زخم بستر اغلب در افرادی رخ می‌دهد که به دلیل بیهوشی، ناتوانی جسمی و … در بستر افتاده و بدون حرکت هستند. این موضوع بیشتر در سالمندان دیده شده و باعث ایجاد ناراحتی و درد در بدن آن‌ها خواهد شد. به همین دلیل است که اطلاع از روش‌های جلوگیری از زخم بستر در سالمندان اهمیت زیادی داشته و در خانواده‌هایی که چنین افرادی زندگی می‌کنند، بیشتر به این موضوع پرداخته میشود.
در مشکل زخم بستر، نواحی از پوست به دلیل وزن بدن و فشار طولانی مدت، دچار زخم می‌شوند. برای پیشگیری از زخم بستر در افراد مسن ، توصیه میشود تا او را به طور مرتب جابه‌جا کنند، اما روش‌های دیگری نیز برای رفع این مشکل وجود دارند. در این مطلب از مرکز خدمات پرستاری زندگی برتر می‌خواهیم روش‌هایی را برای جلوگیری از زخم بستر در افراد مسن به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.
شناخت علل رایج و پیدا کردن راه موثر برای جلوگیری از زخم بستر در سالمند
همانطور که گفته شد، زخم بستر معمولاً در سالمندانی ایجاد میشود که برای حرکت کردن به کمک نیاز دارند و بیشتر روز را در حالت نشسته یا خوابیده می‌گذرانند. این مشکل بیشتر در باسن، شانه، امتداد ستون فقرات، پشت دست یا پا و کمر، مچ و پشت زانو اتفاق می‌افتد. دو عامل اصلی در ایجاد این مشکل موثر است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:
- فشار ناشی از کم تحرکی
- اصطکاک زیاد
در ادامه به توضیح کامل‌تری از شناخت علل زخم بستر در سالمندان می‌پردازیم.
پیشنهاد مقاله: پیشگیری و درمان زخم بستر در منزل و نحوه مراقبت از آن
1. فشار ناشی از کم تحرکی
به طور کلی بافت و پوست برای دریافت اکسیژن و سایر مواد مغذی به جریان خون نیاز دارند و فشار مداوم روی قسمتی از بدن می‌تواند جریان خون به بافت‌های آن قسمت را کاهش دهد. بنابراین در سالمندی که تحرک کمی دارد، این فشار اغلب در مناطق بدون عضله یا با چربی زیاد اتفاق افتاده و منجر به زخم بستر میشود.
2. اصطکاک زیاد
هنگامی که سالمندان تغییر موقعیت می‌دهند، این حرکت و مالش می‌تواند پوست نازک و شکننده آن‌ها را از بین ببرد. حتی در صورت کمک افراد دیگر نیز این اصطکاک انجام خواهد شد. بنابراین باید با راهکارهایی میزان اصطکاک به حداقل برسد.
مراحل پیدایش و راه های پیشگیری از زخم بستر در منزل
زخم بستر با اشکال مختلفی ظاهر میشود. برخی از آن‌ها به صورت تحریکات پوستی هستند و برخی به زخم‌های باز تبدیل می‌شوند که مستعد عفونت خواهند بود. این زخم‌ها در مراحل اولیه به راحتی قابل درمان هستند، به همین دلیل باید افرادی که در معرض این مشکل هستند را سریعا شناسایی کرده و نسبت به درمانشان اقدام کنید.
در ادامه به توضیح کامل تری از مراحل یک تا چهار می پردازیم.
مرحله 1
در اولین مرحله تغییر در رنگ پوست ایجاد شده و احتمالا دمای این منطقه نیز بالاتر خواهد رفت. اگر سالمند پوست روشنی داشته باشد، ممکن است رنگ قسمتی از پوست که دچار زخم شده، قرمز شود و در سالمندان با پوست تیره، این ناحیه آبی مایل به ارغوانی خواهد شد. به جز این وجود خارش و سوزش نیز نشانی از مرحله 1 زخم بستنر است. این مرحله معمولا با تغییر موقعیت مکانی سالمند به طور منظم، درمان خواهد شد.
مرحله 2
در این مرحله آسیب پوست بیشتر قابل مشاهده بوده و ممکن است علاوه بر تغییر رنگ، یک تاول باز، زخم یا خراش نیز در آن قسمت ایجاد شود. فردی که در این مرحله قرار گرفته، درد و ناراحتی‌های جدی را حس خواهد کرد.
مرحله 3
در این مرحله علاوه بر بیشتر شدن تغییر رنگ و ساییدگی، ظاهر منطقه مورد نظر کمی فرو رفته خواهد شد، چرا که آسیب به بافت‌های زیر سطح پوست نیز رسیده است.
مرحله 4
در مرحله چهارم، یک زخم بزرگ ایجاد خواهد شد و در مراحل پیشرفته‌تر، ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و حتی تاندون‌ها نیز دیده می‌شوند. زخم در مرحله 4 اغلب منجر به عفونت جدی شده و کنترل آن حتی برای مراقبان حرفه‌ای نیز دشوار است.
پیشنهاد مقاله: نشانه های زخم بستر در سالمندان
راه‌های پیشگیری از زخم بستر در منزل
زمانی که یک پرستار سالمند برای کمک به افراد مسنی که قادر به حرکت نیستند، اعزام میشود، باید روش های پیشگیری از زخم بستر افراد مسن را نیز بلد باشد و آن‌ها را برای به حداقل رساندن احتمال ابتلا، انجام دهد. موارد زیر طریقه جلوگیری از زخم بستر در افراد مسن را نشان می‌دهد:
- جابه‌جایی مکرر بدن
- مراقبت از پوست
- استفاده از تشک‌های مخصوص
- تغذیه مناسب
در ادامه به توضیح کامل‌تری از راه‌های پیشگیری می‌پردازیم.
1. جابه‌جایی مکرر بدن
زخم بستر ممکن است در عرض یک هفته و دقیقا زمانی که فردی به طور منظم حرکت نمی‌کند، ایجاد شده و در کمتر از یک ماه به یک عامل تهدید کننده برای فرد تبدیل شود. پرستار باید به طور مرتب پوست بیمار را چک کرده و با جابه‌جایی مداوم بدن، از آسیب رسیدن به پوست فرد مورد نظر جلوگیری کند. جابه‌جایی در هر یک یا دو ساعت برای پیشگیری از این عارضه مناسب است.
2. مراقبت از پوست
یکی از مشکلاتی که پرستاران با آن روبه‌رو هستند، بیش از حد خشک یا مرطوب بودن پوست افراد سالمند است. برای این منظور پس از شستشوی بدن این افراد با آب ولرم و شوینده مناسب، برای خشک کردن پوست، از پودر سالک استفاده کنید.
3. استفاده از تشک‌های مخصوص
تشک‌های مموری فوم یا لاتکس به پیشگیری از زخم بستر کمک کرده و فشارهای وارده بر نواحی آسیب‌پذیر بدن مانند باسن و آرنج را کاهش می‌دهند.
تشک مموری فوم باعث توزیع یکنواخت فشار در سراسر بدن خواهد شد.
4. تغذیه مناسب
تغذیه خوب نیز به حفظ سلامت پوست کمک کرده و احتمال ایجاد زخم بستر را به میزان زیادی کاهش می‌دهد. رژیم‌های غذایی شامل مکمل‌های ویتامین C و روی باعث افزایش آبرسانی، سلامت و استحکام پوست خواهند شد.
درمان زخم بستر
پس از اینکه روند درمان توسط یک پزشک تشخیص داده شود، پرستار آن را اجرا کرده و به بهبود زخم کمک خواهد کرد. در اینجا به چند درمان موفق و موثر اشاره خواهیم کرد:
- در اولین مرحله درمان، با وسایل مختلف و روش‌هایی مانند تغییر موقعیت بدن سالمند و همچنین استفاده از بسترهای مناسب، فشار روی زخم را کاهش می‌دهند.
- از گاز دارویی، پانسمان‌های خاص و فرایندهای مراقبتی دیگر برای حفاظت از زخم و ایجاد محیط مناسب برای بهبود زخم استفاده می‌شوند.
- تمیز کردن زخم با استفاده از مواد ضدعفونی کننده و حفظ رطوبت مناسب در این ناحیه و نواحی اطراف آن، مرحله بعدی از روند درمان زخم بستر است.
- برای سریع‌تر شدن روند درمان معمولا از رژیم‌های غذایی استفاده میشود که باعث بهبود زخم بستر شوند.
- با استفاده از تکنیک‌های مناسب و استفاده از مواد ضدعفونی کننده و آنتی‌بیوتیک‌ها، بافت‌های آسیب دیده، آلوده یا مرده از زخم بستر برداشته می‌شوند.
- در زخم بسترهای پیشرفته، از پوست سالم برای پوشش دادن ناحیه زخم استفاده میشود. این روش به عنوان پیوند پوست شناخته میشود.
- استفاده از فناوری فشار منفی برای تحریک رشد بافت و بهبود زخم بستر یکی دیگر از روش‌های درمانی است.
- در صورت وجود عفونت، ممکن است از داروهای ضدعفونی کننده مانند آنتی‌بیوتیک‌ها نیز استفاده شود.
- درمان‌های خانگی برای زخم بستر در منزل می‌تواند شامل استفاده از روغن نارگیل، عسل، آب نمک، آلوئه ورا و زردچوبه باشد. این روش‌ها بهبود زخم‌های بستر را سریع‌تر پیش می‌برند، اما بهتر است قبل از استفاده از آن‌ها، با یک پزشک مشورت کنید.
در واقع درمان زخم بستر بستگی به شدت و نوع زخم، وضعیت فرد مبتلا و دسترسی به روش‌های درمانی دارد. بهتر است برای تشخیص و درمان دقیق، با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید. اما این موضوع را هم در نظر بگیرید که همیشه شیوه جلوگیری از زخم بستر در سالمندان بهتر از درمان آن است.
پیشنهاد مقاله: زخم بستر بیمار در منزل ، علل و روش های درمان آن
درمان زخم بستر با کمک پرستاران سالمند در منزل
در این مطلب به دلایل بروز زخم بستر اشاره کرده و راه های جلوگیری از زخم بستر در افراد مسن را بیان کردیم. اگر سالمندی در منزل دارید که در معرض بروز زخم بستر است و شیوه نگهداری صحیح از او را نمی‌دانید، پیشنهاد ما این است که از پرستاران حرفه‌ای کمک بگیرید.
این افراد به جز انجام فرایندهای لازم برای پیشگیری از زخم بستر و نظارت بر پیشرفت زخم در افراد مسن، وظیفه تمیز کردن و بانداژ زخم، تغذیه درست و مدیریت داروها را نیز به عهده دارند. همچنین، آن‌ها می‌توانند مشاوره و آموزش لازم را به بیمار و خانواده‌اش درباره مراقبت‌های خانگی نیز ارائه دهند.
در پایان، اگر به دنبال استخدام پرستار برای سالمند خود هستید و نمی‌دانید که از کجا می‌توانید بهترین پرستار سالمند را استخدام کنید، از مجموعه زندگی برتر کمک بگیرید. این مجموعه با پرستاران حرفه‌ای همکاری داشته و در کمترین زمان، پرستار مناسب را به منزل شما اعزام می‌کند
سوالات متداول
بیشترین نواحی در معرض آسیب زخم بستر سالمندان کجاست؟
آرنج‌ها، پاشنه پا، پشت سر، پشت کمر و ناحیه باتکس (باسن) بیشترین نواحی تحت فشار هستند.
چقدر زمان می‌برد تا یک زخم بستر بهبود یابد؟
زمان بهبودی به عوامل متعددی از جمله اندازه و عمق زخم، وضعیت عمومی بیمار، میزان تغذیه مناسب، عفونت و مشکلات بهداشتی بستگی دارد. درمان برخی زخم‌ها در چند هفته، برخی ماه‌ها و برخی سال‌ها طول می‌کشد.
آنتی‌بیوتیک چه زمانی برای درمان زخم بستر تجویز میشود؟
زمانی که زخم دچار عفونت شده باشد، این دارو تجویز میشود.
بهترین پماد برای درمان زخم بستر چیست؟
در نظر داشته باشید که این مدل از داروها باید حتما توسط پزشک تجویز شوند، اما کالاندولا و الیز پمادهای پر مصرف هستند.
چه زمانی باید برای درمان زخم بستر سالمند به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که تب، بوی بد زخم، ترشحات زخم، افزایش قرمزی، گرما و تورم اطراف زخم دیده شوند، باید به پزشک مراجعه کرد.
