
یکی دیگر از نشانه های بیماری ریفلاکس معده در نوزاد گریه شدید هنگام تغذیه است در این حالت نوزاد از خوردن شیر امتناع میکند .
مشکل در بلع ، گلو درد ، گرفتگی صدا ، گرفتگی مزمن بینی و سینوس دیگر علائم بیماری ریفلاکس معده است
اگر آب دهان کودک حاوی خون بود یا به رنگ سبز یا زرد بود می تواند نشانه ریفلاکس باشد .
مشاهده سندرم ساندیفر در نوزاد نشانه بیماری ریفلاکس معده در کودک است .
سندرم ساندیفر : نوعی اختلال نادر است که معمولا کودکان تا سن 18 و 24 ماه را درگیر می کند این امر باعث ایجاد حرکت غیر معمول درگردن و کمر کودک درست پس از تغذیه است نوزاد سعی می کند با حرکات قوس و کشیدن کمر و گردن باعث کشیدگی مری شده و درد را تسکین دهد .
پزشکان بوسیله چه روشهایی بیماری ریفلاکس معده را تشخیص می دهند
در بیشتر موارد پزشکان با بررسی علائم و سابقه پزشکی کودک شما ریفلاکس را تشخیص می دهد اگر با تغییرات در تغذیه و داروهای ضد رفلاکس علائم بهتر نشد ممکن است که کودک شما نیاز به آزمایش داشته باشد .
آزمایشهای مختلفی می تواند به پزشک در تشخیص بیماری ریفلاکس معده GERD کمک کند . در مواردی پزشکان برای تشخیص علت بیماری بیش از یک آزمایش را انجام می دهند .
تصویر برداری از دستگاه گوارش فوقانی ( مری ، معده ، اثنی عشر ) : در این روش به نوزاد مایعی حاوی باریم می خورانند و سپس بوسیله دستگاه اشعه X عبور مایع حاوی باریم را در دستگاه گوارش بررسی می کنند . (عکس رادیولوژی)
مقدار اسید موجود در مری و معده کودک را طی بیست و چهار ساعت اندازه گیری می کنند . به این ترتیب که لوله ای نازک و نرم را از طریق بینی نوزاد وارد معده می کنند . انتهای دیگر لوله به مانیتوری متصل است و دستگاه مورد نظر طی 24 ساعت مقدار اسید داخل مری را اندازه گیری می کند .
آندوسکوپی و بیوپسی دستگاه گوارش فوقانی (GI ): این دستگاه مجهز به لوله ای نرم و انعطاف پذیر است که از یک انتها دارای چراغ کوچک و دوربین است ، پزشک این لوله را وارد دستگاه گوارش کودک می کند ضمن بررسی و مشاهده اندامهای گوارشی نوزاد ممکن است عمل نمونه برداری از بافت نیز انجام شود .
روشهای درمانی که توسط پزشک پیشنهاد می شود
در ابتدا پزشکان سعی می کنند با تغییر نوع تغذیه ، بیماری ریفلاکس معده را کنترل کنند . اما اگر این تغییر رژیم مفید موثر نبود از دارو برای درمان و یا کنترل ریفلاکس استفاده می شود .
دقت داشته باشید که هرگز بدون تجویز پزشک سرخود به نوزاد دارو ندهید . این داروها شامل موارد زیر است
مسدود کننده های H2 که باعث کاهش میزان اسید در دستگاه گوارش میشوند .
مهارکننده های پمپ پروتون (PPI ) که این داروها نیز میزان اسید تولید شده در معده را کاهش میدهند .
اگر این داروها کمکی به کاهش علائم نکرد متخصصان گوارش کودکان جراحی را پیشنهاد می کنند .
اعمال ساده ای که می توانید انجام دهید تا ریفلاکس طبیعی نوزاد کاهش یابد
به نوزاد مقدار کم و دفعات زیاد شیر دهید این عمل به هضم راحتتر شیر کمک میکند . هنگام شیردهی کودک را در حالت نیمه نشسته بقل کنید یا اینکه به عقب دراز بکشید و کودک را روی شکم خود قرار دهید .
- در هنگام شیردهی اطمینان حاصل کنید که کودک به خوبی سینه را گرفته است زیرا بلع هوا به حداقل می رسد .
- کودک هرچه آرامش بیشتری داشته باشد ریفلاکس کمتری خواهد داشت.
- دود سیگار باعث آلودگی محیط شده و میزان رفلاکس افزایش می یابد.
- مصرف زیاد کافئین توسط مادر میزان ریفلاکس را افزایش می دهد.
- هنگامیکه کودک به پشت خوابیده میزان ریفلاکس افزایش می یابد بهترین حالت برای کاهش ریفلاکس خواباندن کودک به پهلو و یا روی شکم است البته حتما باید کودک بیدار باشد در غیر این صورت ریسک احتمال سندرم مرگ ناگهانی کودک (SIDS ) بالا می رود .
پرستاری زندگی برتر اکسین با داشتن کادری مجرب و حرفه ای به صورت بیست و چهار ساعت آماده ارایه خدمات مراقبت و پرستاری در خدمت شما عزیزان است .
منابع:medlineplus.gov
