آبسه پوستی، بیشتر اوقات مانند یک توده متورم شده و پر از مایع‌های چرکی در زیر سطح پوست ظاهر می‌گردد. آبسه پوستی، ممکن است با علائمی مانند تب و لرز و عفونت ظاهر شود. تشخیص دادن آبسه‌هایی که در زیر پوست به وجود می‌آیند سخت‌تر از آبسه‌های داخل بدن است؛ به عبارت دیگر، هر چه آبسه‌های پوستی حادتر و بزرگ‌تر شوند نیازمند بررسی‌های تخصصی توسط پزشک و هم‌چنین مراقبت‌های ویژه توسط پرستار در منزل است.
آبسه پوستی چیست؟
آبسه پوستی که به آن دمل هم گفته می‌شود؛ به صورت برآمدگی و یا تجمع باکتری و عفونت در قسمتی از بدن ظاهر می‌شود. گاهی این عفونت دارای چرک بوده و با درد و قرمزی همراه می‌گردد. این بیماری، به دلیل باکتری‌های بیماری‌زا و عفونت‌ها در قسمت‌های مختلف بدن مانند کشاله ران پا، زیر بغل، گردن و غیره ایجاد می‌شود. آمار نشان داده است که ابسه پوستی در سال‌های اخیر به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است.
علت آبسه پوستی
یکی از مهم‌ترین علت ایجاد آبسه پوستی، عفونت‌های باکتریایی است. به این صورت که آن‌ها از طریق یک زخم باز، فولیکول مو و یا بریدگی به پوست بدن وارد شده و باعث ایجاد عفونت می‌شوند. در نتیجه در پوست آبسه یا جوش پوستی که حاوی مایع چرکی است ایجاد می‌گردد. از مهم‌ترین علت‌های ایجاد آبسه پوستی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- باکتری استافیلوکوکوس اورئوس یا استاف
- باکتری استافیلوکوکوس اورئوس که نسبت به متی‌سیلین دارای مقاومت بالایی هستند.
- باکتری عفونی مایکوباکتریوم توبرکلوزیس
- باکتری استرپتوکوکوس پیوژنز
- انواع ویروس‌ها و انگل‌ها
- انواع عفونت‌های قارچی
- ارگانیسم‌های بی‌هوازی
- تزریق مواد مخدر
- چاقی
آبسه پوستی چه انواعی دارد؟
آبسه پوستی یا دمل پوستی در انواع مختلف وجود دارند که در اثر عفونت‌های باکتریایی به وجود می‌آیند. در زیر به بررسی انواع آبسه‌های پوستی می‌پردازیم:
- آبسه آنورکتال: تجمع مایع چرکی در قسمت پایین یعنی راست روده و مقعد به وجود می‌آید.
- کیست بارتولن: تجمع مایع چرکی در درون یکی از غده‌های بارتولن که این غدد در اطراف دهانه واژن یافت می‌گردد.
- آبسه مغزی: این آبسه بسیار نادر بوده و تجمع مایع چرکی در داخل جمجمه است که می‌تواند زندگی فرد را تهدید نماید.
- آبسه صفاتی یا کوینسی: تجمع مایع چرکی میان یکی از لوزه‌ها و دیواره گل
- آبسه پیلونیدال: تجمع مایع چرکی در پوست شکاف باسن یعنی جایی که باسن جدا می‌گردد.
نشانه و علائم ابسه پوستی
علت آبسه پوستی یا جوش پوستی، با توجه به محل ایجاد آبسه، متفاوت بوده ولی به‌طورکلی افرادی که آبسه پوستی در بدن آن‌ها یا در زیر پوست آن‌ها پدید می‌آید، علائمی مانند قرمزی، توده متورم و دردناک و گرمی پوست را تجربه می‌نمایند. در صورت پیشرفت آبسه پوستی، می‌تواند علائمی مانند تخلیه و پارگی اتفاق بیفتد و شرایط را پیچیده نماید. آبسه پوستی که همراه با عفونت است، با پیشرفت آن به بافته‌ای عمیق‌تر وارد شده و می‌تواند حتی وارد جریان خون نیز گردد؛ و در صورت ایجاد عفونت بیشتر، ممکن است فرد علاوه بر استفراغ، تب شدید به درد بیشتر مبتلا شده و قرمزی اطراف پوست افزایش می‌یابد.
دلایل آبسه‌های داخلی پوستی
آبسه‌های پوستی هم مانند زخم بستر می‌توانند به دلایل متعددی به وجود آیند؛ مثلا آبسه‌هایی که در داخل شکم پدید می‌آیند به دلیل ایجاد عفونت‌های شدید در بافته‌ای عمیق پوست است. عفونت از راه‌های زیادی می‌تواند وارد بدن شده و آبسه را به وجود آورد؛ مثلا در صورت ایجاد آبسه ریه، عفونت باکتریایی موجود در ریه باعث ایجاد ذات‌الریه شده و هم‌چنین آپاندیسیت هم قادر است عفونت را در داخل شکم پخش نماید. به‌طورکلی از مهم‌ترین دلایل ایجاد آبسه‌های داخلی پوستی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت موجود در خون
- انواع بیماری‌های مجاری صفراوی
- انواع عفونت‌های باکتریایی شکم از جمله آپاندیسیت، سوراخ شدن روده و دیورتیکولیت
- انواع عفونت‌های باکتریایی موجود در لوله‌های تخلیه صفرا
روش‌های درمان آبسه پوستی
آبسه پوستی بر عکس عفونت‌های دیگر، با استفاده از آنتی بیوتیک ها به تنهایی درمان نمی‌شود. برای درمان کردن آبسه پوستی در ابتدا باید برش داده شود و مایع چرکی آن خارج گردد. پزشک این کار را می‌تواند با استفاده از کمپرس گرم و یا با روشی به نام درناژ و برش انجام دهد. تخلیه چرک بیشتر در آبسه‌های چرکی بزرگ و حاد صورت می‌گیرد.
در صورتی که، در پوست فردی آبسه دردناک یا عفونی ایجاد شود؛ پزشک برای درمان کردن آن یک برش در روی آن ایجاد کرده و سپس چرک را از آن خارج می‌کند. و بعد با استفاده از محلول سالین آن قسمت را شستشو می‌دهد. سپس، پزشک آبسه را باز گذاشته تا زمانی که همه چرک موجود در آن تخلیه شود. در صورتی که جای زخم بسیار عمیق‌تر گردد، پزشک آن را باز گذاشته و فقط با استفاده از یک پانسمان روی آن را می‌پوشاند.
در نهایت پزشک متخصص بر اساس نوع آبسه، برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. در خانه بهتر است مراقبت‌های بهداشتی مانند آرام برداشتن گاز پانسمان و عوض کردن پانسمان را به دقت انجام دهید تا در سریع‌ترین زمان ممکن بهبود پیدا نمایید. برخی از توصیه‌ها برای درمان سریع آبسه عبارت‌اند از:
- فرد می‌تواند با استفاده از کمپرس‌های گرم و مرطوب برای کمک به تخلیه چرک و جلوگیری از ایجاد دوباره آبسه استفاده کند.
- استفاده از کمپرس گرم برای اینکه عفونت کاهش پیدا کند و جریان خون افزایش یابد.
- استفاده از داروهای فاقد نسخه همانند انواع پمادهای آنتی بیوتیک، که این پمادها می‌توانند از عفونت پیشگیری کرده و به بهبودی آبسه و زخم کمک کند. برای تسکین پوست، تسریع بهبودی و پیشگیری از عفونت
- استفاده از انواع داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می‌تواند علاوه بر تسکین درد، به کاهش تورم کمک کند.
- افراد باید از تخلیه کردن آبسه در خانه جلوگیری کنند زیرا این کار می‌تواند باعث شود که باکتری‌ها به داخل زخم نفوذ کرده و عوارض جدی‌تری را به وجود آورد.
درمان خانگی آبسه پوستی به نقل از webmd.com :
- اگر آبسه کوچک باشد (کمتر از 1 سانتی متر یا کمتر از نیم اینچ)، قرار دادن کمپرس گرم روی آن ناحیه به مدت 30 دقیقه و 4 بار در روز ممکن است کمک کند.
- سعی نکنید آبسه را با فشردن یا فشار بر روی آن تخلیه کنید. این می تواند مواد آلوده را به بافت های عمیق تر فشار دهد.
- سوزن یا ابزار تیز دیگری را به مرکز آبسه نزنید، زیرا ممکن است به رگ خونی زیرین آسیب برساند یا باعث گسترش عفونت شود.
نحوه تخلیه آبسه پوستی چرکی
در صورتی که آبسه پوستی به تخلیه کردن نیاز پیدا کند؛ پزشک با انجام بی حسی که در آن فرد هوشیار است، یک عمل کوچکی انجام می‌دهد. عمل برای تخلیه آبسه به این صورت است که پزشک آبسه را برش داده تا چرک را از داخل آن خارج نماید. در برخی از مواقع کمی از مایع چربی را برای نمونه‌برداری نگه می‌دارند. وقتی که همه‌ی مایع چرکی از داخل آبسه خارج شد، پزشک متخصص جای آبسه را به وسیله‌ی سرم نمکی منفذی تمیز می‌نماید؛ و سپس آبسه را باز گذاشته و فقط با استفاده از یک پانسمان آن را می‌پوشانند. در صورتی عمیق بودن آبسه، یک پانسمان که ضد عفونی کننده است در داخل زخم قرار می‌دهند تا بتواند آن را به صورت باز بپوشاند.
چه مواردی شانس ابتلا به ابسه پوستی را تشدید می‌کند؟
همان‌طور که می‌دانید انواع آبسه‌های پوستی به دلیل عفونت‌های موجود در بدن ایجاد می‌گردند. ولی عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند شانس ابتلا به ابسه پوستی را افزایش دهند. این عوامل عبارت‌اند از:
- سیستم ایمنی ضعیف: در اثر بیماری‌هایی مانند ایدز
- دود سیگار و دخانیات
- افزایش وزن
- دیابت
- مبتلا شدن به بیماری‌های پوستی مانند اگزما
- استروئید درمانی مزمن
- انجام شیمی درمانی
- مبتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان و ایدز
- بیماری سلول داسی شکل
- اختلالات عروق محیطی
- بیماری کرون
- کولیت زخمی
- انواع سوختگی‌های شدید
- ترومای شدید
نحوه پیشگیری از آبسه پوستی
با توجه به اینکه انواع آبسه‌های پوستی، در اثر وارد شدن برخی از باکتری‌ها به زخم، چربی‌های مسدود شده، ریشه‌ی مو یا غده‌ی عرق ایجاد می‌گردند؛ بنابراین برای پیشگیری از زخم بستر و آبسه پوستی، باید از تمیز و سالم بودن پوست خود اطمینان حاصل کرده و مطمئن شوید که پوست شما عاری از هرگونه باکتری است. با استفاده از این کار می‌توانید از ایجاد آبسه‌های پوستی در بدن خود جلوگیری کنید. هم‌چنین با انجام موارد زیر می‌توانید از وارد شدن باکتری‌ها به بدن جلوگیری کرده و تا حد زیادی احتمال مبتلا شدن به آبسه پوستی را کاهش دهید:
- سعی کنید دستان خود را به طور مرتب مورد شستشو قرار دهید.
- به دوستان و آشنایان خود تاکید نموده و آن‌ها را به شستن مرتب دستان خود ترغیب نمایید.
- هنگام حمام کردن باید از حوله‌های جدا و مخصوص به خود استفاده کنید.
- منتظر بمانی تا جوش های پوستی یا آبسه‌های پوستی شما به طور کامل درمان شوند و سپس از تجهیزاتی مانند لوازم باشگاه، بدن‌سازی، استخر و سونا استفاده نمایید.
سوالات متداول
راه‌های تخلیه آبسه پوستی چرکی چیست؟
اگر آبسه ایجاد شده در پوست، کوچک بوده، به سادگی تخلیه شده و خشک می‌شود. ولی در صورت بزرگ بودن آبسه، برای از بین بردن عفونت به تخلیه کردن آن نیاز است. برای انجام این کار، یک سوزن در روی پوست قرار داده و سپس با ایجاد برش، مایع چرکی تخلیه می‌گردد.
آبسه پوستی یعنی چه؟
آبسه پوستی که در اثر عفونت‌های باکتریایی در داخل یا سطح پوست به وجود می‌آید، گاهی ممکن است بسیار بزرگ‌تر و حادتر شود. آبسه‌های پوستی دارای مایع چرکی است که هنگام لمس کردن می‌تواند باعث ایجاد درد شدید شود.
عامل ایجاد آبسه پوستی در بدن چیست؟
آبسه پوستی، بیشتر در اثر عفونت به وجود می‌آیند. گاهی اوقات باکتری‌ها وارد پوست شما شده و از طریق برش‌های موجود در پوست وارد بدن می‌شوند. همین موضوع ممکن است باعث ایجاد چرک یا آبسه پوستی گردد.
