مضرات نیکوتین؛ تاثیر نیکوتین و سیگار بر بدن

نیکوتین nicotine، یکی از اصلی‌ترین ترکیبات موجود در تنباکو، به عنوان یک ماده شیمیایی محرک و اعتیادآور شناخته می‌شود. این ترکیب نه تنها در لیست مواد مخدر قرار می‌گیرد، بلکه تأثیرات معناداری بر سلامت انسان دارد. در گذشته این ماده جز دسته گیاهان دارویی طبقه بندی شده درحالی‌که نیکوتین به طور طبیعی در گیاهان خانواده‌ی توتون و تنباکو یافت می‌شود، تأثیرات آن به خصوص در قالب محصولات سیگاری و غیرسیگاری، تأملات بسیاری را پیرامون مضرات و مضایق آن به وجود آورده است.

نیکوتین به سرعت به مغز می‌رسد و با تحریک سیستم دوپامینرژیک، احساس لذت و آرامش را در فرد ایجاد می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که افراد به سمت مصرف آن جذب شوند و در نهایت به وابستگی شدید و اعتیاد دچار شوند. علاوه بر این، نیکوتین با تأثیرگذاری بر قلب، ریه‌ها و سیستم عصبی، می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی سلامتی مانند بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و سرطان شود. عموما پرستار بیمار در هنگام نگهداری از آن به عوارض نیکوتین بر فرد آگاه باشد. در این مقاله موسسه پرستار در منزل زندگی برتر قصد دارد شما را بیشتر با نیکوتین، ساختار و عوارض آن آشنا کند و مشخص کند که آیا نیکوتین سرطان زا است یا خیر؟

نیکوتین چیست؟

نیکوتین یک ترکیب شیمیایی ارگانیک و قلیایی است که به طور طبیعی در برگ‌های گیاهان خانواده‌ی توتون (Nicotiana) یافت می‌شود. این ماده به عنوان یک آلکالوئید در گیاهان عمل کرده و نقش حفاظت از گیاه را در برابر آفات ایفا می‌کند. نیکوتین به ویژه در سیگار، پودر تنباکو و سایر محصولات تنباکویی به وفور موجود است و یکی از اصلی‌ترین عوامل وابستگی به مصرف این محصولات به شمار می‌رود.حال این سوا پیش می آید که آیا نیکوتین سرطان زاست؟ برای رسیدن به جواب این سوال در ادامه مقاله همراه ما باشید. خوب است از نشانه های حتمی سرطان نیز مطلع باشید.

نیکوتین به سرعت به مغز می‌رسد و سیستم دوپامینرژیک را تحریک می‌کند که منجر به احساس لذت و پاداش می‌شود. این ویژگی باعث ایجاد وابستگی به آن می‌شود. ضررهای نیکوتین می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون و ترشح هورمون‌های استرس شود. همچنین، ممکن است تأثیرات مثبت موقتی بر روی تمرکز و توجه ایجاد کند. مصرف نیکوتین به تنهایی نیز می‌تواند خطراتی برای سلامت ایجاد کند، از جمله افزایش احتمال بروز بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و مشکلات تنفسی. این خطرات با استفاده از محصولات تنباکویی به شدت افزایش می‌یابد. سیگار سرطان زا است و می تواند یکی از دلایل اصلی بروز بیماری های تنفسی باشد. مصرف نیکوتین و سرطان ارتباط مستقیم با هم دارند.

به نقل از سایت medicalnewstoday:

نیکوتین یک ماده اعتیادآور شدید است که در محصولات حاوی تنباکو یافت می شود و می‌تواند دلیل بسیاری از افراد برای مصرف تنباکو باشد. ممکن است عوارض جانبی مانند سرگیجه، افزایش ضربان قلب و سردرد ایجاد کند.
هم‌چنین یک ماده سمی است که می‌تواند باعث ایجاد مسمومیت شود. اگر افراد مشکوک به مسمومیت با نیکوتین باشند، به کمک فوری پزشکی نیاز دارند.
نیکوتین همچنین ممکن است باعث شود افراد بیشتر از محصولات تنباکو مثل سیگار استفاده کنند که می‌تواند باعث مشکلات شدید در سلامتی شود.
داروها، درمان‌های جایگزین برای نیکوتین و درمان رفتاری می‌توانند به افراد کمک کنند تا استفاده از محصولات حاوی نیکوتین را متوقف کنند.

تاثیر نیکوتین بر اعصاب افراد

از مضرات نیکوتین می توان به تأثیرات قابل توجهی که بر روی سیستم عصبی افراد دارد اشاره کرد. این ماده به عنوان یک محرک عمل کرده و می‌تواند به تغییرات قابل توجهی در عملکرد مغز و اعصاب منجر شود. در ابتدا، نیکوتین باعث تحریک سیستم دوپامینرژیک می‌شود که به ایجاد احساس لذت و پاداش کمک می‌کند. این اثر می‌تواند در کوتاه‌مدت منجر به افزایش توجه، تمرکز و خلق و خوی مثبت گردد.

با این حال، مصرف مکرر نیکوتین می‌تواند به تغییرات پایدار در سیستم عصبی و مغز منجر شود. وابستگی به نیکوتین و ایجاد تحمل نسبت به اثرات آن، فرد را مجبور می‌کند تا مصرف خود را افزایش دهد. این وابستگی می‌تواند به اختلالات روانی و عصبی منجر شود؛ به ویژه زمانی که فرد تلاش می‌کند تا نیکوتین را ترک کند. در این صورت، علائم ترک سیگار در سن بالا مانند اضطراب، افسردگی، اختلال خواب و بی‌قراری ممکن است ظاهر شوند.

در طولانی‌مدت، مصرف نیکوتین می‌تواند به تغییرات ساختاری در مغز منجر شده و خطر بروز بیماری‌های عصبی مانند زوال عقل یا اختلالات خلقی را افزایش دهد. در نهایت، ضرر نیکوتین بر اعصاب افراد یک جنبه پیچیده و چندبعدی است که درک آن اهمیت زیادی در زمینه پیشگیری و درمان وابستگی دارد.

مضرات نیکوتین بر مغز افراد

نیکوتین، که به‌واسطه مصرف سیگار، سیگارهای الکترونیکی و سایر محصولات تنباکو وارد بدن می‌شود، تأثیرات قابل توجهی بر مغز و سیستم عصبی مرکزی دارد.

نیکوتین می‌تواند باعث افزایش سطح دوپامین در مناطق خاصی از مغز شود، به‌ویژه در ناحیه‌ای به نام “هسته آکومبنس” این امر به ایجاد حس لذت و پاداش منجر می‌شود و باعث می‌شود افراد تمایل بیشتری به مصرف نیکوتین پیدا کنند. این مکانیسم یکی از دلایل اصلی اعتیاد به نیکوتین است.

در کوتاه‌مدت، نیکوتین می‌تواند باعث افزایش تمرکز، توجه و توانایی‌های شناختی شود. بسیاری از کاربران نیکوتین گزارش می‌دهند که پس از مصرف احساس بیداری و هوشیاری بیشتری دارند. این اثرات به دلیل تأثیر نیکوتین بر گیرنده‌های آستیل‌کولین در مغز است.

با وجود اثرات فوری مثبت، نیکوتین همچنین تأثیرات منفی و درازمدت بر مغز دارد. مصرف مداوم نیکوتین می‌تواند به تغییرات دایمی در ساختار و عملکرد مغز منجر شود، از جمله:

• افت توانایی‌های شناختی: مطالعات نشان داده‌اند که مصرف طولانی‌مدت نیکوتین می‌تواند به کاهش عملکرد شناختی، ضعف حافظه و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مربوط به زوال عقل، مانند بیماری آلزایمر، منجر شود.
• اختلالات خلقی: مصرف نیکوتین می‌تواند به ایجاد اضطراب و افسردگی کمک کند و تأثیرات منفی بر سلامت روانی افراد داشته باشد.

با ادامه مصرف نیکوتین، افراد معمولاً به تدریج نیاز به دوزهای بالاتری از نیکوتین پیدا می‌کنند تا همان اثرات اولیه را تجربه کنند. این پدیده به نام “تحمل” شناخته می‌شود و می‌تواند به وابستگی و اعتیاد منجر شود.

مصرف نیکوتین به‌خصوص در نوجوانان و جوانان می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات جدی سلامتی را افزایش دهد، از جمله:

• اختلالات رفتاری: نوجوانانی که نیکوتین مصرف می‌کنند، ممکن است بیشتر در معرض مشکلات رفتاری و اختلالات روانی قرار بگیرند.
• آسیب به توسعه مغز: مغز افراد جوان هنوز در حال توسعه است و نیکوتین می‌تواند فرآیندهای رشد مغزی را مختل کند.

اعتیاد به نیکوتین می‌تواند عواقب اجتماعی و اقتصادی فراوانی به همراه داشته باشد، از جمله هزینه‌های بهداشتی بالا، کاهش کیفیت زندگی و تأثیرات منفی بر روابط اجتماعی.

به طور کلی، در حالی که نیکوتین ممکن است برخی تأثیرات مثبت موقتی بر عملکرد مغز داشته باشد، تأثیرات منفی و درازمدت آن بر سلامت روانی و جسمی می‌تواند بسیار خطرناک و وابستگی‌زا باشد. برای جلوگیری از این مشکلات، ترک مصرف نیکوتین از اهمیت بالایی برخوردار است.

تاثیر نیکوتین بر بدن افراد

نیکوتین ماده‌ای است که به‌طور عمده در تنباکو وجود دارد و تأثیرات متعددی بر بدن افراد دارد. این تأثیرات به نوع مصرف، میزان مصرف و مدت زمان مصرف بستگی دارد. در ادامه به تأثیرات نیکوتین بر بدن افراد و پاسخ به این سوال که آیا سیگار سرطان زاست؟ می‌پردازیم:

1. مضرات نیکوتین بر سیستم قلبی‌عروقی
   نیکوتین می‌تواند به افزایش ضربان قلب و فشار خون منجر شود. این تغییرات احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و حملات قلبی را افزایش می‌دهند. مصرف نیکوتین همچنین با اتساع عروق خونی و کاهش جریان خون به اندام‌ها مرتبط است.
2. ضرر نیکوتین بر سیستم تنفسی
   سیگار سرطان زاست و استفاده از آن در دراز مدت سبب سرطان می شود. و نباید از ارتباط نیکوتین و سرطان ریه غافل شد. استنشاق نیکوتین از طریق سیگار و دیگر محصولات تنباکو می‌تواند به اعتیاد و بروز مشکلات تنفسی منجر شود. نیکوتین باعث تحریک ریه‌ها و افزایش تولید مخاط می‌شود و خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند برونشیت مزمن و (COPD بیماری انسدادی مزمن ریه) را افزایش می‌دهد.
3. مضرات نیکوتین بر سیستم عصبی مرکزی
   نیکوتین بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند حس وابستگی و اعتیاد ایجاد کند. اثرات آن شامل افزایش توجه، تمرکز و حالت روحی می‌شود؛ اما با گذشت زمان، این تأثیرات مثبت به شدت کاهش می‌یابند و فرد ممکن است به عوارض منفی، مانند اضطراب و افسردگی، دچار شود.
4. متابولیسم و وزن و ضررات نیکوتین
   نیکوتین می‌تواند متابولیسم بدن را افزایش دهد. برخی افراد ممکن است به دلیل تأثیرات نیکوتین بر اشتها، کاهش وزن را تجربه کنند. اما این کاهش وزن می‌تواند موقتی و ناپایدار باشد و با ترک نیکوتین، افراد ممکن است دچار افزایش وزن شوند.
5. تأثیر بر سیستم ایمنی از ضرر های نیکوتین
   نیکوتین می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند، که ممکن است خطر ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌ها مانند روماتیسم مفصلی را افزایش دهد. همچنین، مصرف نیکوتین می‌تواند به کاهش توانایی بدن برای مبارزه با بیماری‌ها کمک کند.
6. ضرر های نیکوتین و تأثیر بر پوست
   نیکوتین و سایر مواد شیمیایی موجود در سیگار می‌تواند به پیری زودرس پوست و کاهش گردش خون در آن منجر شود. این مسئله باعث بروز چین و چروک و کاهش سلامتی پوست می‌شود.
7. تأثیر بر باروری از عوارض نیکوتین بر بدن
   در مردان، نیکوتین می‌تواند به کاهش کیفیت اسپرم و اختلال در هورمون‌ها منجر شود. در زنان، مصرف نیکوتین می‌تواند سبب مشکلاتی در بارداری، زایمان زودرس و تأثیرات منفی بر جنین شود، مانند افزایش خطر نقص‌های ژنتیکی و مشکلات رشدی.
8. ضرر نیکوتن و خطر ابتلا به سرطان
   نیکوتین به‌تنهایی خود عامل سرطان نیست، اما مصرف تنباکو، که نیکوتین یکی از اجزای آن است، با افزایش خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها، به ویژه سرطان ریه، دهان و گلو، ارتباط دارد.
9. وابستگی و اعتیاد از مضرات نیکوتین
   نیکوتین به‌سرعت روی مغز تأثیر می‌گذارد و می‌تواند منجر به ایجاد وابستگی به‌سرعت در فرد شود. این وابستگی ممکن است با علائم ترک، مانند تحریک‌پذیری، اضطراب و تمرکز ضعیف، همراه باشد.

به‌طور کلی، نیکوتین تأثیرات گسترده و پیچیده‌ای بر بدن دارد که بسیاری از آن‌ها می‌توانند عواقب جدی برای سلامت فرد به همراه داشته باشند. ترک مصرف نیکوتین می‌تواند به بهبود بسیاری از این تأثیرات و افزایش کیفیت زندگی کمک کند.

ضرر های نیکوتین بر خواب افراد

نیکوتین تأثیرات قابل توجهی بر الگوهای خواب و کیفیت خواب افراد دارد. این تأثیرات می‌توانند هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم بروز کنند. در زیر به بررسی این تأثیرات می‌پردازیم:

• مختل کردن زمان خواب: نیکوتین می‌تواند باعث افزایش سطح )ALERTNESS هشیاری) و بیداری شود، که به نوبه خود می‌تواند به اختلال در زمان خواب منجر شده و فرد را از خوابیدن در زمان مناسب بازدارد. مصرف نیکوتین به‌ویژه در ساعات نزدیک به خواب می‌تواند زمان خواب را تأخیر بیندازد.
• کاهش کیفیت خواب بر اثر مصرف نیکوتین: نیکوتین ممکن است باعث کاهش کیفیت خواب شود. مطالعات نشان داده‌اند که افرادی که نیکوتین مصرف می‌کنند، ممکن است بیشتر دچار خواب‌ رفتگی، بیداری‌های مکرر در طول شب و خواب سطحی شوند. این مسائل می‌تواند به احساس خستگی و عدم تجدید قوا در صبح منجر شود.
• افزایش خواب‌آلودگی روزانه: با وجود خواب نامناسب و بیداری‌های مکرر در طول شب، افراد ممکن است در روز دچار خواب‌آلودگی و کاهش تمرکز شوند. این حالت می‌تواند تأثیرات منفی بر عملکرد روزانه و کیفیت زندگی افراد داشته باشد.
• علائم ترک و خواب: افرادی که به نیکوتین وابسته هستند و تلاش می‌کنند مصرف آن را ترک کنند، ممکن است علائم ترک را تجربه کنند که شامل مشکلات خواب است. این علائم می‌تواند شامل بی‌خوابی، کابوس‌های شبانه و بیداری‌های مکرر باشد.
• تأثیر بر خواب REM: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که نیکوتین می‌تواند به کاهش مرحله خواب )REM مرحله خواب با حرکات سریع چشم)، که برای فرایندهای حافظه و یادگیری ضروری است، منجر شود. کاهش مدت زمان خواب REM می‌تواند تأثیرات منفی بر پردازش اطلاعات و خلق و خو داشته باشد.
• افزایش خطر اختلالات خواب: تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که نیکوتین مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات خواب، مانند آپنه خواب، قرار دارند. این اختلالات می‌توانند به مشکلات جدی سلامتی و خستگی مزمن منجر شوند.
•  تغییرات در هورمون‌ها: نیکوتین می‌تواند بر سطح هورمون‌ها تأثیر بگذارد، از جمله هورمون‌های مرتبط با خواب و بیداری مانند ملاتونین. این تغییرات هورمونی می‌توانند به اختلال در چرخه خواب منجر شوند.

به‌طور کلی، نیکوتین تأثیرات منفی و پیچیده‌ای بر خواب افراد دارد. این تأثیرات می‌توانند به کاهش کیفیت خواب، افزایش خواب‌آلودگی در روز و مشکلات دیگر مرتبط با خواب منجر شوند. ترک نیکوتین می‌تواند به بهبود کیفیت خواب و افزایش سطح انرژی و تمرکز در طول روز کمک کند.

مضرات نیکوتین بر حافظه افراد

نیکوتین تأثیرات چندگانه‌ای بر حافظه افراد دارد که به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: تأثیرات مثبت و تأثیرات منفی. لازم به ذکر است که تغییرات مثبت صرفا در کوتاه مدت وجود دارند و بعد از مدتی از بین می روند. در زیر به توضیح این تأثیرات می‌پردازیم:

تأثیرات مثبت:

1. افزایش توجه و تمرکز: نیکوتین ممکن است باعث افزایش دقت و توانایی تمرکز بر وظایف خاص شود. این افزایش توجه می‌تواند منجر به تسهیل یادگیری و بهبود حافظه در مدت کوتاه شود.
2. بهبود عملکرد شناختی: برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که نیکوتین می‌تواند به بهبود برخی عملکردهای شناختی، به ویژه در وظایف مربوط به پردازش اطلاعات و حل مسائل کمک کند.

تأثیرات منفی:

1. تأثیر بر حافظه بلندمدت: استفاده مزمن از نیکوتین می‌تواند به ضعف حافظه بلندمدت و اختلال در توانایی یادآوری اطلاعات منجر شود. افرادی که به طور مرتب نیکوتین مصرف می‌کنند، ممکن است در فرایند یادگیری و ذخیره‌سازی اطلاعات جدید مشکلات بیشتری داشته باشند.
2. اختلال در خواب و حافظه: نیکوتین به دلیل تأثیرات منفی بر خواب، می‌تواند به کاهش کیفیت خواب و در نتیجه به اختلال در فرآیندهای مرتبط با حافظه، مانند قوام اطلاعات در خواب، منجر شود.
3. خطر ابتلا به زوال عقل: مصرف نیکوتین ممکن است با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های زوال عقل و مشکلات شناختی در سنین بالا مرتبط باشد.

در حالی که نیکوتین ممکن است در کوتاه‌مدت تأثیرات مثبتی در افزایش توجه و تمرکز داشته باشد، تأثیرات منفی آن در بلندمدت می‌تواند به کاهش کیفیت حافظه و مشکلات شناختی منجر شود. این تأثیرات می‌توانند سلامتی مغز را تحت تأثیر قرار دهند و خطر اختلالات حافظه در آینده را افزایش دهند.

روش های مصرف نیکوتین

نیکوتین به روش‌های مختلفی مصرف می‌شود که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در زیر به معرفی رایج‌ترین روش‌های مصرف نیکوتین می‌پردازیم:

• سیگار
  سیگار یکی از رایج‌ترین روش‌های مصرف نیکوتین است. تنباکو در سیگار سوخته می‌شود و بخار و گازهای حاصل از سوختن آن به ریه‌ها وارد می‌شود. مزایای استفاده از سیگار به عنوان ماده نیکوتن دار راحتی استفاده و دسترسی آسان است. اما معایب آن خطرات بسیار بالا برای سلامت، از جمله بیماری‌های قلبی، عروقی، و سرطان.
• پیپ
  مصرف نیکوتین از طریق پیپ نیز مشابه سیگار است اما در این روش تنباکو در یک محفظه مخصوص دود می‌شود. مزایای استفاده از پیپ برخی افراد به دلیل طعم و تجربه اجتماعی متفاوت، این روش را انتخاب می‌کنند. معایب استفاده آن همچنان دارای خطرات سلامتی مشابه سیگار است.
• سیگار الکترونیکی (ویپ)
  سیگارهای الکترونیکی از نیکوتین مایع (پایه‌ی پروپیلن گلیکول یا گلیسرین) استفاده می‌کنند که بخار می‌شود و به ریه‌ها وارد می‌شود. مزایا سیگار الکترونیکی ممکن است به عنوان جایگزینی سالم‌تر نسبت به سیگارهای معمولی مطرح شود. مضرات سیگار الکترونیکی هنوز به خوبی پیامدهای بهداشتی آن شناخته نشده و ممکن است شامل مواد شیمیایی مضر دیگر باشد.

روش‌های مختلف مصرف نیکوتین هر کدام می‌توانند اثرات متفاوتی بر سلامت و وابستگی فرد داشته باشند. درک این روش‌ها و عواقب آن‌ها می‌تواند به افراد کمک کند تصمیمات بهتری برای سلامت خود بگیرند. اگر شما یا کسی که می‌شناسید به مصرف نیکوتین فکر می‌کند یا در حال تلاش برای ترک آن است، مشاوره با پزشک یا متخصص درمان می‌تواند مفید باشد.

روش های تشخیص مصرف نیکوتین در افراد

تشخیص مصرف نیکوتین در افراد می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی انجام شود. این روش‌ها عموماً شامل آزمایشات بیوشیمیایی و ارزیابی‌های بالینی می‌باشند. در زیر به برخی از رایج‌ترین روش‌ها اشاره می‌شود:

1. آزمایشات خون برای تشخیص نیکوتین در بدن
   نیکوتین و متابولیت آن، کاتینین، می‌توانند در نمونه‌های خون اندازه‌گیری شوند. این آزمایش می‌تواند وجود نیکوتین را به‌طور دقیق تشخیص دهد.
2. آزمایش ادرار
   آزمایش ادرار یکی از روش‌های متداول برای تشخیص مصرف نیکوتین است. کاتینین، که یک متابولیت نیکوتین است، ممکن است در ادرار برای مدت طولانی‌تر از نیکوتین قابل شناسایی باشد.
3. تشخیص نیکوتین در بدن با آزمایش بزاق
   نمونه‌های بزاق می‌توانند نیکوتین و کاتینین را برای تشخیص مصرف نیکوتین مورد آزمایش قرار دهند. این روش اغلب سریع و غیر تهاجمی است.
4. آزمایش مو برای شناسایی نیکوتین در بدن
   نیکوتین می‌تواند در پروتئین‌های مو به دام بیفتد و از این رو می‌توان با آزمایش مو تشخیص داد که آیا فرد در یک بازه زمانی طولانی‌مدت (معمولاً چند ماه) نیکوتین مصرف کرده است.
5. معاینه بالینی و پرسش‌نامه‌ها
   پزشکان می‌توانند از ارزیابی‌های بالینی و پرسش‌نامه‌های مربوط به عادات سیگار کشیدن و مصرف نیکوتین استفاده کنند. این روش‌ها می‌توانند به عنوان بخشی از بررسی‌های عمومی سلامت استفاده شوند.
6. اندازه‌گیری فشار خون و ضربان قلب برای تشخیص نیکوتین در بدن
   نیکوتین می‌تواند تأثیرات فیزیولوژیکی بر بدن داشته باشد. افزایش ضربان قلب و فشار خون می‌تواند نشانه‌ای از مصرف نیکوتین باشد، اگرچه این روش تشخیصی به‌طور قطع نمی‌تواند مصرف نیکوتین را تأیید کند.

تشخیص مصرف نیکوتین می‌تواند بسته به نیاز و شرایط فردی متفاوت باشد. پزشکان معمولاً از ترکیبی از این روش‌ها برای رسیدن به نتیجه دقیق‌تر استفاده می‌کنند و این امر به تعیین بهترین راه برای درمان و کمک به ترک نیکوتین کمک می‌کند.

اثرات مصرف طولانی نیکوتین

مصرف طولانی‌مدت نیکوتین می‌تواند آثار جدی و معکوس‌ناپذیری بر سلامت افراد داشته باشد. در زیر به برخی از این اثرات اشاره می‌شود:

• بیماری‌های قلبی و عروقی

نیکوتین می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون شود، که این امر به مرور زمان می‌تواند منجر به خطر بالای بیماری‌های قلبی، سکته و سایر مشکلات عروقی گردد.

• مضرات نیکوتین و مشکلات تنفسی

مصرف نیکوتین از طریق سیگار یا سیگارهای الکترونیکی می‌تواند به التهاب ریه‌ها و کاهش عملکرد تنفسی منجر شود. این امر می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند برونشیت مزمن و بیماری COPD را افزایش دهد. مشکلات تنفسی از ترک سیگاری می تواند خطرات ناشی از مشکلات تنفسی را کاهش دهد.

• سرطان از ضرر های مصرف نیکوتین

نیکوتین در خود ایجاد سرطان نمی‌کند، اما مصرف آن معمولاً با مصرف تنباکو مرتبط است که شامل مواد سرطان‌زا می‌باشد. این می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه، سر و گردن، و سایر انواع سرطان را افزایش دهد. از فواید ترک سیگار می توان به کاهش خطر سرطان پس از آن اشاره کرد.

• مشکلات اعصاب و روان

نیکوتین می‌تواند بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر بگذارد و منجر به اختلالات خلقی، اضطراب و اختلالات خواب شود. وابستگی به نیکوتین می‌تواند به افزایش مشکلات روانی منجر شود.

• عوارض نیکوتین بر بدن و تاثیر بر سیستم ایمنی

مصرف طولانی‌مدت نیکوتین می‌تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی شود و بدن را در مقابل عفونت‌ها و بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر کند. ترک سیگار پس از مدتی سبب مشکلات ناشی از نقص سیستم ایمنی می شود.

• مشکلات مرتبط با بارداری

مصرف نیکوتین در دوران بارداری می‌تواند باعث مشکلات جدی برای جنین شود، از جمله وزن کم هنگام تولد و افزایش خطر سقط جنین می شود.

روش های ترک نیکوتین

اگر هریک از عادت‌های زیر در شما وجود دارد، ممکن است معتاد به نیکوتین شوید:

• در پنج دقیقه اول پس از بیدار شدن سیگار می‌کشید.
• علی رغم بیماری سیگار می‌کشید، مانند عفونت‌های دستگاه تنفسی
• در طول شب بیدار می‌شوید تا سیگار بکشید.
• برای کاهش علائم ترک سیگار، باز هم سیگار می‌کشید.
• بیش از یک بسته سیگار در روز می‌کشید.

هنگامی که تصمیم به ترک سیگار یا ترک اعتیاد در سالمندان می‌گیرید، اولین قسمت بدن شما که عکس العمل نشان می‌دهد ذهن است. انجمن سرطان آمریكا برای ترك دخانیات روش‌های مختلفی ارائه نموده که مهم‌ترین آن با آمادگی ذهنی برای انجام این کار آغاز می‌شود و شامل مراحل زیر است:

1. تصمیم بگیرید سیگار را ترک کنید

تصمیم برای ترک سیگار عملی ارادی و قدرتمند است. دلایلی که می‌خواهید سیگار را ترک کنید را یادداشت کنید. جزئیات را بنویسید به عنوان مثال، مزایای سلامتی یا صرفه جویی در هزینه را که انتظار دارید توصیف کنید. اگر عزم و اراده شما در میانه راه ترک سیگار ضعیف شود توجیهات نوشته شده به شما کمک می‌کند تا به قدرت قبل به تصمیم خود پایبند باشید.

2. برای ترک سیگار در یک روز مشخص اقدام نمایید

ظرف یک ماه آینده یک روز را انتخاب کنید تا زندگی خود را به عنوان یک فرد غیر سیگاری شروع کنید. ترک سیگار مسئله بزرگی است و باید با آن چنین قطعی و محکم رفتار کنید. به خودتان زمان دهید تا برای این کار آماده شوید، اما از قبل زیاد برای آن برنامه ریزی نکنید که وسوسه شوید نظر خود را تغییر دهید. به دوست صمیمی یا همسر خود در مورد شروع روز ترک اطلاع دهید.

3. برنامه داشته باشید

چندین استراتژی ترک سیگار وجود دارد که می‌توانید انتخاب کنید. درمان جایگزینی نیکوتین (NRT)، داروهای تجویز شده، هیپنوتیزم یا سایر روش‌های درمانی دیگر را در نظر بگیرید. داروهای محبوب ترک سیگار با نسخه درمانی شامل بوپروپیون و وارنیکلین هستند. با دکتر خود صحبت کنید تا بهترین برنامه درمانی را برای شما تجویز کند.

4. کمک بگیرید

از مشاوره، گروه‌های پشتیبانی، مراکز تلفنی ترک سیگار و جملات خودباوری استفاده کنید. می‌توانید با جستجوی مختصری در اینترنت به سایت‌ها و مراکز اصلی ترک سیگار در اطراف خود مرتبط شوید. روش هایی مانند هیپنوتیزم هم میتواند در این مورد کاربردی باشد.

فواید ترک سیگار برای سلامتی

بر طبق گزارش سیستم بهداشت ملی انگلستان خلاصه ای از مزایای سلامتی که از همان روزی که شما تصمیم به ترک سیگار می گیرید و برای سالهای آینده ادامه می یابد به شرح زیر است :

• بعد از 20 دقیقه: ضربان نبض شما به حالت عادی برمی‌گردد.
• بعد از 8 ساعت: سطح نیکوتین و مونوکسیدکربن در خون شما بیش از نصف کاهش می‌یابد. سطح اکسیژن به حالت طبیعی برمی‌گردد.
• بعد از 48 ساعت: مونوکسیدکربن و نیکوتین از بدن شما دفع می‌شود. بلغم و سایر بقایای سیگار کشیدن از ریه‌های شما پاک می‌شود. حس چشایی و بویایی شما بهتر می‌شود.
• بعد از 72 ساعت: راحت‌تر نفس می‌کشید. لوله‌های تنفسی منبسط می‌شوند و انرژی شما افزایش می‌یابد.
• بعد از 2 تا 12 هفته: گردش خون شما بهبود می‌یابد.
• بعد از 3 تا 9 ماه: عملکرد ریه تا 10 درصد افزایش می‌یابد.
• بعد از 1 سال: کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی تقریباً نیمی از افراد سیگاری
• بعد از 10 سال: کاهش خطر ابتلا به سرطان ریه نیمی از افراد سیگاری
• بعد از 15 سال: خطر حمله قلبی شما تقریباً مشابه کسی است که هرگز سیگار نکشیده است.

تحقیقات در مورد اثرات بهداشتی استفاده از نیکوتین و روش‌های موثر ترک آن ادامه دارد. در حالی که دانشمندان به مطالعه تأثیرات نیکوتین بر سرطان ادامه می‌دهند، اثرات مخرب عناصر توتون و تنباکو که باعث سرطان می‌شوند شناخته شده هستند. بهترین کار این است که تمام محصولات دخانیات را ترک کنید تا احتمال ابتلا به سرطان کاهش یابد. اگر در حال حاضر به سرطان مبتلا هستید، ترک سیگار ممکن است به درمان شما کمک کند تا درمان موثرتر باشد.

ضررهای سیگار سبب افزایش احتمال بروز سرطان ناشی از مصرف نیکوتین در دراز مدت می شود. امروزه سیگار در قالب  ها و عنواین مختلفی وارد بازار می شود. ویپ، سیگار الکترونیکی و قلیون همان سیگار اما در یک ساختار دیگر است. در اکثر مواقع فقط نحوه استفاده متفاوت است اما ریسک های استفاده از آن هنوز هم پابرجاس.

سوالات متداول

1. آیا از مضرات ویپ می توان به سبب سرطان ناشی از نام برد؟

اگر چه سیگار های الکترونیکی (ویپ) مقدار کمتری نسبت به سیگار نیکوتین دارند اما در دراز مدت سبب افزایش ریسک ابتلا به سرطان ریه می‌شود.

2. نیکوتین موجود در سیگار سبب بروز چه مشکلاتی می‌شود؟

نیکوتین سیگار سبب افزایش خشکی دهان و مجاری بینی و همچنین بروز مشکلات تنفسی می‌شود.

3. آیا کشیدن سیگار در دوران بارداری مضر است؟

مصرف نیکوتین در دوران بارداری می‌تواند باعث مشکلات جدی برای جنین شود، از جمله وزن کم هنگام تولد و افزایش خطر سقط جنین می‌شود.

4. آیا خطرات مصرف سیگار پس از ترک سیگار کاهش پیدا میکند؟

قطعا عوارض کاهش پیدا می کند. اما برخی از مشکلات به طور کامل بهبود پیدا نمی‌کند.

5. آیا سیگار سرطان زاست؟ 

بله نیکوتین موجود در سیگار ضرر های زیادی داشته که یکی از آنها بروز انواع سرطان می باشد.