باید به گونه ای برنامه ریزی گردد تا ضمن حفظ سلامت به ذائقه فرد سالمند نیز آسیبی نرسد. متاسفانه با رعایت این برنامه‌ها و رژیم غذایی مناسب باز هم ممکن است عوارضی سراغ فرد سالمند بیاید. یکی از این معضلات بی اشتهایی در سالمند می‌باشد.
تغذیه در سالمندان
یکی از مهمترین برنامه هایی که در سلامت فرد سالمند نقش مهمی‌را بازی می‌کند نوع تغذیه در سالمند می‌باشد. سالمندان به دلیل کهولت سن و فرسودگی اعضای داخلی بدن متاسفانه دچار حساسیت‌ها و مشکلاتی ویژه ای در مصرف غذا می‌گردند.
خودشان نیز به مرور زمان و با عکس العمل‌های بدن می‌دانند که نمی‌توانند مانند بیست سال قبل یا ایام جوانی غذا بخورند. بنابراین بایستی رژیم غذایی شان به گونه ای باشد که با حداقل دریافتی غذا بیشترین انرژی بدن تامین گردد.
این مستلزم بر نامه تغذیه ای سالم حتی زیر نظر پزشک ویا متخصص تغذیه می‌باشد. اما در برخی موارد بعضی از مسایل باعث بروز کم اشتهایی در سالمند می‌گردد. در ادامه به بررسی درمان بی اشتهایی در سالمندان می‌پردازیم.
علل بی اشتهایی سالمندان
اولین قدم در مورد درمان بی اشتهایی در سالمندان پیدا نمودن علل این عارضه می‌باشد. دلایل به شرح زیر هستند :
- ترس از غذا خوردن: خیلی از سالمندان ممکن است دچار سوء هاضمه باشند. مشکل بلعیدن غذا را داشته باشند. به همین علت نوعی ترس باعث گردیده که کمتر به غذا خوردن روی بیاورند.
- احساس اضطراب و نگرانی: در برخی موارد گزینه هایی پیش بینی نشده باعث می‌گردد تا فرد سالمند دچار اضطراب و نگرانی حتی افسردکی گردد. مانند فوت عزیزان و یا دوستان که موجب یاس و نا امیدی است. در نتیجه ممکن است باعث بی اشتهایی در فرد سالمند گردد.
- مصرف برخی از داروها: معمولا افراد سالمند بخاطر کهولت سن و برخی از بیمارها مجبور به استفاده از دارو می‌شوند و این می‌تواند بی اشتهایی را در فرد سالمند پدید بیاورد.
- عدم تحرک افراد سالمند: معمولا حرکات فیزیکی کمی‌دارند و محدوده حرکتی آنها درون منزل می‌باشد. همین کم تحرکی در خیلی از موارد می‌تواند باعث بی اشتهابی در سالمند گردد
کم اشتهایی می‌تواند موارد دیگری را نیز شامل گردد که در برخی موارد حتما بایستی به پزشک مراجعه نمود. چرا که درمان بی اشتهایی در سالمندان بسیار مهم است.
علائم بی اشتهایی
شاید مشکلات بی اشتهایی در سالمندان از طرف دیگران با علائم پیری اشتباه گرفته شود ریزش مو، خشکی پوست و کاهش وزن در نظر خیلی از افراد ممکن است نتیجه افزایش سن باشد. اما معمولا بی اشتهایی خصوصا در افراد سالمند با علائمی‌خود را نشان می‌دهد.
برخی از این علائم برای بهتر شدن روند درمان بی اشتهایی در سالمندان عبارتند از:
- عادت غذایی نامنظم: یکی از عوامل بی اشتهایی متاسفانه عدم نظم و به موقع غذا خوردن است. همچنین نفخ معده و دردهای ناشی از نامنظم بودن تغذیه می‌تواند عاملی بر بی اشتهایی در افراد سالمند گردد.
- رفتارعجیب وغریب موقع غذا خوردن خصوصا در جمع و حضور دیگران می‌تواند موجب کم خوردن و در نتیجه بی اشتهایی در افراد سالمند گردد.
- ضعف و خستگی وعدم هماهنگی بین غذا خوردن افراد خانواده و فرد سالمند بدین معنی که ممکن است افراد خانواده به علت شاغل بودن عادت به دیرغذا خوردن داشته باشند و این امر تاثیر منفی بر سالمند و در نتیجه بی اشتهایی وی گردد.
درمان بی اشتهایی در سالمندان
برای در مان بی اشتهایی افراد سالمند می‌توان از روش‌های زیر اقدام کرد:
مشارکت در تهیه و پخت غذا
از سالمند بخواهید در مراحل مختلف آشپزی کمک تان کند. بخشی از کار را که می‌توانند به عهده آنها بسپارید. تهیه سالاد، سوپ‌های ساده و چینش سفره از این موارد می‌باشد. در این صورت فرد سالمند تشویق می‌شود که خود هم از غذایی که آماده کرده میل کند.
مشورت از سالمند برای پخت غذاهای قدیمی‌و صرف غذا در جمع خانواده
اگر سالمند بی اشتهایی دارد یکی از راه هایی که می‌تواند تمایل وی را به خوردن غذا زیاد کند یادآوری دستپخت وی می‌باشد. این که از وی بخواهید راهنمایی تان کند تا غذایی که در قدیم درست می‌کرده را دوباره با هم درست کنید.
بعد از آماده شدن تعریف از غذا و راهنمایی‌های وی می‌تواند مشوق خوبی برای خوردن غذا در سالمند باشد.
نکته دیگر این که سالمند غذا را در کنار بقیه افراد و خانواده صرف کند و تنها نباشد. موقع صرف غذا از او بخواهید در مورد پخت و پز قدیم برای همه توضیح دهد.
درمان بی اشتهایی در سالمندان با نوشیدن آب ولرم
یکی از راه هایی نگهداری سالمند که بی اشتهایی را در سالمندان از بین می‌برد نوشیدن آب ولرم در صبح زود می‌باشد. این راهکار علمی‌و ثابت شده است. نوشیدن مایعات سالم در طول روز به افزایش اشتها کمک زیادی می‌کند.
مصرف برخی از داروها
همانگونه که می‌دانیم برخی از داروها ممکن است میل به غذا خوردن را در افراد سالمند کم کند. اگر سالمندی در منزل تحت نظر پزشک دارو مصرف می‌کند و دچار بی اشتهایی گردید بهتر است موضوع را با پزشک مطرح کنید.
دستورات لازم را دریافت و در صورت احتیاج به دارو زیر نظر خود پزشک اقدام شود. در این مورد بهتر است استفاده خودسرانه از داروهای مکمل غذایی را در برنامه نداشته باشید.
عدم سازگاری بالاکتوز و درمان بی اشتهایی در سالمندان
برخی از افراد سالمند ناسازگاری با لاکتوز دارند. بعد از خوردن لبنیات احساس ناراحتی معده و روده می‌کنند. این امر با آزمایشات پزشکی به صورت صحیح تشخیص داده می‌شود.
در صورتی که پزشک در این مورد تشخیص داد می‌توانید برای کمبود کلسیم و ویتامین D از قرص و یا لبنیات بدون لاکتوز استفاده کنید. البته نظر پزشک ارجحیت دارد.
سخن آخر
در این نوشته از موسسه پرستاری زندگی برتر ما به بررسی روند‌های درمان بی اشتهایی در سالمندان پرداختیم. در مورد بی اشتهایی سالمندان و تشویق آنها به خوردن غذا می‌توانید از ابتکارات خلاقانه نیز استفاده کنید. ضمن این که از طعم دهنده هایی که سالمند دوست دارد درغذا استفاده نمایید.
