یکی از بیماری های خطرناکی که ممکن است در هر سنی سراغ فرد بیاید هپاتیت می باشد. این بیماری می تواند بدن را به شدت درگیر نموده و حتی در مواردی در صورت عدم رسیدگی پزشکی موجب از بین رفتن بیمار نیز می گردد. در نوشته پیش رو ضمن توضیح مختصر در مورد بیماری هپاتیت پیرامون پرستاری از سالمند دارای هپاتیت توضیحات بیشتری خواهیم داد.
هپاتیت چیست؟
هپاتیت یک بیماری التهابی کبدی است. این بیماری معمولا بر اثر عفونتی ویروسی ایجاد می شود. البته علل دیگری نیز برای این بیماری شناخته شده که می توان به هپاتیت خودایمنی، هپاتیت بر اثر عوارض ناشی از عوارض داروها سموم و مصرف الکل اشاره کرد. هپاتیت خود ایمنی نوعی بیماری است که بر اثر تولید پادتن توسط بدن علیه بافت کبد ایجاد می گردد.
در مورد کبد بایستی گفت که در قسمت فوقانی شکم و در سمت راست قرار گرفته است و بر عملکرد حیاتی بدن نقش مؤثری دارد. این عملکردها عبارتند از:
- تولید صفرا برای فرایند هضم غذا.
- فیلتر نمودن سموم از بدن
- دفع بیلی روبن( محصول بوجود آمده از تجزیه گلبول های قرمز خون)
- تجزیه هیدروکربورات ها، چربی ها و پروتئین ها در بدن
- فعال سازی آنزیم ها در بدن که پروتئین ها ضروری می باشد
- ذخیره نمودن قند گلیگوژن مواد معونی و ویتامین های(E,K,D,A)
- سنتز فاکتورهای انعقادی
- سنتز پروتئین های خون
در ادامه به بررسی پرستاری از سالمند دارای هپاتیت خواهیم پرداخت.
انواع هپاتیت
هپاتیت در پنج دسته بندی تقسیم و شناخته می شود که عبارتند از:
A,B,C,D,E
در مورد این گروه هپاتیت ها بایستی ذکر نمود که هپاتیت گروه A بیماری کوتاه مدت و حاد می باشد. هپاتیت های گروهD,B,C پیشرونده و مزمن می باشند. ضمن این که هپاتیت گروه E از نوع حاد و بیشتر در زنان باردار دیده می شود.
پرستاری از سالمند دارای هپاتیت
پرستاری از بیماران هپاتیت شرایط خاص خود را دارد. بدین معنی که علاوه بر مراقبت های غذایی و دارویی بایستی پرستار مراقب باشد تا بیمار مبتلا دچار زخم، شکستگی و از این موارد نگردد. در پرستاری از سالمند دارای هپاتیت بهتر موارد زیر در نظر گرفته شده و فرد مراقب در انجام آن دقت لازم را انجام دهد:
برنامه غذایی مناسب
در مرحله نخست ومهم ترین نکته پرستار بیمار بایستی برنامه جامع از وضعیت غذایی ورژیم غذایی بیمار سالمند را از طریق تاریخچه، اندازه گیری وزن روزانه و داده های آزمایشگاهی به دقت بررسی نموده و مدنظر داشته باشد تا بتواند از بررسی این الگوها برنامه های مراقبتی را به اجرا بگذارد.
در برنامه ریزی غذایی فرد سالمند به هپاتیت بایستی پرستار مراقب یک رژیم مناسب سرشار از فیبر، کربوهیدرات ها و پروتئین را جهت کارکرد مناسب کبد رعایت و به انجام برساند. در این برنامه غذایی، غذاهای کم نمک را شناسایی و در برنامه روزانه بیمار بگنجاند.
در پرستاری از سالمند دارای هپاتیت بایستی فرد هنگام غذا خوردن حتما در حالتی باشد که سر نسبت به بدن بالاتر باشد. هر چند اینکار برای سالمند مشکل باشد. به هیج وجه به صورت خوابیدا به او غذا ندهید.
نکات مراقبتی پرستاری از سالمند دارای هپاتیت
اگر خدای ناکرده بیمار سابقه مصرف الکل و دخانیات را دارد این دو را از او دور نگه داشته و مصرف فرد بیمار را قطع کنید.
سعی کنید در منزل محیطی آرام و همراه با آرامش را برای صرف غذا فراهم نمائید. قبل از صرف غذا دست ها، صورت و دهان بیمار سالمند را شسته و تمیز کنید. پرستار سالمند سعی کند غذاهای مورد احتیاج بیمار کم حجم، سبک و در تعداد مرتبه بیشتر تهیه کند.
پرستار بیمار سعی کند سالمند را به خوردن غذا ها و مکمل های غذایی ترغیب کند. در صورتی که فرد سالمند بیمار دچار تهوع می باشد بایستی برای کاهش آن از یخ استفاده شود.
اگر فرد سالمند مبتلا به هپاتیت دچار یبوست گردیده پرستار مراقب بایستی با گنجاندن ورزش روزانه و مایعات در برنامه غذایی این مشکل را برطرف کند.
مصرف ویتامین k برای جلوگیری از سیروز کبدی مفید می باشد. بهتر است مصرف آن را در برنامه غذایی فرد سالمند مبتلا به بیماری قرار دهید. البته بهتر است این کار به صورت مصرف مکمل نباشد.
مصرف آب و مواد غذایی مناسب
مصرف عسل بخاطر دارا بودن مقدار بالای پتاسیم در رژیم غذایی و مصرف روزانه قرار دهید. از مواد غذایی که دارای پتاسیم بالا هستند مانند کشمش، بادام، و آلو در رژیم غذایی و پرستاری از سالمند دارای هپاتیت استفاده نمائید.
در طول روز مصرف آب را بالا برده و به صورت ساعتی به فرد سالمند آب بدهید.
در رژیم غذایی بیمار سالمند مصرف روغن جامد و مارگارین را حذف نموده و بجای آن از روغن مایع و به مقدار کم استفاده نمائید.
به هیچ وجه در برنامه غذایی سالمند استفاده از گوشت، مرغ و یا ماهی را به صورت خام، نیم پز و کنسروی قرار ندهید. در این زمینه بهتر است از پخت کامل غذا مطمئن شوید.
سخن آخر
در این نوشته ما به بررسی پرستاری از سالمند دارای هپاتیت پرداختیم. در کنار یک مراقبت غذایی خوب که اصلی اساسی می باشد بهتر است استفاده از دارو های تجویز شده توسط پزشک، آزمایشات منظم دوره ای، مراجعه به پزشک متخصص و در صورت نیاز تهیه و تزریق خون سالم به بیمار، مراقبت و پرهیز از بروز زخم و شکستگی در بدن بیمار باعث می گردد تا روند درمانی به صورت صحیح و کاملا علمی انجام پذیرد.
روند کنترل و بهبودی بیمار فرایند طبیعی خود را طی کند. در کنار اجرای این برنامه ها بایستی موارد بهداشتی از جمله شستشو و استحمام منظم فرد سالمند را در برنامه قرار دهید. ناخن های فرد سالمند را به صورت مرتب کوتاه کنید.
