وضعیت جسمی افراد سالمند به گونه ای است که برای حفظ سلامت جسمی و این که کمتر دچار بیماری گردند باید برنامه غذایی مستقل از دیگران داشته باشند. به طوری که درعین سالم بودن و مقوی بودن غذاها ویتامین ها و مواد معدنی کافی نیز در آنها موجود بوده و سالمند بتواند به خوبی از این سیستم و رژیم غذایی حداکثر بهره را ببرد. در مقاله پیش رو به بررسی وضعیت ویتامین ها و مواد معدنی در تعذیه سالمندان پرداخته و در مورد آن توضیحاتی خواهیم داد.
شناخت غذاها در رژیم غذایی سالمندان
برای کلیه افراد شناخت غذاها و مواد و اینکه دارای چه ویتامین ها و موادمغذی هستند از ضروریات می باشد. اگر به سلامتی خود اهمیت می دهیم فارغ از سن و سال بهتر است آگاهی جزئی هم که شده کسب کنیم. اگر بخواهیم برای افراد سالمند رژیم غذایی مناسب در نظر بگیریم بایستی نسبت به احتیاجات بدن آنها اطلاعات داشته باشیم. به همین خاطر نمی توان برای تمامی افراد مسن یک نوع رژیم غذایی در نظر گرفت. اما اگر به صورت کلی بخواهیم به مسئله مواد ضروری مورد نیاز بدن سالمند توجه داشته باشیم بایستی به نکات بسیاری توجه کنیم. در صورت استخدام پرستار سالمند یا پرستار بیمار، فرد باید از جدول غذایی مطلع باشد.
ویتامین ها و مواد معدنی در تغذیه سالمندان
همانگونه که گفتیم ویتامین ها در رژیم غذایی سالمندان سهم بسزایی دارند. در افراد سالمند جذب برخی از این ویتامین ها کم شده و نیاز بدن به آنان ضروری است. از جمله این ویتامین ها می توان به موارد زیر اشاره کرد.
ویتامین های گروه (B)
جای دادن غذاهایی که حاوی ویتامین Bهستند می توانند خطر بیماری های قلبی و عروقی را در سالمندان به مقدار زیادی کاهش دهند. معمولا با بروز پیری و سالمندی جذب ویتامین گروه (B) در بدن کاهش می یابد. به همین خاطر می توانید غذاهای مانند انواع گوشت، تخم مرغ، فرآورده های لبنی، حبوبات، غلات سبوس دار و غیره را در برنامه غذایی سالمندان جای دهید. بهتر است از این غذاها به صورت سوپ و یا آش که برای فرد سالمند هضم راحت تری داشته باشد استفاده کنید.
کلسیم، از ویتامین ها و مواد معدنی در تغذیه سالمندان
یکی از مهم ترین احتیاجات مورد نیاز بدن در همه سنی خصوصا افراد سالمند کلسیم می باشد. چرا که کمبود این ویتامین در افراد سالمند باعث پوکی استخوان خواهد شد. این ویتامین آنچنان در استخوان بندی افراد موثر می باشد که متخصصان تغذیه خوردن غذاهای حاوی کلسیم را از سنین کودکی توصیه می کنند. چون با افزایش سن جذب کلسیم در بدن کاهش می یابد بهتر است استفاده از غذاهای حاوی کلسیم را به زمان سالمندی و پیری موکول نکنیم.
لبنیات، انواع کلم، لوبیای سویا و ماهی ساردین ازجمله غذاهایی هستند که حاوی کلسیم بوده و برای همه خصوصا سالمندان مفید می باشند. البته این نکته ضروری است که استفاده از مکمل دارویی حاوی کلسیم برای افراد سالمند بالای 65 سال امری ضروری می باشد.
پتاسیم
یکی دیگر از ویتامین ها و مواد معدنی در تغذیه سالمندان و مورد احتیاج بدن پتاسیم می باشد. پتاسیم از اجزای مهم تشکیل دهنده کلیه سلول ها و بافت های بدن است. بر روی متابولیسم و عملکرد قلب تاثیر مستقیم و بسزایی دارد. افراد سالمند برای حفظ سلامتی خود بایستی روزانه در رژیم غذایی پتاسیم مصرف کنند. البته مصرف بیش از حد پتاسیم و کمتر از حد مجاز آن برای سالمندان می تواند دردسر ساز باشد.
تغییرات در دستگاه گوارشی، استفراغ و اسهال می تواند در جذب پتاسیم اخلال ایجاد کند و منجر به کمبود پتاسیم در بدن یا هیپوکالمی شود. پتاسیم پایین در بدن سالمندان علایمی را به همراه دارد. مانند احساس ضعف بیش از حد، خستگی، گرفتگی عضلانی، استفراغ و قند خون بالا. برای اینکه وضعیت پتاسیم در بدن سالمندان در وضعیت مناسبی باشد توصیه می شود در رژیم غذایی سالمندان محصولات حیوانی مانند گوشت، مرغ، ماهی و لبنیات را قرار دهید.
ویتامین ها و مواد معدنی در تغذیه سالمندان – منیزیم
با افزایش سن فعالیت های بدنی کاهش می یابد. در کنار آن مصرف مایعات و غذا و میوه جات نیز کاهش می یابد. در صورتی که احتیاج بدن به منیزیم ثابت می باشد. به همین خاطر توصیه می شود افراد سالمند مصرف حبوبات را در برنامه غذایی خود داشته باشند. وجود ماده معدنی منیزیم در بدن از قلب شما محافظت می کند و به عنوان مکمل کلسیم در بدن عمل می کند. بدین صورت که هر چقدر کلسیم به تحریک عضلات کمک می کند منیزیم به شل شدن عضلات کمک خواهد کرد. این امر باعث منظم شدن ضربان قلب خواهد شد. در بیماران دیابتی اگر قندخون به درستی کنترل نشود منیزیم از طریق ادرار از بدن خارج گردیده و منجر به کمبود منیزیم در بدن خودهد شد.
مصرف آهن به عنوان مواد معدنی مورد نیاز افراد سالمند
یکی از ویتامین ها و مواد معدنی در تغذیه سالمندان آهن است.یکی از بیماری ها وعرصه هایی که به سراغ سالمندان می آید خصوصا خانم ها کمبود ماده معدنی آهن در بدن می باشد. فقر آهن دربدن ممکن است مربوط به دوران سالمندی هم نباشد. اما مشکلات جدی را برای اشخاص بوجود خواهد آورد.
به همین دلیل استفاده از غذاهای حاوی آهن برای افراد سالمند توصیه می گردد. برای همین غذاهایی مانند گوشت، مرغ، تخم مرغ، میگو، ماهی تن و ماهی سالمون حاوی آهن بالایی می باشند توصیه می گردد. نکته مهم این که جذب بیش ازحد آهن برای بدن مضر بوده و عوارضی را بدنبال خواهد داشت. بخاطر همین اگر قصد مصرف مکمل آهن را دارید حتما باید تحت نظر و با دستور پزشک این امر انجام گیرد.
چرا که همانگونه که وجود آهن برای بدن و گلبول های قرمز ضروری می باشد مصرف بی رویه آن نیز خطرناک خواهد بود. وجود بیش از حد آهن در بدن موجب آسیب رسیدن به کبد، قلب و پانکراس می شود. ضمن این که احتمال دچار شدن به آرتروز را نیز بالا می برد.
توصیه می شود در هرسنی که هستید مصرف مکمل آهن و احتیاج به مصرف آن را به پزشک متخصص واگذار کنید.
سخن آخر
در این نوشته ما به بررسی ویتامین ها و مواد معدنی در تغذیه سالمندان پرداختیم. برای حفظ سلامتی افراد سالمند بهتر است برای افراد بالای 60 سال حتما دوره چکاب و آزمایشات کامل پزشکی قرار دهید. بدین وسیله ضمن تشخیص صحیح پزشک در صورت وجود مشکل در فرد سالمند هم خانواده و هم پزشک با تشخیص و درمان دوره ای نسبت به بهبود و کنترل سلامتی فرد سالمند اقدام می کنند.
